Pewnie Patricia Highsmith nie znała zespołu Lady Pank, ale czytając jej zbiór opowiadań „Księga zemsty dla miłośników zwierząt” nie mogłam przestać nucić: „Dobry bądź dla zwierząt, One też kochać ciebie chcą”[1]. Publikacja zawiera teksty, w których istoty różnego gatunku stosownie odpłacają za dobroć i życzliwość, ale też przemoc i naruszenie prywatnych granic.

W centrum opowiadań ze zbioru są różne zwierzęta. W większości tekstów są narratorami, ale nie jest to regułą. Spotkamy tu m.in. słonia w zoo, dzikiego szczura, kolonię chomików, kozę z wesołego miasteczka, hotelowego karalucha, zwinną małpkę, psa z bogatego domu, kury nioski i in. Wszystkie te istoty doświadczyły ze strony człowieka różnej formy przemocy. I właśnie odczucia, frustrację zwierzęcia opisuje Patricia Highsmith. Zemsta może być wywołana bezpośrednim atakiem, długotrwałym nękaniem np. tresurą, nagłą zmianą warunków życia na gorsze, chęcią obrony kogoś bliskiego, albo nieprawidłową opieką.

Myślę, że jest to jedna z takich książek, która uwrażliwia na los zwierząt. Wyeksponowanie w fabule ich uczuć, wrażeń, danie głosu sprawia, że to ku nim kieruje się sympatia czytelników, a ich właścicieli postrzegamy jako nieczułych brutali. Bezdyskusyjnie stwierdzamy, że to, czego doświadczają bohaterowie opowiadań, nie jest w porządku i boli fakt, iż takie zachowania są na porządku dziennym. Patricia Highsmith sprawiła, ze kibicowałam tak „wstrętnym” stworzeniom, jak karaluch czy szczur mieszkający w weneckich kanałach. Czytając o nich ani razu nie przeszyło mnie „brrr” obrzydzenia.

Na koniec kilka słów o charakterze tekstów. Każdy z nich ma w sobie jakąś iskierkę mroku, która rośnie z kolejnymi zdaniami. Nawet kiedy w opowiadaniach pojawiają się pozytywnie postacie, nie mamy wrażenia, że ta historia się dobrze skończy. Każda podjęta decyzja, każdy wykonany gest przybliżają nas do katastrofy. Czy ktoś z niej ocaleje? Czy ofiara lub oprawca będzie górą? A może pogrążą się nawzajem? Można powiedzieć, że opowiadania ze zbioru „Księga zemsty dla miłośników zwierząt” są jak kula śnieżna. Nabierają tempa, ale toczą się z górki. Trochę brakuje mi w nich zwrotów akcji, czegoś zaskakującego. Czytając je jesteśmy bierną widownią, która „podziwia” eskalację przemocy. Być może część z was stwierdzi, że jest to wystarczająco wstrząsające. Tak, te teksty poruszają i zapadają w pamięć, aczkolwiek są nieco przewidywalne.

Tresura, łańcuchy, skarcenie pupila kuksańcem, wąskie klatki – to powszechne zachowania wobec zwierząt. Ludzie je akceptują, a nawet (w niektórych przypadkach) czerpią z nich radość. Czy to jest w porządku wobec innej czującej istoty? Czy nie ma ona prawa oczekiwać szacunku? Patricia Highsmith w swoich tekstach pyta się o granice przemocy. Jak już wspominałam, zebrane opowiadania są tak skonstruowane, że nawet ktoś komu los zwierząt jest obojętny, pochyli się nad nim chociaż na chwilę.

[1] „Vademecum skauta”, tekst Andrzej Mogielnicki

Pewnie Patricia Highsmith nie znała zespołu Lady Pank, ale czytając jej zbiór opowiadań „Księga zemsty dla miłośników zwierząt” nie mogłam przestać nucić: „Dobry bądź dla zwierząt, One też kochać ciebie chcą”[1]. Publikacja zawiera teksty, w których istoty różnego gatunku stosownie odpłacają za dobroć i życzliwość, ale też przemoc i naruszenie prywatnych granic.

W centrum...

Czuję ogromną odrazę do ludzi, którzy znęcają się nad zwierzętami. A jeśli jeszcze czerpią z tego zyski, nóż w kieszeni mi się otwiera. Zwierzęta, które pojawiają się w tych opowiadaniach, swoje z ludźmi przeszły. W pewnym momencie czynnik zapalny wyzwala w nich mroczną stronę, co prowadzi do tragedii, a może raczej do tego, że ich oprawcy ponoszą karę za swoje zachowanie.

