Znakomita książka, którą pomimo prawie 1000 stron, czytałem z niesłabnącym entuzjazmem. Niemal doszczętnie obrazuje balansowanie polskiej dyplomacji po nitkach sieci powiązań w polityce mocarstw w okresie międzywojennym. Józef Piłsudski doskonale rozumiał trudne położenie Polski w okowach dwóch potężnych sąsiadów, tylko chwilowo osłabionych, jednak mających ciągłe aspiracje do samostanowienia. W tej nierównej grze pomiędzy Polską a odradzającymi się Niemcami oraz nieprzewidywalnymi Sowietami, udało się jednak prowadzić politykę lawirowania, która dała kilka lat spokoju i wytchnienia. Co kryło się za kulisami rozmów doprowadzających do paktu o nieagresji z Rosją i deklaracji o niestosowaniu przemocy z Niemcami ? Krzysztof Rak wyłożył to z zegarmistrzowską precyzją, w sposób niesamowicie rzetelny a mnie uświadomił, że w polityce nie liczy się arytmetyka a raczej dynamika zmian. A tych z kolei nie zawsze da się przewidzieć…

Znakomita książka, którą pomimo prawie 1000 stron, czytałem z niesłabnącym entuzjazmem. Niemal doszczętnie obrazuje balansowanie polskiej dyplomacji po nitkach sieci powiązań w polityce mocarstw w okresie międzywojennym. Józef Piłsudski doskonale rozumiał trudne położenie Polski w okowach dwóch potężnych sąsiadów, tylko chwilowo osłabionych, jednak mających ciągłe aspiracje...

Dyplomacja i polityka.

Odrodzonej Polsce przyszło się zmagać z rozmaitymi trudnościami: etnicznymi, gospodarczymi. Młodemu państwu należało też zapewnić odpowiedni byt na nowej mapie politycznej. Siłą rzeczy, traktat wersalski narzucił nowy ład powojennej Europie.
W związku z tym autor monumentalnej pracy przybliża nam meandry polskiej polityki zagranicznej z lat 1926-1935. Mamy niepowtarzalną okazję zaznajomienia się z kulisami dyplomacji międzynarodowej, w której praktycznie wszystkie środki były dozwolone. Są tu gierki ambasadorów, ludzi władzy.

Książka jest obszerna, treść w pełni wyczerpuje temat. Ale nie warto się zrażać, ponieważ zagadnienia podzielono na cztery zasadnicze części. Zatem całość jest spójna. Narracja jest dynamiczna, żywa, nie otrzymujemy suchych, jałowych faktów. Treść obfituje w nieznane dotąd dokumenty, także z archiwów niemieckich i rosyjskich. Taka publikacja to swoiste novum, jest bardzo potrzebna. Mamy do czynienia z wartościowym kompendium dotyczącym polskiej polityki zagranicznej. Kompozycja pracy jest uporządkowana, Krzysztof Rak w sposób precyzyjny pokazuje najważniejsze kwestie: układ w Rapallo (1922; od strony naukowej mało zbadany); wymierzony przeciw Polsce, traktaty lokareńskie (1925-1926). Oba porozumienia są słusznie krytykowane.

Umowa w Rapallo nie była zbyt rozległa, liczyła sześć artykułów. Na jej mocy obie strony (III Rzesza i Związek Sowiecki) odstępowały od roszczeń finansowych za poniesione straty wojenne. Ponownie nawiązano stosunki dyplomatyczne.

W dużym uproszczeniu sojusze z Locarno stanowiły zwieńczenie konferencji międzynarodowej z piątego października 1925 roku. Ostatecznie podpisano je w Londynie 1 grudnia 1925 r.; ratyfikowano 14 września 1926 roku. Obowiązywały przez dziesięć lat, Niemcy wypowiedziały je w 1936 roku. Francja, Belgia, Wielka Brytania i Włochy podpisały tzw. pakt reński. Dokument ten zapewniał nienaruszalność granicy niemiecko-belgijskiej oraz niemiecko-francuskiej. Sir Austen Chamberlain konkludował: Odtąd nie ma zwycięzców i zwyciężonych.

