Trzynaście powodów
- Kategoria:
- literatura młodzieżowa
- Tytuł oryginału:
- Thirteen Reasons Why
- Wydawnictwo:
- Rebis
- Data wydania:
- 2015-10-20
- Data 1. wyd. pol.:
- 2015-10-20
- Liczba stron:
- 272
- Czas czytania
- 4 godz. 32 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788378188124
- Tłumacz:
- Aleksandra Górska
- Tagi:
- Aleksandra Górska samobójstwo audio testament młodzież błędy
Bestseller „New York Timesa” przetłumaczony na 31 języków
„Istnieje trzynaście powodów śmierci twojej przyjaciółki. Ty jesteś jednym z nich”.
Clay Jensen wraca do domu ze szkoły i na przed drzwiami znajduje dziwną paczkę. W środku jest kilka taśm magnetofonowych nagranych przez Hannah, koleżankę z klasy, która dwa tygodnie wcześniej popełniła samobójstwo. Dziewczyna wyjaśnia, że istnieje trzynaście powodów, dla których zdecydowała się odebrać sobie życie. Clay jest jednym z nich i jeśli wysłucha nagrania, dowie się dlaczego. Chłopak przez całą noc kluczy po mieście, a za przewodnika służy mu głos Hannah. Staje się świadkiem jej bólu i osamotnienia, a przy okazji poznaje prawdę o sobie i otaczających go ludziach, której nigdy nie chciał stawić czoła. Z przeraźliwa jasnością dociera do niego, że nie da się cofnąć przeszłości, podobnie jak nie da się powstrzymać przyszłości…
Trzynaście powodów to rewelacyjny debiut Jaya Ashera, który snuje swoją opowieść z taką szczerością i prostotą, że tragedia za nią ukryta, wydaje się wstrząsająco prawdziwa.
Finalista Borders‘ 2007 Original Voices Program.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Efekt śnieżnej kuli
Hannah Baker nie żyje i nic tego nie zmieni. Nie pomogą błagania osób, które kolejno wysłuchują taśm, niesłyszalne szlochanie rodziców, którzy natychmiast wyjechali po tym incydencie, wyrzuty sumienia również nic nie wskórają. Nie pomogą także wypowiadane po cichu prośby i nadzieje czytelnika na to, że autor jednak inaczej wymyślił sobie tę powieść, że chcąc nas czegoś nauczyć, zrobił nam bardzo niemiły żart. Ale Hannah Baker nie żyje i nic tego nie zmieni. Mimo to jednak, sama Hannah może jeszcze wiele zmienić w życiu bohaterów powieści „Trzynaście powodów”. A wszystko za sprawą taśm, które tuż przed śmiercią nagrała i wysłała do osób, które musiały je otrzymać.
Clay Jensen chodzi do liceum. Jest zwykłym chłopakiem, który tak jak wszyscy jego rówieśnicy musi się uczyć, przestrzegać szkolnych i domowych zasad; tak jak inni postępuje czasem niewłaściwie i tak jak oni zdarza mu się słuchać plotek i – niekiedy wbrew sobie – wierzyć w nie. Śmierć koleżanki z klasy wstrząsnęła Clay’em, jednak dopiero to, co stało się później, co znalazł pewnego dnia, niedługo po jej śmierci, poruszyło go do tego stopnia, że niemal nie był w stanie normalnie funkcjonować, a czytelnik ani razu nie dziwi się jego odruchom fizycznym i psychicznym (sam niejednokrotnie będzie miał ochotę zwymiotować). Clay znajduje pod drzwiami swego domu paczkę. Pudełko po butach zaadresowane właśnie do niego. Bez adresu zwrotnego. No cóż… czy można go winić, że poczuł wtedy ekscytację, spodziewając się czegoś miłego? Może od jakiejś cichej wielbicielki…? Tymczasem Clay znajduje w pudełku siedem taśm magnetofonowych, które na zawsze zmienią jego życie.
Kiedy ze starego, znalezionego w garażu odtwarzacza po raz pierwszy wydobywa się głos nieżyjącej Hannah, chłopak jest wstrząśnięty. Kiedy jednak dowiaduje się, że taśma przedstawia trzynaście powodów samobójstwa dziewczyny, a każda osoba, do której trafi pudełko po butach, jest jednym z tych powodów… szok zamienia się w złość. Przecież Clay nic nie zrobił koleżance! Jak ona może go obwiniać o swoją śmierć? Którą sama wybrała? Którą zaplanowała?! Takie i podobne (a nawet gorsze) myśli towarzyszyły zapewne każdej z trzynastu osób, która dostała do przesłuchania te taśmy z instrukcją, żeby później przekazały je kolejnej osobie, która zaraz po nich zostaje wymieniona w nagraniu. Jednak w miarę jak Clay zapoznaje się z każdą z historii i poznaje każdą z kolejnych osób (które zna, jednak teraz musi spojrzeć na nie zupełnie na nowo), zaczyna rozumieć coś, co Hannah nazwała efektem śnieżnej kuli. Zmarła dziewczyna, której głos niemalże z zaświatów przemawia do Clay’a, zdaje sobie sprawę z tego, że każdy z incydentów, o których opowiada, sam w sobie nigdy nie doprowadziłby do tragedii, jednak tocząc się po ścieżce zachwianego życia Hannah, zbierał kolejne incydenty, kolejne plotki i wydarzenia, niemiłe gesty i złośliwe uśmieszki, które doprowadziły ją na skraj przepaści, z której wyjście – jak jej się wydawało – było tylko jedno.
