Zbiór raczej nierównych, jeśli chodzi o przyjemność lektury esejów wybitnego historyka. Niektóre się zestarzały, inne są zbyt szczegółowe; ale są i prawdziwe perełki (np. o Kołakowskim). Judt był intelektualistą, erudytą swobodnie porusza się po zawiłościach dwudziestowiecznej historii, bywa bezlitosny dla ocenianych przez niego książek.
Znakomita lektura. Polecam.

Zbiór raczej nierównych, jeśli chodzi o przyjemność lektury esejów wybitnego historyka. Niektóre się zestarzały, inne są zbyt szczegółowe; ale są i prawdziwe perełki (np. o Kołakowskim). Judt był intelektualistą, erudytą swobodnie porusza się po zawiłościach dwudziestowiecznej historii, bywa bezlitosny dla ocenianych przez niego książek.
Znakomita lektura. Polecam.

Tony Judt to znany historyk i europeistyk, którego prace na temat najnowszej historii naszego globu są znane na całym świecie. Mimo że zmarł kilka lat temu, to wznowienia jego kolejnych publikacji nadal potrafią wzbudzać wiele emocji w kolejnych pokoleniach czytelników. Nie inaczej jest z Zapomnianym Wiekiem XX, który to ponownie trafia na półki księgarń za sprawą Domu Wydawniczego Rebis.

Publikacja ta przyjęła formę zbioru tekstów, esejów czy nawet recenzji, które ukazywały się w latach 1994-2006, skupiających się na najważniejszych wydarzeniach Europy i świata końca XX wieku. Autor przelewa swoje przemyślenia na papier i robi to bez owijania w przysłowiową bawełnę.

Wiek XX jest czasem wielkich zmian. Historia niemal pisała się na naszych oczach, choć można odnieść wrażenie, że my – ludzie współcześni – szybko o tym zapominamy. Tracimy kontakt z naszą przeszłością i szybko przestajemy rozumieć i zdawać sobie sprawę z powagi tych zmian. Pędząca globalizacja sprawiła, że zmieniało się również myślenie całych społeczeństw, a dla ludzi stało się nie ważne pochodzenie.

Zapominamy o roli, jaką odegrali intelektualiści i jaki mieli wpływ na kształtowanie naszego świata. Judt wykorzystuje właśnie ten element, omawiając w dwóch pierwszych rozdziałach wielkich myślicieli i intelektualistów ubiegłego wieku. Ostro rozprawia się ze swoimi niegdysiejszymi fascynacjami, ale również polemizuje z intelektualistami, którzy mieli wpływa na jego rozwój.

Kolejne dwie części odnoszą się do konkretnych państw. Mówi o ich historii, ale w odniesieniu do teraźniejszości. Ukazuje powiązania i rolę jaką odegrały w kształtowaniu geopolitycznych struktur na świecie. Pokazuje jak politycy przestają rozumieć społeczeństwo i stają się ślepi na jego potrzeby. Ukazuje również jak tworzy się mity, które głęboko wrastają w ludzką świadomość, a zapomina się o własnej tożsamości narodowej i zaprzecza pamięci.

Zapomniany Wiek XX. Retrospekcje to swojego rodzaju mapa drogowa do historycznego sensu, który obecnie coraz mocniej zostaje zatracony. Fascynująca, pozwalająca inaczej spojrzeć na naszą najnowszą historię i zrozumieć jak działają pewne mechanizmy mające wpłynąć na społeczeństwo, zmuszając je do narzuconego myślenia i postrzegania świata.

http://kulturacja.pl/2019/06/zapomniany-wiek-xx-retrospekcje-recenzja/

Tony Judt to znany historyk i europeistyk, którego prace na temat najnowszej historii naszego globu są znane na całym świecie. Mimo że zmarł kilka lat temu, to wznowienia jego kolejnych publikacji nadal potrafią wzbudzać wiele emocji w kolejnych pokoleniach czytelników. Nie inaczej jest z Zapomnianym Wiekiem XX, który to ponownie trafia na półki księgarń za sprawą Domu...

Zbiór esejów Tony'ego Judta z lat 1994-2006 wydanych przy patronacie Kultury Liberalnej.

Książka składa się ze stosunkowo krótkich esejów, które można generalnie podzielić na dwie grupy: te poświęcone znanym intelektualistom XX wieku oraz ich dorobkowi oraz te opisujące rozmaite kwestie dotyczące polityki zagranicznej i społecznej w ujęciu historycznym.



