mała lekka książeczka ale ciężki i poważny temat.
Brazylia, lata 70te, ludzie nagle znikają, aresztowani? jakie zarzuty? gdzie są przetrzymywani? cisza. nikt nic nie mówi, ostracyzm, nerwowe reakcje, policja milczy. był człowiek, nie ma człowieka, tylko rodziny szukają.
Książka przedstawia relację ojca z poszukiwań swojej córki.
poruszajace.

mała lekka książeczka ale ciężki i poważny temat.
Brazylia, lata 70te, ludzie nagle znikają, aresztowani? jakie zarzuty? gdzie są przetrzymywani? cisza. nikt nic nie mówi, ostracyzm, nerwowe reakcje, policja milczy. był człowiek, nie ma człowieka, tylko rodziny szukają.
Książka przedstawia relację ojca z poszukiwań swojej córki.
poruszajace.

bardzo byłam pewna , że to będzie świetna lektura. i rozczarowałam się - książka jest przeciętna

bardzo byłam pewna , że to będzie świetna lektura. i rozczarowałam się - książka jest przeciętna

Jedna z mocniejszych książek przeczytanych w tym roku. Surowa, ale poruszająca. Jak wskazuje tytuł to relacja z poszukiwań zaginionej osoby. Nieudanych poszukiwań, o czym również wiemy od początku. Ten prosty zabieg być może odbiera pewnej tajemniczości, ale według mnie jest wyrazem szacunku wobec wszystkich ofiar brazylijskiego reżimu. Tragedia zaginionych osób i ich rodzin nie została sprowadzona do roli czysto rozrywkowej. Dostajemy w zamian w K. wielogłosowy traktat o złu, dyktaturze i obojętności. Dobro, ofiarność i odwaga nie zostają nagrodzone.

Jedna z mocniejszych książek przeczytanych w tym roku. Surowa, ale poruszająca. Jak wskazuje tytuł to relacja z poszukiwań zaginionej osoby. Nieudanych poszukiwań, o czym również wiemy od początku. Ten prosty zabieg być może odbiera pewnej tajemniczości, ale według mnie jest wyrazem szacunku wobec wszystkich ofiar brazylijskiego reżimu. Tragedia zaginionych osób i ich...

Bardzo duże zaskoczenie in plus. Bardzo ciekawa forma, która sprawia, że ciężko przypisać ten tytuł do jednego konkretnego gatunku, ale to co najbardziej urzeka w tej pozycji to morze emocji - od współczucia, żalu, przez wściekłość i niedowierzanie, aż po finalne katharsis.

Ta odyseja poszukującego zaginionej córki ojca występującemu tu jako po prostu K. to nie tylko nawiązanie do kafkowskiego bohatera, który z góry skazany jest na porażkę z obojętnym, pozbawionym kręgosłupa moralnego systemem. To przede wszystkim krucjata przeciw zapominaniu o niewinnych, często anonimowych ofiarach reżimów wszelakich.

Wydawnictwo Claroscuro jak zwykle wydaje pozycję, od której ciężko się oderwać i jeszcze ciężej uwolnić po jej zakończeniu. Dzięki.

Bardzo duże zaskoczenie in plus. Bardzo ciekawa forma, która sprawia, że ciężko przypisać ten tytuł do jednego konkretnego gatunku, ale to co najbardziej urzeka w tej pozycji to morze emocji - od współczucia, żalu, przez wściekłość i niedowierzanie, aż po finalne katharsis.

Ta odyseja poszukującego zaginionej córki ojca występującemu tu jako po prostu K. to nie tylko...

Rzadko zdarzają się książki, które już na samym starcie rezygnują z wszelkiej intrygi, nieoczekiwanych zwrotów sytuacji i wszystkiego tego, co może utrzymać czytelnika w napięciu. A przynajmniej w napięciu sztucznie wywołanym, opartym na zabawie formą, nie zaś prawdzie. Bernardo Kuciński świadomie pozbawia się tych wszystkich atrybutów uwagi, by dać czytelnikowi jasny sygnał, że go takie tanie chwyty nie interesują. I już to pokazuje, że „K. Relacja z pewnych poszukiwań” jest książką wyjątkową.

