Tak jak istnieje „big history” czyli historia opisywana przez pryzmat wielkich procesów, tak (rzadko bo rzadko) istnieją książki typu Big Science i tu mamy właśnie pełnego przedstawiciela tej kategorii. Książki skupionej na analizie kluczowych procesów dla istnienia wszechświata takiego jakim go znamy – bez epatowania zbędnymi „ciekawostkami” i faktami, a skupionej właśnie na procesach i kluczowych zależnościach.

Autor wykonał olbrzymią pracę, gdyż zsyntetyzował olbrzymie dziedziny wiedzy w użyteczne pigułki, całość podzielił na 3 kluczowe części (Wszechświat, Planety i Życie) w których starał się pokazać jak wyglądał (i wyglądał) rozwój świata. Widzimy zatem jak rodzi się wszechświat, jak powstaje gwiazda i jak ewoluuje, jak wreszcie z reszty pyłu protoplanetanrego – powstają zalążki planet. Jak inicjują się pierwsze procesy życiowe na ziemi, jak powstaje komórka i jak rozwija się dalej. Takich kwestii jest mnóstwo – ale wszystkie sprowadzone są właśnie do kluczowych procesów. W każdym rozdziale jest dokładnie tyle informacji ile potrzebujemy. Autor nie sili się także na bycie wszechwiedzącym. Gdy nauka ma wątpliwości, pokazuje to (np. jak rozwija się planeta powyżej 1 m skupienia materii – gdy siły grawitacyjne są jeszcze zbyt małe by trzymać wszystko w całości, a całość jest zbyt duża by dalej się delikatnie ubijać).

Jest to naprawdę doskonały przegląd najważniejszych procesów związanych z naszym istnienie. Dla mnie – to ideał książki popularnonaukowej – przybliżającej i objaśniającej – zapraszającej do zgłębienia wybranego fragmentu wiedzy. Skupionej na rozumieniu świata przez pryzmat ZMIANY i PROCESU a nie zbioru faktów na temat tego jak jest teraz wokół nas. Dzięki tej książce łatwiej zrozumieć świat w naprawdę dużej skali.

Czego mi brakowało – jak przy każdej tego typu pracy – Autor musi upraszczać i omijać niektóre kwestie. Czasem tłumaczy się z tego w przypisach (jak chyba zbyt szerokie potraktowanie kategorii gwiazd „Czerwonych karłów”) w innych przypadkach omija arcyciekawe kwestie – jak np. pytanie o to co spowodowało że w inflacyjnej fazie rozwoju Wszechświata – pył protogwiezdny, delikatnie się zagęścił w niektórych miejscach – które to miejsca stały się potem zalążkami galaktyk a – przy równomiernym rozproszeniu nie było był owych „jąder”.

Pewną wadą dla niektórych może być naukowy jeżyk, od którego Autor nie stroni – ba mnie nawet przekonał że taki jest język nauki. To też musimy zrozumieć, a nadmiar uproszczeń w jego stosowaniu, może spowodować tylko bałagan pojęciowy i prostackie rozumienie. Nawet jeśli zrozumiałem pewnie ze 20% treści mniej – było warto!

To wszystko jednak mimo wszystko szczegóły – najbardziej rozbawiło mnie zakończenie – ale pozytywnie. Autor kończy całość opisem rozwoju pierwotniaków. Najczęściej widzę opis zmierzający do „korony stworzenia” – człowieka. Lamża pokazuje z kolei że ewolucja zmierza tak samo do człowieka, jak i do pierwotniaków czy żółwia. Wszystkie te elementy są przecież jakimś etapem życia i rozwoju wszechświata. Wszystko sobie płynie, w wielkim balecie kosmosu, człowiek jest tylko jednym z ramionek sukni…

Tak jak istnieje „big history” czyli historia opisywana przez pryzmat wielkich procesów, tak (rzadko bo rzadko) istnieją książki typu Big Science i tu mamy właśnie pełnego przedstawiciela tej kategorii. Książki skupionej na analizie kluczowych procesów dla istnienia wszechświata takiego jakim go znamy – bez epatowania zbędnymi „ciekawostkami” i faktami, a skupionej właśnie...