Zwierzęta zaprezentowane przez autorkę wzbudzały we mnie strach, ale miałam z tyłu głowy to, że ich zachowanie nie wzięło się znikąd. Teoretycznie powinno być mi żal zabitych ludzi, ale szczerze, cieszyłam się, że zwierzęta się ich pozbyły.

Polecam czytanie tych opowiadań na raty. I nie chodzi tu nawet o poruszaną w nich tematykę, która jest dość mroczna, a bardziej o ich konstrukcję, która może wywołać znużenie, jeśli postanowicie przeczytać książkę na raz. Tak dwa, trzy opowiadania na dzień będą ok.

Te opowiadania dają do myślenia. Zwierzęta w nich sportretowane są bardzo inteligentne, potrafią obserwować swoje otoczenie i wypunktować wady ludzi. I sporo jest racji w ich słowach. Nieco przerażające jest to, kim może stać się człowiek.

To książka dla czytelników, którzy nie boją się literackich eksperymentów. Jedne opowiadania wchodzą lepiej, drugie trochę mniej, ale myślę, że każdy znajdzie tu choć jedną historię, która go poruszy i da do myślenia. W moim przypadku to było pierwsze opowiadanie "Absolutnie ostatni występ Statystyki", na drugim miejscu dałabym "Największą zdobycz Minga".

Czuję ogromną odrazę do ludzi, którzy znęcają się nad zwierzętami. A jeśli jeszcze czerpią z tego zyski, nóż w kieszeni mi się otwiera. Zwierzęta, które pojawiają się w tych opowiadaniach, swoje z ludźmi przeszły. W pewnym momencie czynnik zapalny wyzwala w nich mroczną stronę, co prowadzi do tragedii, a może raczej do tego, że ich oprawcy ponoszą karę za swoje...

Książka zawiera trzynaście krótkich historii przedstawionych z perspektywy zwierząt. Słoń, wielbłąd, szczur, chomik, stary pies i inni.

Statystka musi zadowalać publiczność swoimi występami, Dżamal wciąż transportuje na swoim grzbiecie turystów, a chomik musi przeciwstawić się Websterom. Każde z tych zwierząt, doprowadzone do granic wytrzymałości postanawia zemścić się na swoim przeciwniku.

Jak z perspektywy zwierzęcia wygląda kontakt z nieodpowiedzialnym człowiekiem? Dlaczego zwierzaki muszą podejmować drastyczne kroki? Kim tak naprawdę są ów „miłośnicy zwierząt”?

(cd recenzji na fb)

https://www.facebook.com/photo/?fbid=832007758722011&set=a.530574228865367

Książka zawiera trzynaście krótkich historii przedstawionych z perspektywy zwierząt. Słoń, wielbłąd, szczur, chomik, stary pies i inni.

Statystka musi zadowalać publiczność swoimi występami, Dżamal wciąż transportuje na swoim grzbiecie turystów, a chomik musi przeciwstawić się Websterom. Każde z tych zwierząt, doprowadzone do granic wytrzymałości postanawia zemścić się na...

Bardzo dobre opowiadania o zwierzętach, które wymierzają sprawiedliwość. Polecam!

Bardzo dobre opowiadania o zwierzętach, które wymierzają sprawiedliwość. Polecam!

