Dobrze się myśli literaturą
- Kategoria:
- publicystyka literacka, eseje
- Seria:
- Poza serią
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2016-01-20
- Data 1. wyd. pol.:
- 2016-01-20
- Liczba stron:
- 288
- Czas czytania
- 4 godz. 48 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788380492196
- Tagi:
- czytanie eseje inteligencja kreatywność książka literatura wyobraźnia
Dobrze się myśli literaturą to zbiór esejów o praktykowaniu wiary w literaturę, rozumianą jako konieczność mówiącego człowieka. Ryszard Koziołek przekonuje, że ilekroć próbujemy coś wyjaśnić, porozumieć się z innym lub wyrazić własne emocje, jesteśmy skazani na literaturę. Czynimy to również bez lektury, ale – jak przekonuje autor – czytanie ulepsza nasze myślenie i mowę.
W myśleniu literaturą autor sięga do twórczości klasyków – jak Prus, Kraszewski, Sienkiewicz, Przybyszewska czy Mrożek – oraz pisarzy współczesnych – Springera, Stasiuka, Pilcha czy Karpowicza. Życiorysy są dla niego równie ważne, jak fikcje, jeśli tylko pozwalają myśli ruszyć z miejsca i ćwiczyć się w wyrażaniu i opowiadaniu świata.
Eseje Ryszarda Koziołka to także głos w sprawie przywrócenia literaturze należnego jej miejsca, które ostatnimi czasy osłabiły media wizualne. Autor udowadnia, że dla człowieka nie ma lepszego programu symulacyjnego do trenowania wyobraźni, mowy i myślenia niż literatura.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Kraszewski rządzi! Literatura jest wszystkim!
Po lekturze znakomitych tekstów Ryszarda Koziołka można odnieść wrażenie, że oto przed nami -czytelnikami otworzyło się Morze Czerwone literatury. Że oto nastąpił cud, bo po lekturze „Dobrze się myśli literaturą” można i pokochać Izabelę Łęcką i zdecydowanie bardziej docenić jej kreatora Prusa, którego tak nieszczęśliwie i zdradziecko umieszczono na antagonizowanej/znienawidzonej liście lektur („człowieka bez biografii” jak swego czasu nazwała go skonfundowany Boy). Można także zakochać się w Józefie Ignacym Kraszewskim cierpiącym na narracyjny popęd, szpiegu i bawidamku, najlepszym polskim dziennikarzu, erudycie, który to: Wyzwolił nas z rodzimego mugolstwa, czyli nieczytania po polsku, i który twierdził, że Polacy cierpią na legofobię – wstręt przed czytaniem. Kraszewskim, który świadomie i tak rozkosznie trwonił swój talent zapisując tysiące kart. Można też, i na nowo lub w ogóle, docenić prozę Stasiuka, Bieńczyka, Twardocha, ba! Sienkiewicza nawet. Można i ze zrozumieniem pokiwać głową, gdy Koziołek pisze: Rymkiewicz nie jest szalony, szalona jest literatura, która pozwala mu napisać wszystko. Można także wraz z autorem pochylić się na nietęgą kondycją polskiej, dalej światowej humanistyki zdominowanej przez bezwzględną, materialistyczną ekonomię. Lecz co najważniejsze i nieocenione to fakt, że możemy – idąc śladami autora – poddawać refleksji i zachwycać się literacką materią, która sama w sobie jest bez wątpienia człowieczym cudem! Czego manifestacją są już pierwsze słowa wydawnictwa: Mam skłonność do przyznawania literaturze najważniejszego składnika kultury. (I aż ręka świerzbi, żeby wykrzyczeć/napisać – JA TAKŻE!).
Bowiem „Dobrze się myśli literaturą” to erudycyjny pean na rzecz literatury właśnie:
Literatura nauczyła nas pragnąć czegoś „innego”, wychodzić poza krąg codziennych przyzwyczajeń, poza rytuał wyznaczany bądź przez konwencje życia wspólnoty, bądź po prostu przez potrzeby ciała, które każe nam jeść, spać i tak dalej. […] literatura uczy nas nie przegapiać świata, nie pozwalać mu uchodzić naszej uwadze i znikać w procesie niszczącego przemijania.
To słowo właśnie jest dominantą i determinantem życia nie tylko Koziołka, ale każdego kto ulegnie czarowi ksiąg. Od ich magii nie sposób się uwolnić, gdyż parafrazując słowa autora: Literatura wymaga od czytelnika czystej żarliwości – nie chce chłodu poznania. I choć pisarz zdaje się toczyć walkę z imperatywem alfabetu, szczególnie zaś w ostatnim, świetnym tekście „Popiół na pół” (pierwodruk: „Tygodnik Powszechny” 2015, nr 14), czy też próbuje przekonać czytelnika/siebie o ograniczeniach, które narzuca literatura, albo zwyczajnie stroi sobie żarty pisząc: Wołałbym być świadkiem zdarzeń niż słów, ale tak to jest z tymi, co za dużo czytają, a za mało żyją. (I aż ręka świerzbi, żeby wykrzyczeć/napisać – AKURAT?!). To konkluzja tegoż, skądinąd fascynującego i intrygującego tekstu, jest jedna możliwa: my umrzemy, ale literatura trwać będzie (Witam, Panie Horacy. Kłaniam się w pas!): […] literatura uczy nas nie przegapiać świata, nie pozwalać mu uchodzić naszej uwadze i znikać w procesie niszczącego przemijania.
I jeszcze:
[…] literatura nie jest od dostarczania dowodów na istnienie ładu świata. Od tego jest nauka. Literatura wydobywa z ludzkiego istnienia sprzeczności, komplikację, bycie „za, a nawet przeciw” równocześnie. Udowadnia, że można – jak autor – wierzyć w utopię i twardo stać na ziemi; być emocjonalnym prawicowcem i racjonalnym lewicującym progresistą.
