W powieści Janusza A. Zajdla „Cylinder van Troffa” można doszukać się pewnych odniesień do dzieł Stanisława Lema. W „Pamiętniku znalezionym w wannie” mamy podobną formę (pamiętnik-notatnik), w „Powrocie z gwiazd” bohater analogicznie jak w „Cylindrze van Troffa”, wraca na Ziemię po bardzo długim pobycie w kosmosie,, w „Kongresie futurologicznym” społeczeństwo sterowane jest za pomocą chemikaliów , z tym że u Lema manipulacji podlega psychika a u Zajdla biologia ludzi.
Tych podobieństw pewnie jest więcej i nie tylko odnoszą się one do twórczości Stanisława Lema. Jednak w żadnym stopniu nie obniżają one wartości utworu, wręcz przeciwnie: intertekstualność buduje wielogłosowy dialog. Historia opowiedziana przez J.A. Zajdla jest indywidualna, a jej oryginalność odnosi się do wizji świata przedstawionego oraz rozważań socjologiczno-etycznych.
„Cylinder van Troffa” jest dystopią ukazującą ludzkości w momencie jej stopniowej degradacji zmierzającej do unicestwienia. Główny bohater po powrocie z kosmicznej wyprawy stara się poznać prawdę o przyczynie takiego stanu rzeczy.
Powodem upadku ludzkość jest przeludnienie i tragiczne decyzje rządzących, w wyniku których ludzie zostają sztucznie podzieleni: na Ziemi panuje anarchia stworzona przez ludzi przeciętnych i degeneratów a w koloni na Księżycu, gdzie mieszkają osoby posiadające idealne geny, totalitaryzm. Oba społeczeństwa charakteryzuje automatyzacja procesu wytwarzania dóbr i usług, zanik nauk i twórczości, a przede wszystkim upadek zasad moralnych. Przemoc, chaos, podział, bezsilność, strach, brak sensu istnienia powodują, że obie społeczności skazane są na zagładę.
Tytułowy cylinder to urządzenie spowalniające czas. Profesor Vergil van Troff (pseud. Mefi – postać niejednoznaczna, demoniczna) nie dokończył jego budowy. Dla głównego bohatera cylinder wyznacza sens powrotu na ziemię, daje nadzieję, staje się pokusą i stwarza nowe możliwości.
Polecam.

W powieści Janusza A. Zajdla „Cylinder van Troffa” można doszukać się pewnych odniesień do dzieł Stanisława Lema. W „Pamiętniku znalezionym w wannie” mamy podobną formę (pamiętnik-notatnik), w „Powrocie z gwiazd” bohater analogicznie jak w „Cylindrze van Troffa”, wraca na Ziemię po bardzo długim pobycie w kosmosie,, w „Kongresie futurologicznym” społeczeństwo sterowane...