Wydanie prozy Simaka, którą poczynił w latach 60-tych nie wnosi z sobą lichej science-fiction, ani nie sprawia zawodu niezręcznością i nieudolnością w warsztacie i zapatrywaniach na przyszłość. Autor wychodzi z ponad pięćdziesięcioletniej próby czasu bez szwanku, mimo, że daleko mu do wytyczania dróg i ścieżek na miarę Stanisława Lema. [i]Conceptus compositi[/i] nie zionie dziewiętnastowiecznym pionierstwem w dziedzinie fantastyki, a więc jest rozwojowa, aczkolwiek nie przesadzam w komplementowaniu Simaka.

Zestawienie "Stacji tranzytowej" i "Rezerwatu goblinów" przedkłada czytelnikowi pod rozwagę kilka wspaniale połączonych motywów, a przynajmniej tak można postrzegać główne wątki tematyczne. W "Stacji tranzytowej", tak jak i w "Rezerwacie goblinów" dominującym elementem opowieści jest nieśmiertelność. W pierwszym z opowiadań ten niezwykły dar posiada jeden jedyny człowiek na Ziemi, który utrzymuje kontakt z obcymi cywilizacjami. Proszę zwrócić uwagę na słowa "obce cywilizacje". W przypadku "Stacji tranzytowej" owe "cywilizacje" są określane takim, a nie innym słowem, gdyż leksyka Ziemianina nie zawiera w swoim zbiorze pojęć, takich jakie w swej warstwie znaczeniowej, konotacjach, sensie, treści i tak dalej, byłyby adekwatne do opisu innych form trwania (tzw. życie), a przybyłych spoza granic Układu Słonecznego. Simak kładzie dość wyraźnie nacisk na lingwistyczne domniemania pozwalając swojemu głównemu bohaterowi na władanie niektórymi z języków kosmicznych przybyszów, tak w mowie jak i w piśmie. Enoch Wallace żyje już 120 lat i ani myśli się starzeć. Jest odludkiem pamiętającym czasy Wojny Secesyjnej. Jego wiejski dom jest otoczony tajemnicą nie mniejszą niż sam właściciel. Domostwo służy za portal łączący z przybyszami z najróżniejszych stron kosmosu. Wallace jest zaufanym pracownikiem, odbiera i nadaje meldunki oraz raporty, gości gwiezdnych wędrowców, ba, prowadzi rozmowy, których stopień zaangażowania wykracza dalece poza zakres kompetencji i możliwości przywódców państw czy wysokich stopniem sztabowców. Kontakt z obcymi, którzy nie są w końcu, aż tacy obcy gwarantuje Enochowi nieśmiertelność, poznawanie tajemnic, których nikt poza nim na Ziemi nie widział, nie słyszał, nie dotknął. Jest wyjątek od tej oszałamiającej reguły, który zamieszkuje po sąsiedzku w malowniczych okolicach. Ową istotą jest dziewczynka, której upośledzenie rekompensuje dar uzdrawiania, co nie jest przez pisarza do końca wyjaśnione. Na trop Wallace`a natrafia agent CIA. Opowieść niesie z sobą istotne przesłanie jakim jest obawa o losy świata. Rzec by można, iż jest nacechowana subtelną aurą pacyfizmu lat 60-tych. Wallace musi podjąć i rozważyć bardzo ważne decyzje, by chronić świat przed zagładą, a jest nią w domyśle widmo nuklearnej katastrofy. "Stacja tranzytowa" jest niezwykła i ma zaletę ponadczasowości.

Drugie z opowiadań jest lżejsze w odbiorze, albowiem odznacza się dowcipem, którym autor otoczył treść swoich literackich zabiegów obdarzając w ten wyważony sposób swoich bohaterów, okoliczności, dialogi. Nieśmiertelność w tym opowiadaniu jest poddana na zasadzie towaru, jak gdyby dostępnego dla wszystkich, za sprawą rozwijania technicznych możliwości podróżowania w czasie. Simak komplikuje losy swoich postaci w zabawny sposób. Tak więc, ludzie dowiedzieli się o istnieniu takich przodków jak gobliny czy trolle. Dzięki temu czytelnik poczuć może miłe spotkanie z wczesną konwencją i gatunkiem fantasy (pomijając ścisłe wskazania co do genezy gatunku). Bohaterowie osadzeni w ramach science fiction z uroczym ukłonem w kierunku fantasy, są jakby po trosze obrazem satyry i karykaturalnej transpozycji środowiska naukowego, uczelnianego, studenckiego. Reprezentanci niezwykłych wydziałów są równie niesamowici jak ich praca. Oop jest intelektualistą o powierzchowności i manierach neandertalczyka, a główny bohater, Peter Maxwell stał się przypadkowym sobowtórem siebie samego. W trakcie procesu teleportacji został powielony i bytuje jako [i]doppelgänger[/i]. W opowiadaniu nie brakuje odrobiny stonowanej sensacji i zasadności dla takiego wątku. Maxwell poznaje kobietę, która w czasie jego "śmierci" zajęła należące do niego mieszkanie. Następnie wraz z przyjaciółmi starają się rozwiązać zagadkę pewnego tajemniczego obiektu, zwanego Artefaktem. Ów przedmiot jest przedmiotem negocjacji handlowych z pewnymi niezbyt przyjaźnie nastawionymi Kołowcami. Artefakt stanowi lokum pewnego smoka, czyniącego spustoszenie swoją "gracją" w muzealnych zbiorach. Dodatkowym "motywem" jest często pojawiające się piwo, któremu oddają się z upodobaniem gobliny i trolle.

Tak, pokrótce i w dużym skrócie przedstawiają się opowiadania, których wartość trzeba ocenić poprzez lekturę. Nieśmiertelność i silnie eksponowany motyw podróży w czasie jest przez Simaka prezentowany w sposób niebywale czarujący. Podobać się może zawarcie elementów nadnaturalnych, jakie w ogólnym rozrachunku nie wydają się być sztuczne, zniekształcające obrany kierunek, rażące brakiem pomysłu na rozsądne eksploatowanie tematu. Struktura obu powieści jest dość czytelna i nie budzi uczucia nadmiaru wolnych przestrzeni.

Wydanie prozy Simaka, którą poczynił w latach 60-tych nie wnosi z sobą lichej science-fiction, ani nie sprawia zawodu niezręcznością i nieudolnością w warsztacie i zapatrywaniach na przyszłość. Autor wychodzi z ponad pięćdziesięcioletniej próby czasu bez szwanku, mimo, że daleko mu do wytyczania dróg i ścieżek na miarę Stanisława Lema. [i]Conceptus compositi[/i] nie zionie...