Jest to doskonałe uzupełnienie przewodnikowej wiedzy dla każdego podróżnika odwiedzającego Egipt, który chce zrozumieć w jakimś stopniu mentalność jego mieszkańców. Egipt bowiem to nie tylko zapierające dech w piersiach zabytki, ale także prawo Koranu stojące „na straży moralności”, korupcja i kastowość, bo panuje tu skostniały system blokujący dostęp do wyższych stanowisk i uniemożliwiający „rozwinięcie kariery” osobom nawet nieprzeciętnie inteligentnym, jeśli wywodzą się one z warstw uboższych.

Bohaterami powieści są lokatorzy jednego budynku. Motyw podobny jak w Pchlim Pałacu Elif Safak, ale ujęty zgoła inaczej. Dom w powieści tureckiej pisarki jest czynnikiem cementującym mieszkańców, sprawia, że konglomerat obcych sobie ludzi tworzy wspólnotę. W książce Alaa Al. Aswany – eksponuje zróżnicowanie społeczne, symbolicznie dokonuje podziału na „gorszą i lepszą” kastę. Okazała kamienica przy ulicy Sulimana-Paszy w centrum Kairu ma ciekawych mieszkańców. Jej apartamenty na niższych piętrach zajmowane są przez elity i bardziej zamożnych ludzi, natomiast dach zamieszkany jest przez najuboższych. W ciągu kilkudziesięciu lat małe komórki lokatorskie – blaszaki – wybudowane na najwyższej kondygnacji - pierwotnie w celach gospodarskich przekształcone zostały w ciasne, ciemne i duszne „mieszkania”. W ten sposób powstało prawdziwe „miasto” na dachu. Cała kamienica wraz z jej mieszkańcami „na dole” i „na górze” - obrazuje przekrój kairskiego społeczeństwa. Im wyżej mieszka lokator – tym niższy jego status. Miarą sukcesu i awansu życiowego i najczęściej niemogącą się spełnic mrzonką jest chęć zamieszkania na niższych piętrach…

W powieści śledzimy zarówno losy bogatszych mieszkańców, zajmujących obszerne apartamenty , ale też losy rodzin gnieżdżących się w ciasnych klitkach, walczących o każdy kawałek wolnej przestrzeni na dachu – i myliłby się bardzo, kto pomyślałby, że mieszkańcy niższych kondygnacji są szczęśliwsi…Niezależnie od statusu – wszyscy bohaterowie mają swoje problemy, a splątane losy zarózno bogaczy z dołu, jak i biedoty z dachu niejednokrotnie wzajemnie się zazębiają.

„Kair…” to pierwsza powieść (na dodatek debiut autora, który z wykształcenia jest stomatologiem!), a ja pozostaję pod wrażeniem warsztatu literackiego autora. Historia napisana jest językiem prostym, żywym i obrazowym. Najpierw jest interesująca, potem staje się frapująca i wreszcie wstrząsa czytelnikiem… Z rosnącym zaangażowaniem śledzi się losy podstarzałego playboya, którego siostra chce pozbawić majątku; polityka robiącego zawrotną karierę; dziennikarza ze skłonnościami homoseksualnymi; ubogiej, ale pięknej dziewczyny, która chcąc utrzymać pracę musi godzić się na molestowanie seksualne; nieprzeciętnie inteligentnego syna dozorcy, któremu pochodzenie zamyka wszystkie drzwi do kariery… Wszystkie wątki obnażają odwieczne ludzkie przywary i słabości i ukazują nieustanną gonitwę za pieniądzem bądź za uczuciem. Alaa Al Aswany nie stroni w swej powieści od tematów trudnych. Każe nam odpowiedzieć sobie szczerze na pytania: czy można „kupić” sobie karierę polityczną i jaka będzie jej cena? Czy biedna dziewczyna, która nie ma oparcia ani obrońcy, a która odpowiedzialna jest za rodzeństwo - może wieśc uczciwe życie? Nade wszystko jednak pisarz stawia władzom ostre zarzuty o nepotyzm, korupcję i nieprzestrzeganie praw człowieka. Oskarża swój kraj, o to, że młodych, utalentowanych ludzi spycha na margines, albo wręcz popycha ich na drogę ekstremizmu, gdzie tylko jeden krok dzieli ich od zostania „męczennikiem w słusznej sprawie”.

Polecam książkę wszystkim tym, którzy myślą o mieszkańcach Egiptu jak i całego Bliskiego Wschodu mocno upraszczając – jedynie jak o fanatykach religijnych…

Jest to doskonałe uzupełnienie przewodnikowej wiedzy dla każdego podróżnika odwiedzającego Egipt, który chce zrozumieć w jakimś stopniu mentalność jego mieszkańców. Egipt bowiem to nie tylko zapierające dech w piersiach zabytki, ale także prawo Koranu stojące „na straży moralności”, korupcja i kastowość, bo panuje tu skostniały system blokujący dostęp do wyższych stanowisk...