Literatura jest zatem wszystkim i może wszystkim się stać. Stanowi także świetny mechanizm translacji tego, co dzieje się w obrębie życia ludzkiego. Stanowi glejt, chroniący przed zapomnieniem. Więc trwać będzie, Drodzy Państwo, mimo zmienności kursów walut, mniej lub bardziej rozedrganej sceny politycznej, kryzysu duchowego w Europie etc. I Koziołek to pięknie i dobitnie udowadnia.
Wszystkie cytaty pochodzą z recenzowanej książki.
Monika Długa
Oceny
Książka na półkach
- 808
- 464
- 131
- 35
- 14
- 12
- 8
- 7
- 7
- 6
Opinia
kotnakrecacz.pl
"Permanentny kontakt z literaturą dokonuje się dziś poprzez serial telewizyjny, film, piosenkę popularną i piśmiennictwo internetowe. (…) Wspólnota czytających nie powstaje dziś za sprawą tych samych przeczytanych książek, ale na skutek przekonania, że literaturą się myśli i mówi lepiej niż innymi dyskursami."
Prawda jest taka, że o zbiorze esejów Ryszarda Koziołka („Dobrze się myśli literaturą”) nie da się napisać nic, co nie godziłoby w kunszt autora i licowało z jego elastyczną erudycją. Elastyczną, bo otwartą na literaturę bardziej niż współczesną, bo nowoczesną (tak, tym zdaniem powielam stereotypy, ale przypuszczam, że część osób, które czytają te słowa, taki właśnie posiada obraz literaturoznawcy). Elastyczną, bo opartą na doświadczeniach i przemyśleniach aż niebezpiecznie nowatorskich, jak na kręgi akademików-polonistów (jak wyżej). Wreszcie elastyczną, bo wychodzącą poza zakurzone schematy z niebywałą przewrotnością specjalisty z niebanalnym poczuciem humoru (nie inaczej).
Mimo wszystko napiszę słów kilka, jednocześnie prosząc o wybaczenie laickiej nieudolności autorki tych słów. Bo jak tu nie napisać o książce, która namówiła mnie na rozgrzebanie znienawidzonego Sienkiewicza (chyba jedynego autora z kanonu szkolnych lektur, którego bez żalu porzuciłam naście lat temu), która pokazała, że wiek XVII ma też swoje literackie perełki, która w końcu sprawiła, że pomyślałam, że może nie taki Bieńczyk straszny, jak się w „Książce twarzy” odmalował. Bo, że warto zawierać bliskie, choć rzecz jasna platoniczne, znajomości z Prusem, Stasiukiem, Springerem i Karpowiczem, wiedziałam już dawno. Nie wiedziałam tylko, że można tak pięknie, a przede wszystkim — że można tak owocnie.
Podczas lektury miałam ochotę zapisać, co drugie zdanie i trzy razy zastanowić się nad każdym. Dlatego tak długo ją czytałam, smakując każdy esej osobno, oszczędnie. Kilku autorów odkryłam na nowo, kilku po raz pierwszy. Ale przede wszystkim odkryłam dla siebie niezbadane ścieżki, jakimi przechadza się ta wielka i ta mniejsza literatura w głowie profesora Koziołka. Poczułam się przez chwilę jak na dobrze znanej drodze, którą jednak obserwuję z zupełnie nowej, mądrzejszej, meta- i intertekstualnej perspektywy.
Koziołek posługuje się bardzo ciekawym pojęciem „skandalu arcydzieła” (zainteresowanych definicją odsyłam do lektury) w odniesieniu do literatury pięknej, ale moim zdaniem także jego książka, jako przykład literatury faktu, jest skandalicznie idealna i powinna wejść do kanonu. Swoją drogą, zachęcona przez autora do rozważań, właśnie od kilku dni zastanawiam się nad zasadnością podziału na literaturę piękną i literaturę faktu, który stronniczo sugeruje, że ta druga pozbawiona jest urody zarezerwowanej dla pierwszej. Ciekawa jestem, czy istnieje jakikolwiek inny język, w którym ten podział ma podobną nomenklaturę (bo że sam podział jest konieczny, co do tego nie mam wątpliwości).
Niedawno pytałam moich — kończących niebawem szkołę — uczniów, co chcieliby robić, kiedy wkroczą w dorosłość; co wybraliby dla siebie, jeśli to zależałoby od ich decyzji podjętej teraz. Ja chyba chciałabym być Ryszardem Koziołkiem. Bo przecież literaturą myśli się znakomicie.
SKRÓT DLA OPORNYCH
Dla kogo na pewno tak: dla dyplomowanych i samozwańczych literaturoznawców (i jednej i drugiej grupie jednak książki Koziołka może pójść w pięty, oby te polonistyczne), dla tych wszystkich odbiorców literatury, którzy naprawdę potrafią nią myśleć (albo przynajmniej są otwarci na naukę).
Kto powinien omijać: miłośnicy jednego tylko rodzaju literatury (jaki by on nie był), czytelnicy, dla których jedyną zaletą płynącą z czytania jest czysta, niepodszyta głębszym myśleniem, przyjemność.
kotnakrecacz.pl
więcej Pokaż mimo to"Permanentny kontakt z literaturą dokonuje się dziś poprzez serial telewizyjny, film, piosenkę popularną i piśmiennictwo internetowe. (…) Wspólnota czytających nie powstaje dziś za sprawą tych samych przeczytanych książek, ale na skutek przekonania, że literaturą się myśli i mówi lepiej niż innymi dyskursami."
Prawda jest taka, że o zbiorze esejów Ryszarda...