Dr nie trzyma się utartych schematów. Wraz z historykiem przenosimy się na salony dyplomatyczne wielu mocarstw, grach i ''apetytach" polityków.

Z lektury dowiemy się, dlaczego próba porozumienia się Józefa Piłsudskiego z sowieckim dyktatorem zakończyła się nieporozumieniem. Co przyniósł pakt o nieagresji z 25 lipca 1934 roku? Poszczególne kwestie badacz omawia również w przypisach, na które warto zwrócić uwagę.

Najbardziej zajmujący wydał mi się rozdział czwarty, w którym doktor Rak odwołuje się do ''myśli" politycznej Adolfa Hitlera, zawartej w ''Mein Kampf'' i w tzw. ''Drugiej Książce''. Autor obszernie cytuje wypowiedzi niemieckiego dyktatora (paranoiczny sposób myślenia satrapy i rasistowska wykładnia dziejów). Nie nużąc czytelników, wzmiankuje również o polityce kanclerza III Rzeszy wobec naszego kraju.

Dyplomacja i polityka.

Odrodzonej Polsce przyszło się zmagać z rozmaitymi trudnościami: etnicznymi, gospodarczymi. Młodemu państwu należało też zapewnić odpowiedni byt na nowej mapie politycznej. Siłą rzeczy, traktat wersalski narzucił nowy ład powojennej Europie.
W związku z tym autor monumentalnej pracy przybliża nam meandry polskiej polityki zagranicznej z lat...

Krzysztof Rak powraca w wielkim stylu. W swojej książce "Piłsudski między Stalinem a Hitlerem" historyk analizuje lata 1924-1934 pod kątem relacji dyplomatycznych w trójkącie Berlin-Warszawa-Moskwa. Teoretycznie tematyka Locarno, polsko-sowieckiego paktu o nieagresji z 1932 roku czy deklaracja o niestosowaniu przemocy zawarta z Hitlerem w 1934 roku jest dobrze znana, ale często umyka nam fakt, że to wszystko poprzedzone było miesiącami misternej gry dyplomatycznej, negocjacjami oficjalnymi lub nieoficjalnymi kanałami i "przeciąganiem liny". Praca pokazuje jak wyglądały założenia polskiej dyplomacji, w jaku sposób realizowano owe założenia w praktyce, do których należały przecież takie zagadnienia jak dezinformacja czy propaganda, ale autor nie ucieka również od krytyki naszych elit, które nie zawsze rozumiały europejską politykę. Zaznaczyć również trzeba, że książka oparta jest nie tylko na polskich, ale również niemieckich i sowieckich źródłach, dzięki czemu czytelnik może zorientować się jak nasi sąsiedzi wówczas postrzegali polską politykę dyplomatyczną i jaką rolę w ich planach odgrywała Polska. Jak już wspomniałem książka przede wszystkim omawia głownie relacje trójstronne, ale nie brakuje też szerszego spojrzenia na inne kwestie europejskie jak chociażby stosunki niemiecko-francuskie. Trzeba przyznać, że jest to topowa praca, zmuszająca też do pewnej refleksji, bo pokazuje jak trudne było kreowanie polityki dyplomatycznej w tamtym okresie - odwrócenia sojuszy, podbijanie stawki, incydenty dyplomatyczne. W nawiązaniu do tytułu, należy również zwrócić uwagę na rolę marszałka Piłsudskiego, który doskonale rozumiał sytuację nowej konstelacji międzynarodowej i skutecznie balansował między dostępnymi opcjami: francuską, niemiecką, sowiecką.

Krzysztof Rak powraca w wielkim stylu. W swojej książce "Piłsudski między Stalinem a Hitlerem" historyk analizuje lata 1924-1934 pod kątem relacji dyplomatycznych w trójkącie Berlin-Warszawa-Moskwa. Teoretycznie tematyka Locarno, polsko-sowieckiego paktu o nieagresji z 1932 roku czy deklaracja o niestosowaniu przemocy zawarta z Hitlerem w 1934 roku jest dobrze znana, ale...

