Cesarz August był z pewnością jedną z najważniejszych postaci dziejów rzymskich. Książka niniejsza jest niezwykle udaną próbą przybliżenia czytelnikowi polskiemu jego biografii. Jednocześnie można ją uznać za kontynuację "Gajusza Juliusza Cezara" tegoż Autora. Rzeczywiście: początek monografii dotyczy wydarzeń bezpośrednio związanych ze śmiercią dyktatora. Ta część książki nosi tytuł "Mars Ultor" i oddaje charakter działań głównego bohatera w początkowym okresie jego politycznej kariery. Części kolejne noszą tytuły kolejnych bóstw: Neptuna, Izydy, Apollona oraz Nemezis. Bardzo to dobry pomysł kompozycyjny - rzeczywiście oddaje nieco charakter przedstawionych wydarzeń.

Biografia pierwszego z cesarzy oparta jest - jak to zwykle u Krawczuka - na bardzo obszernym materiale źródłowym. Należą do niego liczne teksty historiograficzne, ale także rozwinięta w owym czasie poezja. Te parafrazy poetyckich utworów Wergiliusza, Horacego czy Owidiusza bardzo mi się podobają. Ukazują bowiem czytelnikowi nie tylko polityczno-militarne aspekty epoki Augusta, ale także ogromny rozkwit kultury literackiej przypadający na te czasy. Co więcej, wiersze te bardzo dobrze wpasowują się w główny nurt narracji. Ta jest zaś znakomicie poprowadzona. Krawczuk jest z pewnością autorem znakomicie umiejącym ubrać historyczną relację w przystępną formę! Jednocześnie nie cierpi na tym poziom merytoryczny. "Cesarz August" jest więc pozycją wręcz obowiązkową dla wszystkich zainteresowanych starożytnym Rzymem. Stanowi dobry punkt wyjścia dla dalszej lektury, bo prac o epoce augustowskiej nie brakuje.

Nie można jednak patrzeć na tę książkę tylko i wyłącznie jako na biografię władcy. W istocie jest to panorama całej epoki. Poza tytułowym Augustem dużo miejsca poświęcił Autor innym ważnym postaciom, np. Tyberiuszowi, Markowi Antoniuszowi, Liwii czy Markowi Agryppie. Na tym szerokim tle cesarz ukazuje się jako człowiek swoich czasów, postawę której determinowały warunki i zwyczaje epoki. Pochwalić należy wyważenie między tematyką polityczno-militarną a zagadnieniami kultury i społeczeństwa. Należy też wspomnieć o tym, że książka ukazuje zdecydowanie pozytywny obraz Augusta i jego współpracowników. Dla poznania opinii zgoła przeciwnej - a zawsze warto poznać argumenty różnych stron sporu - dobrze jest przeczytać także klasyczną pracę R. Syme'a "Rewolucja rzymska".

Tomasz Babnis

Cesarz August był z pewnością jedną z najważniejszych postaci dziejów rzymskich. Książka niniejsza jest niezwykle udaną próbą przybliżenia czytelnikowi polskiemu jego biografii. Jednocześnie można ją uznać za kontynuację "Gajusza Juliusza Cezara" tegoż Autora. Rzeczywiście: początek monografii dotyczy wydarzeń bezpośrednio związanych ze śmiercią dyktatora. Ta część książki...