http://leksa-willin.blogspot.com/2013/05/recenzja-001-ksiega-zemsty-dla.html

Czytając opis na odwrocie okładki już po lekturze tego zbioru opowiadań, nie mogłam się oprzeć prześmiewczemu uśmiechu na twarzy. Kryminał psychologiczny? Być może. Intryga ujawniając mechanizm zbrodni? Zakwestionowałabym jej istnienie przynajmniej w tej książce. Ciężko mówić o zbrodni, kiedy agresorem jest zwierzę. Nawet, jeśli niektóre gatunki są całkiem rozumne, to i tak są zależne od człowieka - od tresury, od traktowania... Nie można obarczać zwierząt odpowiedzialnością za swoje czyny.
Myślę, że warto też zwrócić uwagę na potworną schematyczność ninejszych opowiadań - po przeczytaniu pierwszych dwóch miałam niemal pewność, że następne nie będą się różnić. I, co gorsza, nie pomyliłam się. Wszystkie je można podporządkować do schematu, z pewnymi marginalnymi poprawkami: zwierzę jest w rękach niezbyt uczciwego właściciela - zwierzę jest źle traktowane - zwierze się mści, oczywiście w sposób korzystny dla świata - wszyscy są szczęśliwi i już wszystko będzie dobrze.
W dodatku, każda historia została napisana nieco dziwacznym stylem - gdyby nie tyle trupów i nieuczciwości, nie poleciłabym tej książki dla nikogo powyżej siedmiu lat. Dla ludzi starszych te opowiadania są po prostu zbyt infantylne.
Teraz, w kontekście treści, zastanawiam się nad znaczeniem tytułu - w jakiż sposób owy zbiór opowiadań mści się na miłośnikach zwierząt? Książka ta nie wzbudza raczej żadnych emocji, a przynajmniej nie wzbudziła ich we mnie - no, może z wyjątkiem litości i rozżalenia w stosunku do dwóch kotów, zabitych brutalnie na kartach tej książki. Jednak i one zostały potraktowane przez Autorkę dość przedmiotowo, stanowiąc jedynie możliwość do kontynuowania coraz bardziej oklepanych fabuł.
Nie można jednak powiedzieć, że książka ta nie posiadała żadnej zalety - kreowane postacie były całkiem realistyczne, a przynjamniej miały charakterystyczne osobowości. Jest to dużą zaletą, ponieważ pomimo natłoku bohaterów nie miałam problemów z rozróżnieniem postaci.
Tak więc, wracając do meritum sprawy - nie oceniam tego zbioru opowiadań zbyt dobrze. Podjęty temat - agresja zwierząt - zostałj mocno spłaszczony, nazwałabym go również chybionym. Trudno też w ogóle mówić o jakichkolwiek problemach czy rzeczach mogących wzbudzić dyskusję - takich rzeczy po prostu tam nie było. Mimo wielu trupów są to historie raczej beztroskie niczym wiosenna łąka w ciepły poranek, a innymi słowy - były to opowiadania nader nudne. Reasumując, nie polecam nikomu tej książki.

http://leksa-willin.blogspot.com/2013/05/recenzja-001-ksiega-zemsty-dla.html

Czytając opis na odwrocie okładki już po lekturze tego zbioru opowiadań, nie mogłam się oprzeć prześmiewczemu uśmiechu na twarzy. Kryminał psychologiczny? Być może. Intryga ujawniając mechanizm zbrodni? Zakwestionowałabym jej istnienie przynajmniej w tej książce. Ciężko mówić o zbrodni, kiedy...

Zebrane w zbiorze opowiadań szkice łączy jedno: ich bohaterami są zwierzęta i to w większości ze zwierzęcej perspektywy patrzymy na ludzki świat. Leitmotivem każdego opowiadania jest zbrodnia popełniana przez zwierzę. Nawet niewielki chomik czy łagodny z charakteru stary pies może stać się siłą, która zniszczy człowieka. Mogłoby z tego wynikać, że autorka przedstawia w swoich opowiadaniach okrucieństwo, do którego zdolne są zwierzęta. Nic bardziej mylnego. "Księga zemsty..." prezentuje jeden wniosek - to ludzie prowokują swoim zachowaniem agresję zwierząt i własną bezmyślnością oraz brakiem wyobraźni doprowadzają je do ostateczności. Praktycznie bez wyjątku, zwierzęta u Highsmith są myślące i inteligentne, ale znoszą złe traktowanie czy bezmyślność właścicieli do pewnych tylko granic. Chociaż prezentowana w zbiorku siła zwierzęcej agresji może wzbudzić w czytelniku niemały strach, to jednak jego sympatia rzadko kiedy opowie się po stronie człowieka. Zresztą to samo wydaje się mówić autorka - zwierzęta walczące o swoją godność czy zwykłą wygodę są nieraz bardziej inteligentne niż ludzie (najbardziej ewidentnym przykładem są "Zapiski szacownego karalucha", który ubolewa nad degrengoladą moralną mieszkańców hotelu, gdzie przyszło mu żyć) często chciwi, prymitywni, niemoralni. Zwłaszcza warto zwrócić uwagę na opowiadanie "Dzień rozrachunku", aż lepkie od atmosfery powoli budowanego napięcia. Opowiadania Highsmith są przerażająco realistyczne i budzą niepokój, a w klimacie przypominają nieco Hitchcockowskie "Ptaki". Bardzo dobrze napisane, sugestywne, nieraz z zaskakującą puentą.

Zebrane w zbiorze opowiadań szkice łączy jedno: ich bohaterami są zwierzęta i to w większości ze zwierzęcej perspektywy patrzymy na ludzki świat. Leitmotivem każdego opowiadania jest zbrodnia popełniana przez zwierzę. Nawet niewielki chomik czy łagodny z charakteru stary pies może stać się siłą, która zniszczy człowieka. Mogłoby z tego wynikać, że autorka przedstawia w...