Name: Satyry
Rating: 5,6 (42 reviews)
Author: Adam Naruszewicz
ISBN: 8324201149

Question 1

Kim jest Adam Naruszewicz?

Accepted Answer

Polski jezuita, nadworny historyk i poeta, dramatopisarz i tłumacz, biskup smoleński w latach 1788-1790, biskup łucki w latach 1790-1796, sekretarz Rady Nieustającej w latach 1781-1786, pisarz wielki litewski w latach 1781-1788, senator. Ojciec polskiego klasycyzmu. Już za życia nazywano go „polskim Horacym” i spadkobiercą Jana Kochanowskiego. Jeden z głównych prekursorów badań nad Słowiańszczyzną, obok Jana Potockiego, Zoriana Dołęgi-Chodakowskiego (Adama Czarnockiego),Józefa Maksymiliana Ossolińskiego i Wawrzyńca Surowieckiego.

Ojcem jego był Jerzy Naruszewicz, łowczy piński, matką Paulina z Abrahamowiczów. Na chrzcie otrzymał imiona: Adam Tadeusz (dopiero wiele lat później przybrał jeszcze dodatkowe, trzecie imię: Stanisław). Jako kilkunastoletni chłopiec stracił oboje rodziców. W wieku zaledwie 15 lat ukończył szkołę jezuitów w Pińsku i tamże (14 sierpnia 1748) wstąpił do ich zakonu. W roku 1748 został wysłany (prawdopodobnie) na studia do szkoły jezuickiej w Lyonie. Po 10-letnim pobycie za granicą powrócił do kraju i został w latach 1754–1755 wykładowcą łaciny (odpowiednik obecnego lektora – wówczas najniższy stopień nauczycielski),gramatyki, a następnie poetyki i retoryki w Akademii Wileńskiej. Jezuici (przed rokiem 1758) przedstawili go Michałowi F. Czartoryskiemu, kanclerzowi wielkiemu litewskiemu, który wziął go pod swoją opiekę i stał się jego mecenasem. Opłacił mu kilkuletnią podróż po Europie (Włochy, Niemcy, Hiszpania i Francja – studia teologiczne w Lyonie od roku 1758),po powrocie z której Naruszewicz otrzymał na Akademii Wileńskiej katedrę poetyki, nauki stylu i dziejów literatury. W okresie późniejszym pełnił funkcję rektora tej uczelni. Z woli zakonu został przeniesiony do Warszawy i podjął wykłady w Collegium Nobilium. Od 1771 był redaktorem Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych. Po kasacie zakonu i pożarze na Nowym Mieście w 1773 znalazł schronienie u Aleksandra Sapiehy, wówczas hetmana polnego litewskiego i jego żony Magdaleny.

Prowadził wykłady wymowy i nauczał geografii i historii w Collegium Nobilium jezuitów w Warszawie w latach 1764-1773, był prefektem biblioteki i spowiednikiem konwiktorów tej uczelni.

Był bliskim współpracownikiem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, zwolennikiem Konstytucji 3 maja. Z woli króla został proboszczem w Niemenczynie. Po przystąpieniu króla do Targowicy zgłosił także swój akces do niej, jednak z zastrzeżeniem, że nie będzie sprawował jakichkolwiek funkcji publicznych. Pobierał, stałą pensję z ambasady rosyjskiej (jurgielt). W 1787 otrzymał z ambasady rosyjskiej 500 dukatów. Od 1775 był biskupem koadiutorem smoleńskim (ze stolicą tytularną Emaus),a od listopada 1788 formalnym ordynariuszem diecezji smoleńskiej. W listopadzie 1790 został przeniesiony na biskupstwo łuckie. W 1791 był jednym z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Jego portret, pędzla Ludwika Marteau, król polecił zawiesić w sali poprzedzającej pokój marmurowy na zamku.

W 1781 król mianował Naruszewicza „kościelnym” pisarzem wielkim litewskim, funkcję świeckiego pisarza sprawował Antoni Bazyli Dzieduszycki. Będąc w latach 1781-1786 sekretarzem Rady Nieustającej otrzymał przywilej rozwiązywania zdaniem swoim równości głosów (in resolvento modo paritatis). W 1787 roku towarzyszył królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu w czasie spotkania z cesarzową Rosji Katarzyną II w Kaniowie, której ofiarował swoje utwory. Rosjanie w wyniku tego przyznali mu specjalny jurgielt dla literatów. W latach 1787 i 1788 otrzymywał z kasy rosyjskiej 500 dukatów rocznie. Cesarzowa przyznała mu pensję 1500 dukatów, której Naruszewicz zrzekł się pod koniec 1788 roku, gdy jako biskup smoleński wszedł do Senatu. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego.

