Biografia człowieka wielowątkowego
W ostatnich słowach prologu książki Lipiński konkluduje: W historii nie wszystko dzieje się tak, jakby wyglądało na pierwszy rzut oka. Nawet jeśli przeczytamy o tym w książkach. I bez wątpienia należy te słowa potraktować jako motto publikacji i klucz do biografii postaci bezmiar wieloznacznej i na swój sposób nieuchwytnej, wręcz dramatycznej. Cyrankiewicz, to postać z życiorysem tak wielowątkowym, że trudno uchwycić clou, rdzeń charaktery „wiecznego premiera” (choć wiele sądów i ocen jednak się powtarza). Lipiński wyszedł z założenia, moim zdaniem słusznego, że najlepiej stanie się jeśli własny osąd i własne interpretacje schowa głęboko do szuflady, a skupi się przede wszystkim na relacji świadków i przedstawieniu archiwaliów. Tak też się stało i dobrze się stało. „Cyrankiewicz” to bowiem arcyciekawa biografia, która pokazuje konflikt człowieka uwikłanego. Człowieka, którego konformizm i serwilizm były tematów licznych żartów. W końcu człowieka, który dostał się w tryby oszalałej historii. Wszystkie te zależności i złożoności, całkiem udanie, Piotr Lipiński zaprezentował.
Podobno Cyrankiewicz uwielbiał dowcipy. Szczególnie te o nim samym (Cyrankiewicz dostał order Gwiazdy Betlejemskiej. Za uporczywe trzymanie się żłobu). Przed wojną występował otwarcie przeciwko bojówkom endeckim. Członek PPS-u. Podobno też podczas wojny odbił z rąk nazistów Jana Karskiego. Gdy trafił do Oświęcimia jako numer 62933, miał zachowywać się wyjątkowo okrutnie względem współwięźniów. Miał pełnić rolę Zastępcy Delegata Rządu na Kraj. Brał udział w marszu śmierci. Przeżył, bo ponoć miał niezwykły dar przystosowania się, który także po wojnie bardzo mu pomógł. Po ’45. wielu jego znajomych i kolegów, którzy wyemigrowali na Zachód sądziło, że w Polsce Ludowej Cyrankiewicz pełni rolę Wallenroda. Miał też przyłożyć rękę do wyroku skazującego rotmistrza Pileckiego. Potrafił rozmawiać i układać się z każdym. Bawidamek i bumelant. Z przywilejów komunistycznej władzy korzystał pełnymi garściami. Jego małżeństwo z Niną Andrycz było częstym tematem plotek i rozpalało wyobraźnie wielu. Był autorem słów, które wypominać miano mu już zawsze: Każdy prowokator czy szaleniec, który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie. Podobno też cechował się przedwojenną elegancją, dobrymi manierami, doskonałą pamięcią i elokwencją. Przy Gomułce sprawiał człowieka wybitnego. Reasumując: podczas lektury książki uderza ogrom spekulacji i niedomówień, luk w życiorysie „wiecznego premiera”. Istny karnawał faktów i miszmasz domysłów, które umiejętnie Lipiński zebrał i sklasyfikował. Nie dziwi zatem wspomniane wcześniej motto towarzyszące książce.
Że „Cyrankiewicz” to ważna i potrzebna książka nie trzeba nikogo przekonywać. Autor prezentuje postać premiera, czy też kontekst historyczny w sposób wyważony, krytyczny (co dziś dość jednak rzadkie), ale przede wszystkim ciekawy – tym samym zaskarbia sobie przychylność czytelników. Unikając ocen i ocierając się o plotki, rysuje postać intrygującą – bez względu na ocenę moralną Cyrankiewicza – i to jest wielki walor tej książki. Bez wątpienia to dobrze skrojony reportaż.
Monika Długa
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.