Nie sposób pisać o tej książce, bez wglądu w biografię autora. Bernardo Kuciński urodził się w 1937 roku, w czasie gdy Adolf Hitler ogłosił wycofanie podpisu Niemiec pod Traktatem wersalskim. Jak się później okazało, to wydarzenie miało duży wpływ na życie całej rodziny Kucińskiego. Ten okres w Sao Paulo, gdzie narodził się późniejszy dziennikarz i politolog, był momentem społecznego zamętu. Kraj znajdował się pod dyktaturą Getúlio Dornellesa Vargasa. Ten w swojej politycznej praktyce posługiwał się prześladowaniem opozycji na szeroko zakrojoną skalę, co upodobniało Brazylię do ówczesnych metod totalitarnych panujących w Europie. Ta systemowa analogiczność nie jest ostatnią, ani nawet najważniejszą w tej książce. Uświadamia jednak, jak głęboko zakorzenione są problemy. Kuciński skupia się innej epoce, zapoczątkowanej w kwietniu 1964 roku w wyniku zamachu stanu. Akcja książki osadzona została po 1974 roku, czyli w momencie, gdy nowy system osiągnął szczyt brutalności i represyjności. Kuciński zestawia dramat kryzysu wartości z historią swojej rodziny, która jako przedstawiciel żydowskich imigrantów z Polski, została brutalnie wymordowana w obozach koncentracyjnych. Tak oto realia lat 40., autor zauważa kilkadziesiąt lat później w swoim otoczeniu. Zauważył je zresztą już wcześniej, za co był więziony i zmuszony do emigracji do Wielkiej Brytanii. To właśnie tam, w nadmorskim Brighton, Kuciński odbierze telefon, który na zawsze zmieni jego życie. Ojciec oznajmi mu, że zaginęła siostra wraz z mężem. Zaangażowany autor nie pozostawi tego wezwania bez odzewu, wróci wraz z rodziną do Brazylii i rozpocznie poszukiwania.

Właśnie te wydarzenia stały się podstawą do napisania „K. Relacja z pewnych poszukiwań”. I chociaż w książce Kucińskiego zastąpi kafkowski K., chociaż nie będzie on poszukiwać siostry, a córki, chociaż nie będą się zgadzać fakty z życia bohatera i jego dziennikarskiego pierwowzoru, nikt nie powinien mieć wątpliwości, że jest to książka wyjątkowo osobista i osadzona na realnych fundamentach. Co ciekawe powieść została napisana w 2011 roku. Można oczywiście zadać pytanie, dlaczego dopiero wtedy? Czy Kuciński potrzebował czasu na przetrawienie wewnętrznego bólu? Być może, ale dla mnie bardziej wiarygodnym wyjaśnieniem jest to, że autor po raz kolejny zauważył, jak historia lubi się powtarzać. „K. Relacja z pewnych poszukiwań” jest więc dla mnie nie tylko świadectwem historycznym, ale też przestrogą przez teraźniejszością i przyszłością.

Wróćmy jednak do książki, bo ta mimo pozornie prostej historii może być odczytywana na co najmniej kilku płaszczyznach. Przede wszystkim, o czym już pisałem, jest to dosadna narracja ukazująca absurd, bezwzględność i bezduszność aparatu państwowego. K. stara się znaleźć pomoc. Zwraca się do różnych osób – zwykłych donosicieli, reprezentantów inteligencji, osoby kościelne, trafia nawet do wpływowych organizacji żydowskich. Chodząc między tymi wszystkimi miejscami, powoli uzmysławia sobie, że nikomu nie można ufać. Osoby które deklarowały zdobycie informacji, szybko się z niej wycofywały. Inne próbowały podejść do tematu globalnie, poszukując innych, podobnych przypadków, ale nawet one odbijały się od muru dezorganizacji i terroru powszechnie akceptowanego w kraju. Nikt nie chciał wyjawić bolesnej prawdy. A może to część wojskowej gry? Może te wszystkie urywki wiadomości, te zdawkowe sygnały obecności córki w różnych miejscach, miały tylko za zadanie dodatkowo znęcać się psychicznie nad bohaterem? Sprawić, że zatraci się on w swoim obłędzie? Jak u Kafki, gdzie nienazwane zło czai się wszędzie i atakuje na różne sposoby.