W 1775 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława. W 1783 odznaczony Orderem Orła Białego, w 1771 otrzymał złoty Medal Merentibus.

Zmarł w Janowie Podlaskim i został pochowany w „swojej kolegiacie”, a na skromnym grobie polecił umieścić napis: Cor meum et caro mea requiescit in spe (Serce moje i ciało moje spoczywa w nadziei).

Pisał dzieła historyczne i wiersze. W jego twórczości dominuje klasycyzm, ale widać ślady barokowych skłonności do komplikowania form. W 1772 wydał drukiem w wydawnictwie Grölla dwa tomy przekładów dzieł Tacyta, a w 1773 dwa tomy pieśni Horacego. Były to pierwsze wydane drukiem prace Naruszewicza. Trzeci tom dzieł Tacyta wydał w 1776. W 1774 przetłumaczył z greckiego pieśni Anakreonta. Uznanie przyniosło mu napisanie takich dzieł jak Historia narodu polskiego czy Dzieje prehistoryczne. Tomy od 2 do 7 (ostatniego) Historii narodu polskiego wyszły z drukarni Grölla w latach 1780 do 1788. Ostatni tom kończył się zaślubinami Jagiełły z Jadwigą. Tom pierwszy, który miał traktować o czasach przedchrześciańskich, dziejach patryalchalnych jeszcze słowiańsko-lechickiej rodziny nie został przez Naruszewicza ukończony, a nagromadzone przez niego materiały w tej tematyce uporządkowało i wydało po jego śmierci Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk. W 1781 wydał dwa tomy Żywotów Chodkiewicza.

Był twórcą wszechstronnym, uprawiającym różne gatunki literackie. Wyróżniały się pisane przez niego ody podporządkowane celom społecznej dydaktyki. Głosił w nich pochwałę rozumu, który swoją twórczą siłą pokona wszelkie bariery natury. Świadectwem jego racjonalistycznych i zarazem niezwykle optymistycznych przekonań stała się oda Balon, napisana pod wrażeniem pierwszy raz w Warszawie oglądanego lotu balonem. Dokonał tego w roku 1789 francuski aeronauta Jean-Pierre Blanchard wraz z żoną. To wydarzenie ukazywało, zdaniem poety, nieograniczone możliwości człowieka oświeconego, który realizuje odwieczne marzenie ludzkości, wypowiedziane w micie ikaryjskim. Utwór Naruszewicza pełnił zatem, tak charakterystyczną dla całej epoki, funkcję dydaktyczną. Był zachętą do zdobywania wiedzy, rozwijania umiejętności, pokonywania barier, które wydają się niemożliwe do przełamania. Pierwsze wydanie dwóch tomów jego poezji ukazało się w 1778.

Wielką sławę przyniosły Adamowi Naruszewiczowi satyry. Programowa satyra Naruszewicza nosi tytuł Wiek zepsuty. Poeta, idąc śladem myśli Jean-Jacques’a Rousseau, potępia cywilizację, która doprowadza współczesny mu świat do degeneracji i upadku. Potrzebny jest powrót do „złotego wieku” – czasów, kiedy ludzie kierowali się wartościami moralnymi i praktykowali podstawowe cnoty. Idea powrotu „do źródeł” (ad fontes) ma charakter utopijny. Ta dobra przeszłość nie zostaje czasowo ani geograficznie określona. Ważna okazuje się tylko jedna myśl, że dziś jest złe.

Typowo oświeceniową satyrą jest również utwór Naruszewicza Chudy literat. Atakuje on duchowy i intelektualny prymitywizm szlachty, która, dumna ze swojego sarmackiego rodowodu, nie zna narodowej kultury i literatury. Za lekturę wystarczają jej kalendarze, recepty na lekarstwa i dewocyjne przepowiednie.

Question 2

Do jakiego gatunku należy Satyry?

Accepted Answer

Satyry należy do gatunku poezja i ma 184 stron.

Question 3

Gdzie kupię książkę Satyry?

Accepted Answer

Sprawdź gdzie kupić najtaniej książkę Satyry

Question 4

Co napisał(-a) Adam Naruszewicz?

Accepted Answer

Zobacz ostatnio wydane książki autora:

Satyry

Porównaj ceny

Patronaty LC

Książki autora

Mogą Cię zainteresować

Oceny

OPINIE i DYSKUSJE

Książka na półkach

Cytaty

Bądź pierwszy

Podobne książki

Przeczytaj także