2016 ROK SIENKIEWICZOWSKI
100 - LECIE ŚMIERCI
170 - LECIE URODZIN

Powieść obyczajowa osadzona w XIX wiecznej Polsce , Warszawa i Krzemień, zubożały dworek szlachecki Pławickich.
Głowni bohaterowie to Stanisław Połaniecki i Maria Pławicka.
On, technik i handlowiec mieszkający w Warszawie, ona, zubożała panna mieszkająca z ojcem w Krzemieniu, ich drogi przecinają się , gdy trzeba spłacić Połanieckiego.
Powieść nie jest sagą rodziną, tu zalążek rodu Połanieckich zaczyna kiełkować i...."I odtąd poczęło się obojgu snuć życie, nie wolne od trosk, ale w którem było jednak więcej miodu, niż piołunu.
Autor zaś niniejszej książki pił ów miód — mocą wyobraźni..."
Oboje nudni, przewidywalni, Ona oderwana od rzeczywistości, naiwna, "służbie" oddana, pretensjonalna, widząca dobro we wszystkim i wszystkich, patrząca oczami na świat, gdyby go pierwszy raz widziała.
On, przedsiębiorca, twardo stąpający po ziemi, prawy człowiek, ale pełen pokus, relacje z kobietami: fascynacja, erotyczne , cielęce obojga Litka - On, podróż poślubna, fantazje o pani Osnowskiej, ciężarna żonę zdradza z zimna, pusta lalą, żona przyjaciela, oczywiście przechodzi metamorfozę, łaja się i kara za to, żonę docenia, i zaczyna zmieniać poglądy i zostaje niemal ziemianinem.
Sami widzicie nudno, ale Sienkiewicz miał świadomość, że główni bohaterowie nas śmiertelnie znudzą i tchnął życie, koloryt, kontrowersję w drugoplanowe postaci, te urozmaicają nam powieść.
Edward Bukacki, cynik, hedonista, morfinista, wpływowy i majętny człowiek, który kocha sztukę i podróże, pięknem się otacza. Na piedestale postawił kobietę swego życia Emilię Chwastowską, która tego "oryginała" jednak nie chce. Powierzchnia zimna, kontrowersyjna, ale wrażliwość duszy odsłania się w nielicznych momentach, na łożu odkrywa się jego niezwykłość i żal, celne riposty.
"...Bo widzisz, kobieta jest jak papierowa karta. Anioł pisze z jednej strony, dyabeł z drugiej, papier przebija, słowa się mieszają i robi się bigosik, którego ja nie mógłbym ani przeczytać, ani strawić..."
"...Jedno jedyne samobójstwo uważam za rzecz absolutnie uzasadnioną. To samobójstwo z miłości..."
"...Nie mam w sobie paliwa, więc go sobie dodaję..."
"...Tu nie mogę być dostatecznie bydlęciem. A z duszy chcę nim być..."
"...Wobec coraz częstszych na świecie zboczeń umysłowych, mogę tylko ubolewać nad wami..."
"...Kochać – to już dobrze, ale jest jeszcze coś lepszego – to być kochanym..."
"...Czymś naprawdę rzeczywistym w życiu jest tylko śmierć – chociaż z drugiej strony, to znów nie racja, żeby przedtem, nim ona przyjdzie, mówić na wino, że to ocet..."
"...Są kobiety, które lubią muzykę duszą, a są takie, które ją lubią skórą i takich bym się bał..."

Malarz Świerski, słowami Bukackiego "...Przedstawiam pani pana Świrskiego, malarza, rodzaj geniusza, który nie tylko ma talent, ale miał najnieszczęśliwszą ideę niezmarnowania go, co mógł zrobić tak dobrze i z równym dla ludzi pożytkiem, jak każdy inny… Ale on woli zapełniać świat akwarelami i rozgłosem..."
Niezwykle ciepła, empatyczna postać, która wnosi rys piękna w sztuce i życiu.
"...Jak komu pisane być kołkiem w płocie, to nie wypuści liści na wiosnę..."
"...Mówią, że pan Bóg stworzył człowieka na swoje podobieństwo. Jeśli tak, to dzisiejsze pokolenie jest z nieprawego łoża..."
"...Widzi pan, jak to jest, dziś idziemy na pogrzeb, jutro na zaręczyny. I to jest życie, panie Stachu..."
"...Wiem, że one wszystkie noszą gorset, ale jakie serce bije pod gorsetem, licho wie..."
"(...) miłość nie jest całkowicie ślepą, ale cierpi na daltonizm..."