„K. Relacja z pewnych poszukiwań” pokazuje też system z nieco innej perspektywy. Narracja jest tu mieszana. Raz przypatrujemy się emocjom K., innym razem opowieść prowadzić będą porywacze wściekli na skamlącego psa, który pozostał po niewinnym małżeństwie, później do głosu dojdzie też sprzątaczka, która pracowała nieopodal miejsca tortur oraz kochanka jednego z oficerów, która być może powie najwięcej o brutalności stosowanych metod. Każdy będzie miał swój własny język, swoją mroczną perspektywę na cierpienie. Kuciński będzie mieszał też formy literackiego wyrazu – raz będzie to powieść, innym razem dziennik czy retrospektywa. Całość jest właściwie zbiorem opowiadań, ale tak pięknie połączonych, że wyrasta z nich jedna zwarta powieść. A może bardziej opowieść o ludziach zagubionych i zniszczonych przez otoczenie.

I jeszcze jedna rzecz, jaką należałoby o tej książce powiedzieć. Bo „K. Relacja z pewnych poszukiwań” ma też swój indywidualny wymiar. K. stracił córkę, to wiemy. Pytanie tylko dlaczego dowiedział się o tym tak późno? Dlaczego nie wiedział, że ta ma męża? I że angażuje się politycznie? Bohater dopiero po czasie zdaje sobie sprawę, jak wielka przepaść dzieliła go od najbliższych mu osób. Ma wyrzuty sumienia, że nie zdążył wymówić wszystkiego tego, co powinien był wyznać. Szuka wewnętrznego odkupienia i spokoju. Mimo niewysłowionego bólu, nie przerywa poszukiwań. Jego zapał zostaje nagrodzony, poznaje przerażającą prawdę. Tylko co to za nagroda? I jak pogodzić się z tym, że zostało się samemu?

To bardzo bolesna książka. Bardzo autentyczna i dobrze skomponowana. Ja wierzę Kucińskiemu. Wierzę w te wydarzenia i w głosy świadków. Wierzę w ból i smutek. Wierzę w wizje systemu, który nadal niszczy bezbronne istnienia. Właśnie dlatego „K. Relacja z pewnych poszukiwań” jest dla mnie jedną z najważniejszych książek wydanych w Polsce w 2019 roku.

Recenzja ukazała się pod adresem http://melancholiacodziennosci.blogspot.com/2020/01/recenzja-k-relacja-z-pewnych-poszukiwan.html

Rzadko zdarzają się książki, które już na samym starcie rezygnują z wszelkiej intrygi, nieoczekiwanych zwrotów sytuacji i wszystkiego tego, co może utrzymać czytelnika w napięciu. A przynajmniej w napięciu sztucznie wywołanym, opartym na zabawie formą, nie zaś prawdzie. Bernardo Kuciński świadomie pozbawia się tych wszystkich atrybutów uwagi, by dać czytelnikowi jasny...

„Relacja z pewnych poszukiwań” może i czyta się szybko ale na długo zostaje w pamięci. To zdecydowanie niejednoznaczna, wielowarstwowa powieść o dużym ładunku emocjonalnym ale co najistotniejsze – jest bardzo oszczędna i stonowana. Nie ma tu ani łopatologii ani gry na oklepanych schematach typu żerowanie na emocjach i uczuciach. To bardzo subtelnie opowiedziana historia, nierzadko autor mówi między wierszami, niewątpliwie wymaga od czytelnika intelektualnego zaangażowania.

„K.” to dramatyczna historia walki jednostki z aparatem państwowym, z bezduszną, bezwzględną i morderczą dyktaturą. Z ludźmi skazującymi innych ludzi na śmierć, na niebyt, na tortury czy w najlepszym wypadku na banicję. To historia człowieka miotającego się w piekle niewiedzy i bezsilnej niepewności. To gehenna człowieka żyjącego rozpaczliwą nadzieją wtedy gdy już nadziei nie ma, to bolesna porażka poszukiwań, codzienna walka z nieczułym systemem, horror codziennego życia pełnego wyrzutów sumienia, braku sprawiedliwości. Ale to przede wszystkim przejmująca relacja ojca, który nagle traci córkę.

To naprawdę znakomita powieść. Jedna z ciekawszych pozycji jakie czytałem w tym roku. Polecam gorąco.