„Piłsudski do polityki zagranicznej podchodził nie „po szlachecku”, ale „po kupiecku”: bo trzymał się ściśle zasady wzajemności – „do ut des”. Dlatego wymagał, aby każdemu ustępstwu strony polskiej towarzyszyło równej wartości ustępstwo strony przeciwnej. Był w polityce zagranicznej zwolennikiem dokładnie wycenionych transakcji” (s.250)

Prowadzenie polityki zagranicznej, to niezwykle trudna sztuka. Henry Louis Mencken, pisał, że „kiedy dyplomata mówi „tak”, oznacza to „może”, kiedy mówi „może”, ma na myśli „nie”, kiedy mówi „nie”, nie jest dyplomatą”. W świecie dyplomacji, nie ma miejsca na sentymenty i szczerość. Liczy się spryt, nieszablonowe działania i umiejętność celowego wprowadzania w błąd swoich przeciwników, aby osiągnąć zamierzone cele. Praca Krzysztofa Raka, dotycząca prowadzenia polityki zagranicznej przez Józefa Piłsudskiego, doskonale to pokazuje.

„Piłsudski, między Stalinem i Hitlerem” to kolejna książka dr Krzysztofa Raka, w której pokazuje fascynującą historię polityki zagranicznej II Rzeczpospolitej. W swej pierwszej książce, pt. „Polska – Niespełniony sojusznik Hitlera” przedstawił w jaki sposób przywódca III Rzeszy, w latach 1933-1939, zabiegał o uczynienie Polski, swoim głównym strategicznym sprzymierzeńcem, w realizacji swoich planów, nakreślonych przez niego w „Mein Kampf”. Tym razem, Krzysztof Rak, prezentuję historię dotyczącą lat 1924-1935, ze szczególnym uwzględnieniem postaci marszałka Józefa Piłsudskiego, który był głównym kreatorem polskiej polityki zagranicznej, po przejęciu władzy w 1926 r.

Przechodząc od razu do meritum sprawy, książka skupia się przede wszystkim na opisie działań polskiej polityki zagranicznej, przez pryzmat dyplomacji niemieckiej i sowieckiej. Krzysztof Rak, docierając do mało znanych dokumentów dwóch największych sąsiadów II Rzeczpospolitej, pokazał jaką rolę odgrywało odrodzone państwo polskie w dyplomatycznych rozgrywkach Niemców i Sowietów. Polska stanowiła dla nich bardzo ważny element dyplomatycznej układanki, w której występowały wspólne działania przeciw niej, ale także próby porozumienia się z nią, aby „przycisnąć” drugą stronę do realizacji swoich interesów politycznych.

„Polskie postrzeganie współpracy niemiecko-sowieckiej jako sojuszu było w pewnym sensie usprawiedliwione tym, że była ona wymierzona przeciwko Warszawie. Negocjacje Berlina z Moskwą dotyczące paktu bezpieczeństwa na przełomie roku 1924 i 1925 miały wspólną antypolską platformę. Jednak co warto zauważyć, i w tej kwestii oba państwa różniły się fundamentalnie. Niemcy chciały „wtłoczyć Polskę w jej etnograficzne granice”, za zgodą mocarstw zachodnich, natomiast Sowieci zamierzali to osiągnąć wyłącznie w ramach współpracy dwustronnej, bez współudziału jakichkolwiek państw trzecich. To była zasadnicza przyczyna tego, że w latach 20. nie było mowy o sojuszu niemiecko-sowieckim w pełnym tego słowa znaczeniu” (s.212-213)

Przyjęcie takiej perspektywy badawczej, rzuca nowe spojrzenie na prowadzoną przez Piłsudskiego, politykę równowagi, pomiędzy państwem niemieckim i sowieckim. Marszałek, po objęciu władzy w Polsce, przystąpił do ofensywy dyplomatycznej, mającej na celu polepszenia wzajemnych stosunków z Niemcami i Sowietami. Piłsudski, doskonale zdawał sobie sprawę z słabości odrodzonego państwa polskiego. Nigdy nie uważał Polski za mocarstwo. Głównym celem marszałka, było uczynienie Polski ważnym podmiotem w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. W realizacji tego zamierzenia, było niezbędne prowadzenie misternej i ryzykownej gry z dwoma największymi sąsiadami, ale zarazem śmiertelnymi wrogami II RP.