To co rzuca się w oczy najbardziej to subiektywizm i bardzo ostre oceny jakie Judt wystawia poszczególnym intelektualistom. Są tacy, których praktycznie miesza z błotem (Louis Althusser, Karol Wojtyła),tacy których docenia aczkolwiek z silnymi zastrzeżeniami (Eric Hobsbawm) czy wreszcie tacy których wychwala pod niebiosa (Albert Camus, Edward Said). Nie trzeba się zgadzać ze wszystkimi ocenami, ale autor pokazuje naprawdę sporą erudycję i znajomość nie tylko samych dzieł autorów ale też przebiegu ich życia i kontekstu w jakim tworzyli. To co Judt stara się ukazać, to złożoność ich życiorysów i rozmiar dylematów moralnych przed jakimi stawali. W swoich ocenach jest może i ostry, ale nie można mu w żadnym momencie zarzucić niekonsekwencji.



Druga rzecz, która zwraca uwagę to pozycja polityczna Judta - jest lewicowcem i socjaldemokratą ale jednocześnie zdecydowanym antykomunistą i krytykiem realnego komunizmu we wszelkich odsłonach. Judt dochodzi tu aż do przesady i kulminuje się to w groteskowym zdaniu "Siedemdziesiąt lat "realnie istniejącego socjalizmu" nie wniosło niczego do sumy ludzkiego dobrobytu. Niczego." Osobiście się z tym oczywiście nie zgadzam, ale taka postawa wynika po części również z tego że sam Judt był w młodości marksistą i bardzo mocno rozczarował się co do tej ideologii. Sam się od niej odciął, dlatego większość jego eseju o Hobsbawmie to wyrzut w jego stronę, że ten nigdy nie odciął się do partii komunistycznej i sprawy rewolucyjnej. Warto jednak nadmienić, że ten jednoznaczny antykomunizm Judta ma umocowanie w jego zrozumieniu tej doktryny i nie opiera się na prostych czarno-białych mitach. Dlatego też krytykuje mocno podejście amerykańskie do okresu zimnej wojny i prostackie, tryumfalistyczny ton tamtejszej prawicy. Komunizmu nie wystarczy tępić - należy go tez zrozumieć, ponieważ nikt nie da nam pewności że te uczucia i nastroje które doprowadziły do jego sukcesu nie wrócą w przyszłości. To samo tyczy się nazizmu, który Judt często zrównuje z komunizmem.



Sam tytuł książki odnosi się do problematyki pamięci i historii, a konkretnie stopniowego zapominania naszego dziedzictwa. Brytyjski historyk przestrzega przed 'zbiorową amnezją' która wydaje się być poważnym zagrożeniem w naszych czasach, ale też złudnej manii upamiętniania poprzez naginanie przeszłości do naszych potrzeb. Recenzuje m.in. pracę Pierra Nory dot. "lieux de memoire" gdzie analizuje relacje pamięci i historii (ta dystynkcja jest jego zdaniem sztucznie podkreślana przez Norę). Jako główny problem diagnozuje "ignorowanie historii" i brak jej zrozumienia. Wolimy wymazywać z naszej przeszłości momenty wstydliwe i przekładamy wydarzenia historyczne na narracje współczesne, stosując nasze współczesne normy i kryteria do oceny zdarzeń przeszłych. A to błąd niewybaczalny.



Warto sięgnąć po ten zbiór esejów napisany w sposób bardzo przystępny przez osobę o ogromnej wiedzy i wyrazistych poglądach. Warto zarówno po to, aby lepiej zrozumieć wiek XX i nie "zapomnieć" go, jak i po to aby zapoznać się z ciekawą ofertą dla przyszłości lewicy i socjaldemokracji oraz zrozumieć czemu skrajny indywidualizm nie powinien być ostatecznym pryncypium dla naszego społeczeństwa, a interwencjonizm państwowy w pewnej mierze jest i będzie zawsze niezbędny. Bo znajomość historii to nie tylko znajomość nazwisk i dat ale też wyciąganie wniosków z lekcji jakie dostaliśmy.

Zbiór esejów Tony'ego Judta z lat 1994-2006 wydanych przy patronacie Kultury Liberalnej.

Książka składa się ze stosunkowo krótkich esejów, które można generalnie podzielić na dwie grupy: te poświęcone znanym intelektualistom XX wieku oraz ich dorobkowi oraz te opisujące rozmaite kwestie dotyczące polityki zagranicznej i społecznej w ujęciu historycznym.



To co rzuca się...