„Relacja z pewnych poszukiwań” może i czyta się szybko ale na długo zostaje w pamięci. To zdecydowanie niejednoznaczna, wielowarstwowa powieść o dużym ładunku emocjonalnym ale co najistotniejsze – jest bardzo oszczędna i stonowana. Nie ma tu ani łopatologii ani gry na oklepanych schematach typu żerowanie na emocjach i uczuciach. To bardzo subtelnie opowiedziana historia,...

Tytuł w zasadzie zdradza fabułę i konotacje, co znaczy, że raczej nie do końca chodzi o fakty ale o to, co między nimi. A fakty są takie że K. niczym Józef K. u Kafki zderza się z absurdem, bezwzględnością i bezdusznością aparatu państwowego aczkolwiek w zupełnie innej przestrzeni i innym wymiarze (i także innym niż u Lema). K. emigrował z Polski w latach trzydziestych uciekając przed wojną i jak przysłowie mówi wyszło jak z deszczu pod rynnę. "Zwyczajnie" uciekł z piekła o jedno piętro niżej. Bo K. traci córkę. Pewnego dnia odkrywa, że nie może się z nią skontaktować i mimo poszukiwań nie udaje mu się odnaleźć żadnego śladu po dorosłym już dziecku i jej mężu, którzy jak się dowiadujemy, padli ofiarą dyktatury wojskowej w Brazylii. (Lata siedemdziesiąte.)
Narrator wtajemnicza nas w szczegóły poszukiwań ale w tę relację pozornie niechcący wpisuje się jeszcze jeden wątek, jeszcze jeden dramat, który może nie wybrzmiewa wprost, choć zostaje nazwany. Bo K. też padł ofiarą. Wyrzutów sumienia (to jest ten schodek niżej od piekła). Że nie dostrzegł w porę zagrożenia, że nie nadto się interesował, że przeoczył, że przedłożył literaturę nad życie, że nie dopilnował, nie sprawdził, nie wiedział, lista jest długa. I że przeżył/żyje. I zanim przeczytałam o tym w książce, przyszła mi na myśl Zofia od Styrona i jej niemożliwy do dokonania wybór… jak żyć po czymś takim?
K. nie wie jak żyć więc szuka. Latami i już nie córki chyba tylko odkupienia, wybaczenia, katharsis. Spokoju. Najlepiej ucieleśnionego. Ale nie ma ciał, jest dezinformacja i nadzieje niczym raty rosnącego długu nie do spłacenia. Co nie zrobisz i tak będzie za mało ...
Relacja K. oprócz faktów („Wszystko w tej książce jest fikcją ale prawie wszystko wydarzyło się naprawdę") jest wzbogacona o jeszcze jeden wymiar, ten osobisty, ten o którym nie trzeba się rozpisywać, żeby ukazać jego dramat. To jest to spoiwo lub przestrzeń między faktami. Oszczędność środków wyrazu uwypukla tragedię. Powściągliwość narratora, pozorne okrojenie relacji z emocji tylko je potęguje, bo pozostawia pole do wyobraźni, do interpretacji. I pozostawia miejsce na ból. Także nasz.
Tak jak pisałam na fb, to książka na jeden wieczór, ale jej ciężar nosi się tygodniami. Historia, którą napisał Kucinski, nam, ludziom, którzy o wojnie uczyli się z książek albo słuchali opowieści od dziadków czy rodziców, nam którym PRL wydaje się dramatem, zwyczajnie nie mieści się w głowie. Jest trudna do ogarnięcia, bo dzieje się gdzieś daleko na odległej planecie między obcymi nam ludźmi. I jest absurdalna. Niemożliwa. I tylko wciąż dźwięczące zdanie: „Wszystko w tej książce jest fikcją ale prawie wszystko wydarzyło się naprawdę", przywraca właściwe proporcje faktom i interpretacji.
Zachęcam do lektury

Tytuł w zasadzie zdradza fabułę i konotacje, co znaczy, że raczej nie do końca chodzi o fakty ale o to, co między nimi. A fakty są takie że K. niczym Józef K. u Kafki zderza się z absurdem, bezwzględnością i bezdusznością aparatu państwowego aczkolwiek w zupełnie innej przestrzeni i innym wymiarze (i także innym niż u Lema). K. emigrował z Polski w latach trzydziestych...