„Stałym elementem polityki zagranicznej Piłsudskiego od roku 1926 było uniezależnienie od obcych wpływów. (…) Polska po roku 1918 nie była mocarstwem, na co pośrednio zwrócił uwagę marszałek, w tej rozmowie, wskazując na ograniczone do własnego regionu zainteresowania polskiej dyplomacji. (…) Jednak od początku swoich rządów Piłsudski starał się uzyskać „samodzielną” pozycją, by mieć „wolną rękę” na arenie międzynarodowej. Co najważniejsze, w jego ocenie Polska w lipcu 1933 roku osiągnęła „stadium zupełnej niezależności”. Udało się to dzięki odsunięciu zagrożenia ze strony Rosji Sowieckiej i Niemiec, czyli dzięki balansowaniu pomiędzy Stalinem i Hitlerem” (s.628)

Książka Krzysztofa Raka, oprócz spraw przedstawionych wyżej, skupia się przede wszystkim na ukazaniu dyplomatycznych relacji, które łączyły Piłsudskiego ze Stalinem i Hitlerem. Jednakże to stosunkom pomiędzy marszałkiem a gensekiem, zostaje poświęcone najwięcej miejsca. Musze przyznać, że autor książki, w niezwykle interesujący sposób przedstawił – można tak napisać – wyśmienitą rozgrywkę szachową, jaką prowadzili między sobą dwaj przywódcy. Stalin i Piłsudski, byli dla siebie godnymi przeciwnikami, których trudno było wywieść w pole. Obydwaj panowie, uciekali się do dezinformacji, gry wywiadów, wykorzystania prasy, oraz sięgania do nieoficjalnych źródeł kontaktów, aby ukryć przed innymi swoje prawdziwe zamiary. To oni decydowali o każdym posunięciu dyplomatycznym, nierzadko lekceważąc i torpedując działania swoich podwładnych, którym rzekomo przekazali „oficjalnie instrukcje”.

„Piłsudski zatem na początku maja 1933 roku ustami Miedzińskiego ogólnikowo zaproponował Stalinowi przeciwdziałanie niemieckiej ekspansji na wschód, a w drugiej dekadzie lipca – sojusz militarny skierowany przeciw Hitlerowi. Aby zachęcić wodza bolszewików do tego rodzaju porozumienia, wyraźnie sugerował ograniczenie wpływów mocarstw zachodnich w Europie Wschodniej. Istota układu Piłsudski-Stalin miałaby polegać na tym, że Polska i Związek Sowiecki, kontrolowałyby ten region i rozgraniczyłyby w nim swoje wpływy. To był haczyk, na który Piłsudski chciał złapać Stalina” (s.765)

„Piłsudski, między Stalinem a Hitlerem” to książką, po którą warto sięgnąć. Zaprezentowana przez autora historia prowadzenia polityki zagranicznej przez marszałka Piłsudskiego, jest doskonale udokumentowana, a poza tym świetnie napisania. W moim odczuciu, powinien ją przeczytać każdy zainteresowany historią II Rzeczpospolitej. Poza tym, dzieło Krzysztofa Raka, to doskonały „podręcznik” sztuki prowadzenia skutecznej dyplomacji, która przecież może przydać się każdemu z nas. Gorąco polecam i zachęcam do lektury, mimo dosyć pokaźnych rozmiarów 😊

„Marszałek przedstawił także kilka reguł technicznych. Przekazał Beckowi, aby ten pamiętał, że „stopień zainteresowania Polski krajami Europy i świata zależy od odległości geograficznej, w dążeniu do celu trzeba przechodzić jak pług od śniegu; usuwanie przeszkód zaczynać trzeba zawsze od strony najtrudniejszej, za wszelką cenę trzymać się swego i bronić swego; sprzeciwiać się wszelkiej decyzji powziętej bez udziału Polski w sprawach ją obchodzących; wreszcie – nigdy, nikomu, nigdzie nie kłaniać się bez potrzeby” (s.625).

„Piłsudski do polityki zagranicznej podchodził nie „po szlachecku”, ale „po kupiecku”: bo trzymał się ściśle zasady wzajemności – „do ut des”. Dlatego wymagał, aby każdemu ustępstwu strony polskiej towarzyszyło równej wartości ustępstwo strony przeciwnej. Był w polityce zagranicznej zwolennikiem dokładnie wycenionych transakcji” (s.250)

Prowadzenie polityki zagranicznej,...

