http://naregale.com.pl/uporac-sie-z-bialym-czyli-piekno-reportazy-ilony-wisniewskiej/

Finmark to znajomość zasad. Klimat jest tu surowy, zwierzyna płochliwa, a ludzie, jak już pytają, kim jesteś, to chcą wiedzieć do trzeciego pokolenia. Zagaduje się tu każdego i na każdy temat. Lato oznacza tu średnio plus dziesięć stopni i wicher. (…) W Finmarku wierzy się w morze, w pracę i siebie.

W „Hen” Ilona wybiera się do kilku północnych miejscowości. Trafia tam gdzie, depresja rozprzestrzeniała się drogą kropelkową, pomaga nam zrozumieć poczucie niższości Północnych, ale też ich silnie wypracowaną autoironię. Coraz wyraźniej nie tylko opisuje i opowiada, ale stapia się razem z zimnem i jego mieszkańcami. Jest jeszcze bardziej dociekliwa, ale nie nachalna. Nigdy się nie narzuca, ale czeka na zaproszenie. Przymierza gákti, tradycyjny saamski strój rdzennej ludności Norwegii, dopiero gdy zapyta ją o to gospodyni, a gdy ta zasypia, to wychodzi bez domknięcia drzwi, leciwego opla stacza z podjazdu bez włączania silnika. W nature jest się cicho.

W drugiej książce jest tak szczerze, że z tej szczerości człowiek czerpie ciepło z lektury mimo surowej scenerii. Jej narracja wżera się w skórę czytelnika, a kostnienie z zimna staje się nagle najczystszą formą życia i odczuwania. Puenty ludzkich historii wejdą w nas bezpowrotnie. Bror i jego ojciec Ibert oraz jego opowieści, które miesza jak cukier w kawie. Podobnie czyni Wiśniewska, miesza historie dodając im posypkę poetyckości na wierzchu.

To w jaki sposób konstruuje historie jest niesamowicie chwytliwy. To jak budowanie napięcia tuż przed najważniejszą sceną z filmu. Tylko, że tu nie ma efektów specjalnych generowanych komputerowo ani klimatycznej muzyki. Całym napięciem są ludzie i krajobrazy północnej Norwegii. Czytając „Białe” czuje się wszystko tak bardzo, że czytelnika dopada drobny żal, że nie może tego wszystkiego zobaczyć na własne oczy, dlatego bardzo mnie ucieszyło, gdy otwierając „Hen” i „Lud” zobaczyłam fotografie autorstwa samej autorki. Okazuje się, że nie tylko pióro, ale i oko ma wprawne.

Morzu prawie udaje się przekrzyczeć głos Tove, ale nadal słychać w nim ulgę, że się nie znamy. To pozwala rozmawiać o niczym ważnym i wszystkim błahym jednocześnie. O tym, że nie wiadomo, kim się jest po śmierci męża albo kim się będzie za dziesięć lat z mężem starszym o trzydzieści lat. O tym, że w Vardø latem nosi się podwójne szorty, żeby nie przewiało, i że w Husegårdenie coś tłucze co noc. Że morze zabiera. A nieobecność zabija.

Przykładowo historię Laponii, autorka zaczyna od sceny, w której Nillas leży na śniegu z oderwaną ręką i bez oka. Od pojedynczego zdarzenia, pozornie niewielkiej postaci, potrafi przejść do serca danej kultury i jej szczegółowych cech. To bez wątpienia czyni ją empatyczną, wprawioną i wybitną reporterką. A to także powód, dla którego czyta się te reportaże bez wytchnienia i nie chce się z nich wychodzić.

http://naregale.com.pl/uporac-sie-z-bialym-czyli-piekno-reportazy-ilony-wisniewskiej/

Finmark to znajomość zasad. Klimat jest tu surowy, zwierzyna płochliwa, a ludzie, jak już pytają, kim jesteś, to chcą wiedzieć do trzeciego pokolenia. Zagaduje się tu każdego i na każdy temat. Lato oznacza tu średnio plus dziesięć stopni i wicher. (…) W Finmarku wierzy się w morze, w...