Hipolit Maszko, adwokat, niższy stan, choć poprzez koneksje próbuje wypłynąć na powierzchnię , i to staje się jego celem życiowym, determinacja, małżeństwo dla majątku, i ciągle chwytanie się brzytwy...
"...Ja mam więcej długów niż włosów na głowie..."
"...My bankruci mamy też swój punkt honoru...."
"...Tak! wszyscy zawsze wszystko przewidują... po fakcie – i z człowieka, w którego piorun trzasł, robią w dodatku głupca lub wariata..."
"...W kochance szukaj sobie czego chcesz: dowcipu, temperamentu, poetycznego nastroju, wrażliwości, ale z żoną trzeba żyć lata, więc szukaj w niej tego, na czym się można oprzeć – zasad..."

Pan Pławicki, to dopiero ciekawy jegomość, zubożały, czasy świetności przemineły z wiatrem, a on wciąż żyje w świecie dawności, chętnie obnosi się z cechami, których nie posiada i chętnie przysposabia sobie zasługi innych...bawią do łez jego cytaty i mądrości życiowe...
"...Wszystko to te wasze ateizmy, hipnotyzmy, socjalizmy. Młodzież nie ma zasad, ot co..."
"...La grand nouvel. Osnowski będzie się strzelał z Kopowskim. Przyłapał ich in flagranti. Wrócił wcześniej z polowania, a tu figlarka w ramionach Kopowskiego..."
"...Kobiety należy zdobywać, a nie poddawać się im, ot co wam powiem..."
"...Giną stare tradycje! Iluż to ludzi dawniej dochodziło przez testamenta do majątków, a dlaczego? Bo istniała miłość i solidarność w rodzinach..."

Podróż do Włoch, wprowadza grupę postaci, niemal wzajemnej adoracji, małżeństwo Osnowskich, bawidamek Kopowski, Linetka z ciotką, los chciał, nie chciał , że do tej ferajny dostał sie poeta Ignacy Zawiłowski, czysty umysł i dusza, która swe pragnienia do Linetki wykazała, i tu pisarz, staje na wysokości zadani by znów nam dodać kolorytu, emocji i wrzenia poprzez romanse, zdrady i samobójstwa...

Nowinki czasów XIX wieku od telefonu Bella, który dzisiaj doceniają wszyscy, lot balonem czy na 13 listopada 1899 roku doktor Falk ogłosił uderzenie komety i koniec świata....

Powieść nie jest tak porywająca i wielowątkowa jak "Lalka", "Ziemia Obiecana", "Nad Niemnem", ale warto sięgnąć, aby zanurzyć się w malowniczym słowie i wielkiej miłości do ziemi, która jest kawałkiem, który może znaczyć wszystko.

Do pakietu warto sięgnąć po audiobook, czyta Anna Nehrebecka, zmysłowo, ziemiańsko - niebiańsko:)

Serial telewizyjny z 1979, powstał 84 lata po wydaniu powieści.
Główni bohaterowie są nudni, a Pan Połaniecki w wykonaniu A. May'a przerysowany, pretensjonalny, sztuczny.
Ciekawe aktorstwo : Andrzej Seweryn w roli Bukackiego, Leonard Pietraszak w roli malarza Świrskiego, Ewa Szykulska w roli Osnowskiej, Jan Englert w roli Maszki, Czesław Wołłejko w roli Pławickiego, Andrzej Szalawski w roli seniora rodu Zawiłowskich, Aleksander Fogiel, Henryk Machalica, oczywiście nie sposób nie wspomnieć o Annie Nehrebeckiej, cudownie postać stworzyła, ale nudno:)
Piękne kostiumy i zdjęcia, jednak największym atutem tego filmu jest muzyką, którą skomponował Wojciech Kilar...wciąż ją słyszę...

2016 ROK SIENKIEWICZOWSKI
100 - LECIE ŚMIERCI
170 - LECIE URODZIN

Powieść obyczajowa osadzona w XIX wiecznej Polsce , Warszawa i Krzemień, zubożały dworek szlachecki Pławickich.
Głowni bohaterowie to Stanisław Połaniecki i Maria Pławicka.
On, technik i handlowiec mieszkający w Warszawie, ona, zubożała panna mieszkająca z ojcem w Krzemieniu, ich drogi przecinają się , gdy...