Książka Krzysztofa Raka to wybitne studium koronkowej, często zakulisowej dyplomatycznej gry w trójkącie Warszawa-Berlin-Moskwa z Paryżem oraz Londynem w tle. Książka ta, podobnie jak poprzednia praca doktora Raka ,,Polska niespełniony sojusznik Hitlera'' jest oparta na niesamowicie bogatej bazie w postaci dokumentów dyplomatycznych zarówno polskich, jak i niemieckich oraz sowieckich. Pozycja ta rzuca zupełnie nowe światło na politykę zagraniczną Polski w latach 1923-1935 wykorzystując chociażby nieobecne wcześniej w polskiej historiografii dokumenty sowieckie. Pokazuje też ponad wszelką wątpliwość geniusz i zręczność w polityce zagranicznej oraz doskonałe rozumienie zasad geopolityki i układu sił przez Marszałka Piłsudskiego. Autor na prawie 1000 stron udowadnia zręczność dyplomatyczną Marszałka pokazując w jak fatalnej dla Polski sytuacji międzynarodowej przejął ponownie władzę w 1926 roku ( antypolski układ niemiecko-sowiecki z 1922 roku w Rapallo, układy z 1925 roku z Locarno, cicha zgoda mocarstw zachodnich na rewizję granicy wschodniej Niemiec kosztem Polski, układ berliński z 1926 roku),a w jakiej ją zostawił (pakty o nieagresji z Sowietami i Niemcami, najlepsze relacje z tymi państwami w XX-leciu międzywojennym i uniezależnienie się od polityki francuskiej). Obraz, który wyłania się z analizy polityki w trójkącie Piłsudski-Stalin-Hitler jest doskonałą lekcją Realpolitik i rozgrywania jednych kosztem drugich. Dla osób zainteresowanych polityką zagraniczną okresu międzywojennego, oraz geopolityką i dyplomacją jako taką pozycja obowiązkowa.

Książka Krzysztofa Raka to wybitne studium koronkowej, często zakulisowej dyplomatycznej gry w trójkącie Warszawa-Berlin-Moskwa z Paryżem oraz Londynem w tle. Książka ta, podobnie jak poprzednia praca doktora Raka ,,Polska niespełniony sojusznik Hitlera'' jest oparta na niesamowicie bogatej bazie w postaci dokumentów dyplomatycznych zarówno polskich, jak i niemieckich oraz...

Zapraszam do mojej recenzji:

http://portal.strategie.net.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3326:pisudski-midzy-stalinem-a-hitlerem&catid=19:recenzje-ksiazek&Itemid=112

Zapraszam do mojej recenzji:

http://portal.strategie.net.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3326:pisudski-midzy-stalinem-a-hitlerem&catid=19:recenzje-ksiazek&Itemid=112

Zachęcam do przeczytania recenzji:
https://histmag.org/Krzysztof-Rak-Pilsudski-miedzy-Stalinem-a-Hitlerem-recenzja-i-ocena-22502

Zachęcam do przeczytania recenzji:
https://histmag.org/Krzysztof-Rak-Pilsudski-miedzy-Stalinem-a-Hitlerem-recenzja-i-ocena-22502

film
https://www.youtube.com/watch?v=5Iq_cm6UKEE&ab_channel=kruk1959
Piłsudski i sanacja - błędy i zbrodnie

film
https://www.youtube.com/watch?v=5Iq_cm6UKEE&ab_channel=kruk1959
Piłsudski i sanacja - błędy i zbrodnie

Bardzo ciekawa książka warto przeczytać.

Bardzo ciekawa książka warto przeczytać.

Gigantyczna praca autora. Książka jest biblią polskiej polityki zagranicznej ery Piłsudskiego, na dodatek świetnie przedstawiającą sposoby funkcjonowania dyplomacji. Ocena może być tylko jedna.

Gigantyczna praca autora. Książka jest biblią polskiej polityki zagranicznej ery Piłsudskiego, na dodatek świetnie przedstawiającą sposoby funkcjonowania dyplomacji. Ocena może być tylko jedna.