Jerzy Dziewulski o polskiej policji (2017)

Wywiad z Jerzym Dziewulskim (rocznik 1943), byłym milicjantem i antyterrorystą – tyczący się głównie jego kariery zawodowej i refleksji związanych pracą w służbach mundurowych. Omawia kryminalne realia PRL-u, osobiste zmagania ze środowiskiem przestępczym i nieprzychylnymi przełożonymi, oraz trudne sytuacje wielu funkcjonariuszy policji, którzy codziennie stykają się z niezrozumieniem i niedocenianiem ich fachu.

Jego twarz znana jest wielu Polakom z różnych programów informacyjnych i publicystycznych, gdzie komentuje sprawy związane z bezpieczeństwem publicznym i akcje policji. Cechuje go profesjonalizm, logika i wnikliwe podejście. Zawsze przyjemnie się go słucha. Ilekroć człowiek widzi go na ekranie, kiedy mówi jasno jak się sprawy mają, bez brnięcia w złe emocje i ideologie, to w duchu życzy sobie aby takie osoby były decyzyjne w kluczowych dla kraju sprawach. A on niestety jest na emeryturze.

Mimo słów ze wstępu, i tego co umieszczono z tyłu książki, nie jest to sensacyjne ujawnienie skrywanych wcześniej tajemnic ani przełamywanie jakiegoś tabu. Otrzymujemy wiele osobistych historii i skupiamy się na sprawach znanych najlepiej samym policjantom, ale nie są to jakieś wstrząsające, bulwersujące mechanizmy i nieprawidłowości. Tak się sprawy mają we wszystkich grupach zawodowych*, ciężko mówić o jakimś przełomie czy kroku milowym. Każda robota ma swoją specyfikę, kurioza i niuanse – które zawsze są ciekawe dla osoby z nimi niezaznajomionej, spoza branży. Jedne mają ich więcej, inne mniej. Tak się składa, że zagadnienia kryminalne, czy to oglądane z punktu widzenia stróżów prawa, czy bandytów – interesują nas szczególnie, bo dla nas, słabych szaraczków, ten świat jest wyjątkowo obcy i niedostępny.
Jednak pierwszym, który tak otwarcie pokazał policję od tej drugiej strony, był chyba Patryk Vega . W 2001 emitowana była seria dokumentów wedle jego pomysłu – zatytułowana „Prawdziwe psy”** – gdzie pojawia się nieżyjący już Sławomir Opala. W 2005 trafia do kin świetny „PitBull” – inspirowany jego postacią i pracą funkcjonariuszy operacyjnych. Jest to skondensowana wersja tego, co możemy zobaczyć w pięcioodcinkowym serialu (najbardziej wartym uwagi z tego co do tej pory powstało, tj. pozostałych sezonów i nieco odrealnionych kontynuacji filmowych). Nie tak dawno trafiły do księgarń książki na których jest nazwisko reżysera (a czy są dobre – nie wiem).

Tekst, nie odpowiada tak do końca temu czego można by oczekiwać po zachęcającym opisie wydawcy. Ale ze słów jakie padają już we wstępie, a potem wiele razy w różnych wypowiedziach Dziewulskiego, wynika że kroi się kolejny tom. Ewidentnie rozpracowano to marketingowo, i o ile wyniki sprzedaży nie będą złe – Prószyński będzie raczyć nas kolejnymi częściami. Może one obszerniej odniosą się do tego co pada w blurbie.
Bądź co bądź jest to bardzo krótka lektura... na dwa, góra trzy dni. Dobrze się to czyta, i książka jest ciekawa, ale pan Pyzia powinien się spotkać z panem Dziewulskim, i omówić formę redakcji tego co spisano. Wprowadzić poprawki. Miejscami wydaje się to wręcz konieczne. Mamy tutaj typowe mankamenty swobodnej wypowiedzi, pewien chaos narracyjny, stylistyczne powtórzenia, niekiedy zdarzają się niejasności. Przy tak obszernym materiale trochę to razi***. (Np. tyle razy pada że coś jest prymitywne, że ktoś jest prymitywny... że aż kusi aby machnąć ręką na to co było na taśmie, i wstawić synonim). Miażdżąca większość tego co czytamy jest słowo w słowo spisana z dyktafonu. Co ma plusy i minusy. Krzysztof Pyzia jako osoba odpytująca niekiedy wypada dość słabo, nie czuje tego o czym mówi Dziewulski. I trochę brak mu intuicji. Właściwie to nie jest to rozmowa, tak jak ujęto to na okładce. Proporcje wypowiedzi nie są równe, a dziennikarz nie ma wiedzy ani doświadczenia by swobodnie wymieniać poglądy z dużo starszym od siebie specjalistą. Potrzebny byłby kolega po fachu. A jeśli go brak, można by pokusić się o nadanie temu wydawnictwu formy monologu. Nic by na tym nie straciło.

.

Część życia zawodowego Dziewulskiego związana była z Żoliborzem. Brakuje informacji, że wspominana dzielnica to nie ta obecna, sprowadzona do niewielkiego, koślawego trójkąta między aleją AK, Wisłą i torami – że w książce mowa jest o tej sprzed reformy administracyjnej – tj. obejmującej też tereny dzisiejszych Bielan. (Wskutek tego podziału Zajezdnia Żoliborz jest dziś na Bielanach, a Marymont leży w obydwu dzielnicach).


* Był kiedyś taki cykl dokumentalny w którym brytyjscy fachowcy, lekarze, sprzątacze – zdradzali sekrety swojej pracy. Można znaleźć kilka odcinków wpisują w youtube’owej wyszukiwarce WYZNANIA. Np. „Wyznania personelu salonów kosmetycznych (Confessions of beauty trade) 2007”.

** Dwanaście krótkich, 25-minutowych odcinków. Szczegółowe informacje: http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?film=4213683

*** Poza tym, że redakcja powinna być bardziej intensywna (albo inaczej – w ogóle powinna zaistnieć w jakiejś konkretnej formie), korekta tekstu wypada OK: na stronie 64 brak przecinka, na 73 kropki, na 183 jest „wpuścili” zamiast „spuścili”, a na 220 Dziewulski na chwilę staje się kobietą i twierdzi że już coś opowiadała. Nie ma co się czepiać – zwłaszcza biorąc pod uwagę charakter publikacji.

Jerzy Dziewulski o polskiej policji (2017)

Wywiad z Jerzym Dziewulskim (rocznik 1943), byłym milicjantem i antyterrorystą – tyczący się głównie jego kariery zawodowej i refleksji związanych pracą w służbach mundurowych. Omawia kryminalne realia PRL-u, osobiste zmagania ze środowiskiem przestępczym i nieprzychylnymi przełożonymi, oraz trudne sytuacje wielu funkcjonariuszy...