Z twórczością autora zetknąłem się po raz pierwszy siedem lat temu, czytając wydany w 2011 roku zbiór "Demon ruchu" z rozpędzoną lokomotywą na okładce. Przyznam się szczerze że przeczytałem go równie ekspresowo a zapomniałem o nim jeszcze szybciej, nie doceniając w pełni kunsztu "polskiego Poego" (pewnie "na warsztacie" miałem wtedy "Czarną Kompanię" Cooka albo inną "Belgariadę").

Teraz, gdy tylko usłyszałem o kolejnym "odkurzaniu" Grabińskiego, od razu zaczaiłem się na nową edycję opowiadań mistrza, tym razem grubszą i w dodatku ilustrowaną.

"Muzeum dusz czyśćcowych" to zbiór nowel Grabińskiego, ułożonych chronologicznie, opatrzonych notką z którego oryginalnego wydania pochodzą (z pominięciem debiutanckiego i nieuznawanego za kanon "Z wyjątków. W pomrokach wiary"). Co więcej, książka zawiera prawie kompletne tomy: "Demona ruchu", "Księgi ognia" i "Szalonego pątnika" oraz wyczerpujące posłowie Macieja Płazy, który opowiadania do vesperowego wydania wybrał i opisał.

Posłowie to kompletna recenzja, streszczenie i zarys biograficzny w jednym. Po skończonej lekturze trzeba je przeczytać, zawiera wszystko to o czym chciałbym (tak jak każdy usatysfakcjonowany czytelnik) teraz napisać.

Grabiński to: autor niesamowity, plastyczny językowo, piękny polszczyzną dawną i nieużywaną, fantasta niedoceniany, czasem trącący myszką spirytysta, czasem futurystyczny racjonalizator, zainspirowany i inspirujący, po prostu perła międzywojennej literatury polskiej, kiedyś rzucona między wieprze teraz słusznie opiewana, czytana i doceniona.

Na koniec lista osobista, TOP TEN, jakżeby inaczej:

10. Muzeum dusz czyśćcowych - ciekawe fabularnie, motyw gabinetu kuriozów w formie wypalonych przez duchy płomiennych znaków oraz duchowej klątwy po latach.
9. Kochanka Szamoty - świetne stylistycznie opowiadanie w formie pamiętnika, trochę przewidywalne ale nadal bardzo dobre.
8. Smoluch - widmo katastrof in corporae, taki Człowiek-ćma międzywojnia. Super!
7. Dziedzina - motywy jak z Lovecrafta. Omamy, rytułał i potwór na finał.
6. Fałszywy alarm - tajemnice i zagadki a do tego nastrój oczekiwania na najgorsze.
5. Biały wyrak - "Z archiwum X" w wydaniu międzywojennego kominiarstwa. Zapada w pamięć i zaskakuje.
4. W domu Sary - Głowny bohater vs. energetyczna, seksualna wampirzyca na ziemiach Polskich. Fight!

Podium:
3. Problemat Czelawy - nowatorskie, zaskakujące i pomysłowe. Trochę fantastyki, trochę kryminału. Gotowy scenariusz filmowy.
2. Głucha Przestrzeń - piękne, nostalgiczne i wzruszające. Przypominało mi trochę "Strefę mroku" i Pilipiuka. Do tego się wraca!
1. Pożarowisko - Hotel Overlook w wersji przeklętego miejsca nawiedzanego regularnie przez pożary. "Here's Johnny!" och, przepraszam, "Here's Andrzej!"

Osobiste uwagi:
Numero uno: Jeśli Vesper zdecydował się wydać tak obszernego Grabińskiego, włączając do zbioru bardzo nieudane opowiadania, to czemu nie wydał już całości, "Opowiadań wszystkich", dodając te 200 stron?
Numero dos: Rozpoczęcie zbioru utworem "Po stycznej", zawiłym językowo i dość deprymującym, nie było dobrym pomysłem. Ten zabieg może odstraszyć nieświadomego czytelnika i zniechęcić do dalszej lektury. Ja rozpocząłbym od "Szalonej zagrody", debiutu Grabińskiego i całkiem ciekawego opowiadania, którego mi w "Muzeum..." zabrakło.

Z twórczością autora zetknąłem się po raz pierwszy siedem lat temu, czytając wydany w 2011 roku zbiór "Demon ruchu" z rozpędzoną lokomotywą na okładce. Przyznam się szczerze że przeczytałem go równie ekspresowo a zapomniałem o nim jeszcze szybciej, nie doceniając w pełni kunsztu "polskiego Poego" (pewnie "na warsztacie" miałem wtedy "Czarną Kompanię" Cooka albo inną...