Temat losu Żydów podczas drugiej wojny światowej był poruszany już wielokrotnie. Zwykle jednak jest przedstawiony tak, że podczas czytania książek czy oglądania filmów czujemy tylko smutek, niedowierzanie i niesmak. Ale co wyjdzie z połączenia ciężkiego życia Żydów z humorem?

Wszystko jest iluminacją nie jest zwykłą książką. To powieść, która ma w sobie dwie inne książki, a i w jednej z nich pojawiają się fragmenty jeszcze kolejnej. Może utwór ten powinien nosić tytuł Wszystko jest incepcją? Brzmi to skomplikowanie, ale wcale takie nie jest.

Jonathan Safran Foer (tak, bohater nazywa się tak samo jak autor książki) jest młodym Żydem mieszkającym w Stanach Zjednoczonych. Przyjeżdża na Ukrainę aby odnaleźć kobietę, która uratowała życie jego dziadkowi. Jednak całą wiedzę o niej czerpie tylko z podpisu ze zdjęcia, na którym nieznajoma pozuje z jego przodkiem. W poszukiwaniach pomaga mu: młody Ukrainiec Aleks, który mimo łamanej angielszczyzny zostaje tłumaczem obcokrajowca; dziadek Aleksa, który wmawia wszystkim że jest ślepy, ale mimo to zostaje ich szoferem oraz obłąkany pies “przewodnik”. Myślę, że samo przedstawienie tych postaci gwarantuje niezłą zabawę.

Jak już wcześniej wspominałam, w tej powieści nie ma zwykłej narracji. Jonathan jest początkującym pisarzem i swoją pasją zaraził Aleksa. Wszystko jest iluminacją stworzona jest z książki Żyda, opowiadającej o jego przodkach, książki Ukraińca, opowiadającej o ich spotkaniu oraz z listów tego drugiego do Jonathana. Młodzi mężczyźni nawzajem wysyłają sobie fragmenty swoich dzieł i wymieniają się uwagami. Taka forma narracji jest czymś ciekawym, bo tak naprawdę nie wiemy czy coś takiego miało miejsce, czy jednak nie. Na dodatek ostatecznie wszystko łączy się w spójną całość.

Wielkie brawa dla Michała Kłobukowskiego za przekład. Nie dość, że świetnie oddał charakter wypowiedzi kaleczącego język Aleksa, to na dodatek nie poległ na prostym języku ludzi z niskiej klasy społecznej, pojawiającym się w powieści drugiego z mężczyzn. Wiele razy nie mogłam pohamować śmiechu. Do tego bohaterowie bez owijania w bawełnę wyrażają to, co myślą. Sprośne teksty i wulgaryzmy tutaj nie są w żaden sposób cenzurowane i sztucznie ugrzeczniane. Jestem tak oczarowana językiem tej pozycji, że tłumacz dostał swój pochwalny akapit.

Właśnie przez tę wspomnianą przed chwilą szczerość Wszystko jest iluminacją nie jest książką dla każdego. Z jednej strony doprowadza nas do łez ze śmiechu, więc jeśli ktoś lubi czytać w miejscach publicznych, to może zostać uznany za wariata. Jednak z drugiej strony zawiera takie opisy seksu, że może zniesmaczyć nawet tych, którym opisy zbliżeń miłosnych na ogół nie przeszkadzają. Mimo to jest to jednocześnie lekka i ciężka powieść, która gwarantuje i rozrywkę, i chwile zadumy.

Temat losu Żydów podczas drugiej wojny światowej był poruszany już wielokrotnie. Zwykle jednak jest przedstawiony tak, że podczas czytania książek czy oglądania filmów czujemy tylko smutek, niedowierzanie i niesmak. Ale co wyjdzie z połączenia ciężkiego życia Żydów z humorem?

Wszystko jest iluminacją nie jest zwykłą książką. To powieść, która ma w sobie dwie inne książki,...