Dziennikarska biografia najdłużej urzędującego premiera PRL-owskiego. Czyta się to nieźle, chociaż styl jest rwany, a poziom narracji nierówny. No Urbankiem to Lipiński nie jest... Poza tym za dużo tam ogólnych informacji o historii PRLu, za mało o bohaterze książki, jego życiu osobistym i wyborach politycznych. Ale... lepszy rydz niż nic, chociaż zdecydowanie wolałbym solidną biografię pióra profesjonalnego historyka.

Cyrankiewicz to postać niewątpliwie nietuzinkowa, przed wojną czołowy działacz PPS, któremu nie po drodze było z komunistami, w czasie wojny więzień Auschwitz, po wojnie zdradził ideały PPS by stać się najdłużej urzędującym polskim premierem, błyskotliwym i cynicznym politykiem, miłośnikiem wykwintnego jedzenia, pięknych kobiet i szybkich samochodów.

Lipiński napisał jego biografię w formie reportażu, oznacza to, że czyta się rzecz całą nieźle, ale czasami ma się wrażenie że napisała została na kolanie: styl się rwie, mamy dłużyzny, nie wiadomo na przykład dlaczego Lipiński przytacza długie cytaty z przemówień Cyrankiewicza w czasach stalinizmu. Sporo też mamy wtrętów z historii PRLu, których autor mógł sobie darować, lepiej było bardziej skoncentrować się na postaci bohatera biografii.

Na szczęście uniknął Lipiński pułapki przedstawienia swojego bohatera w jednoznacznie negatywnym świetle, jako komunistycznej kanalii. O to łatwo w obecnej atmosferze i obowiązującej polityce historycznej. Cyrankiewicz w jego ujęciu jawi się jako postać niejednoznaczna, na przykład po wojnie starał się pomagać kolegom socjalistom, ale szybko dał sobie spokój. Poza tym weźmy pamiętny rok 1956, z jednej strony Cyrankiewiczowi pamiętano okropne przemówienie w czasie wypadków poznańskich w którym mówił o obcinaniu rąk. Z drugiej strony odegrał niezmiernie ważną i pozytywną rolę w październiku, kiedy to jednoznacznie poparł Gomułkę. Nie do przecenienia jest też jego aktywny i rozstrzygający udział w trudnych rozmowach z Chruszczowem 19 października 1956 gdy czołgi sowieckie jechały na Warszawę (wówczas zdecydowanie stanął po stronie Gomułki). Lipiński bardzo pobieżnie o tym pisze, nie wygląda na to aby korzystał ze sprawozdania z rozmów z Sowietami zapisanego przez Jana Dzierżyńskiego, a opublikowanego w 2008r.

Po 1956r. jako premier był publicznie łajany przez Gomułkę i coraz bardziej ubezwłasnowolniony. Wybitnie inteligentny, dowcipny, cyniczny, wolał skoncentrować się na urokach życia niż na rządzeniu (trochę mało pisze autor o urokach życia). Apogeum jego moralnego upadku i oportunizmu stanowi marzec 1968r., gdy w sejmie rozpoczął nagonkę na posłów koła Znak, którzy złożyli interpelację w sprawie bicia studentów.

Nie jest to praca historyka i to widać. Sporo tam materiałów nieco przypadkowych, a pewnych ważnych materiałów brak (wspomniane już sprawozdanie Jana Dzierżyńskiego). W sumie rzecz jest zbyt reporterska, naskórkowa, przynosi pewien niedosyt, wciąż czekam na solidną, historyczną biografię tego ważnego polityka.

Dziennikarska biografia najdłużej urzędującego premiera PRL-owskiego. Czyta się to nieźle, chociaż styl jest rwany, a poziom narracji nierówny. No Urbankiem to Lipiński nie jest... Poza tym za dużo tam ogólnych informacji o historii PRLu, za mało o bohaterze książki, jego życiu osobistym i wyborach politycznych. Ale... lepszy rydz niż nic, chociaż zdecydowanie wolałbym...