Jak wiele ogromnych dzieł, tak i "Rougon-Macquartowie", wraz ze swoją kontrowersyjną, naturalistyczną stylistyką oraz dziewiętnastowiecznym odpowiednikiem dzisiejszego "parcia na szkło", rozwijali się w trakcie powstawania. Pierwszemu tomowi daleko jeszcze do bezwzględnego "Germinalu" czy choćby "Dzieła".
Młody Zola był ówcześnie na etapie podziwu realizmem, zachłyśnięty teorią dziedziczności. Motywy naturalistyczne w "Pochodzeniu" wydają się zaledwie kiełkującym nasionkiem. Przesiąknięta gorzką ironią geneza jego patologicznego rodu lepiej sprawdza się w roli wstępu do podręcznika historii lub upośledzonej sagi rodzinnej. Jako pierwsze - wspaniale rysuje profil społeczności prowincjonalnej na styku dwóch epok i pełne tchórzliwości reakcje w stosunku do przejęcia władzy przez Napoleona III w 1851 roku. Dokładnie rysuje podział miasteczkowego ekosystemu, sposób jego myślenia, intelektualną dziurę ozonową klasy średniej i niewyobrażalną zazdrość, która niczym ciepła kołdra okrywała ludzi do snu. Jako drugie - tworzy całą paletę lepkich bohaterów późniejszego cyklu, nie szczędząc nikomu, od idealistycznych, wierzących w romantyczne pobudki młodzików, przez grubasów gotowych na sprzedanie najbliższych, byle tylko podskoczyć na drabince, po psychicznie chorą matkę całej rodziny. Spróchniałe drzewo Rougon-Macquartów rośnie.
Przed lekturą warto przygotować się na wstęp do historyczno-politycznego słownika drugiego Cesarstwa i uzbroić w odrobinę cierpliwości - wszak nie akcja (w tym przypadku skazana na porażkę rebelia przeciw nagłej zmianie rządów oraz knowania mieszczuchów nad krojeniem przyszłego tortu), a Rodzina jest tutaj punktem zainteresowania. Zabawnie zobaczyć groteskowe przymiarki do potworów, których autor w pełni ukazał dopiero w następnych latach.

*Druga przygoda: styczeń 2022, ocena jest chyba nieco zaniżona. Gdyby tu były połówki, "Pochodzenie" powinno mieć 6,5.

Jak wiele ogromnych dzieł, tak i "Rougon-Macquartowie", wraz ze swoją kontrowersyjną, naturalistyczną stylistyką oraz dziewiętnastowiecznym odpowiednikiem dzisiejszego "parcia na szkło", rozwijali się w trakcie powstawania. Pierwszemu tomowi daleko jeszcze do bezwzględnego "Germinalu" czy choćby "Dzieła".
Młody Zola był ówcześnie na etapie podziwu realizmem, zachłyśnięty...