Jay Asher w swoim debiucie stawia czytelnika w niezwykle niekomfortowym położeniu. Każe nam się zastanawiać, jak poszczególne słowa, gesty, coś na pozór nic nieznaczącego, w połączeniu z zachowaniem innej osoby, może wpłynąć na czyjeś samopoczucie, a nawet życie. Autor nie bawi się w usprawiedliwianie czy marginalizowanie problemu, tylko mówi – ustami Hannah – wprost: wszystko co robisz, mówisz, a nawet myślisz, będzie miało konsekwencje. Jesteś więc odpowiedzialny za wszystko, o czym zdecydujesz i musisz liczyć się z tym, że kiedyś ktoś może postawić cię w sytuacji, w której będziesz musiał ponieść odpowiedzialność za każdą podjętą decyzję, gest, słowo. Asher zmienia nasze spojrzenie na otaczającą nas rzeczywistość, a to chyba największa pochwała, jaką może otrzymać artysta. Przez kilka pierwszych dni po zamknięciu książki niełatwo będzie rozmawiać z kimś, nie zastanawiając się co rusz, jak te słowa mogą wpłynąć na coś, czego nie jesteśmy w stanie przewidzieć. I to będzie jak najbardziej zdrowy objaw, szkoda tylko, że u większości z nas zniknie prędzej czy później.
„Trzynaście powodów” rozgrywa się w środowisku licealistów, nastolatków, których problemy często wydawać się mogą błahe. Ktoś powiedział o kimś coś niemiłego, dotarła do nas plotka o nas samych szkodząca naszej reputacji… Jednak w tej powieści, wbrew przedziałowi wiekowemu bohaterów, wszystkie problemy, a zwłaszcza konkluzje, są jak najbardziej dorosłe i dojrzałe. Jay Asher w sposób niezwykle wiarygodny opisuje tę śnieżną kulę, jaka przetoczyła się przez życie Hannah, i która ostatecznie zabrała to życie ze sobą. Jesteśmy odpowiedzialni za każde słowo, które padnie z naszych ust i należy o tym pamiętać. Czy jednak od teraz mamy za każdym razem, przed wykonaniem jakiegokolwiek gestu, przed powiedzeniem jakiegokolwiek zdania zastanawiać się, jak, w połączeniu z zachowaniem kogoś innego, może wpłynąć to na życie naszego rozmówcy? A dlaczego nie? Jesteśmy istotami myślącymi i niekiedy możemy przewidzieć ciąg przyczynowo skutkowy, którego jesteśmy czasem początkiem. Bywa i tak, że nie jesteśmy w stanie choćby wyobrazić sobie jego konsekwencji – wtedy tym bardziej zastanówmy się dwa razy nad tym co i jak mówimy.
Autor opowieści o Hannah Baker i jej trzynastu powodach otwiera nam oczy, uwrażliwia nas i uruchamia wszystkie wrażliwe punkty na ciele i duszy, które mamy, a które czasami pozostają uśpione. Pierwszoosobowa narracja Clay’a, który wraz z mapą miejsc, po których przetaczała się śnieżna kula dziewczyny, przemierza ostatnią jej drogę, czyni tę powieść jeszcze bardziej wzruszającą i jeszcze bardziej dołującą. Pisarz opowiada tę historię prosto z serca i taki też jest styl, w jakim ją snuje – prosty, zwyczajny, nie silący się na elokwencję i zbyteczną tutaj erudycję. Siła tej opowieści tkwi także w tym, że opowieść Hannah nie jest ckliwą pieśnią przyszłej samobójczyni, która pragnie zwrócić na siebie uwagę. Hannah, choć obwinia kilkanaście osób o podjęcie decyzji, która zakończyła jej życie, w głębi serca wie, że znaczna część winy także leży w niej. I im bardziej ona zdaje sobie sprawę z tego, że może za cicho prosiła o pomoc, tym mocniej czytelnik odczuwa winę pozostałych. I choć koledzy i koleżanki ze szkoły doprowadzili bohaterkę do punktu, w którym nie widziała ona dla siebie nadziei ani miejsca w świecie, największy gniew wzbudza w nas trzynasty powód. Ale o nim, a także o innych, będziecie musieli przekonać się sami.
Pierwszy raz przeczytałam tę powieść sześć lat temu. Zupełnie przypadkiem natknęłam się na nią w księgarni i zachęcona okładką, tytułem i opisem, musiałam ją mieć. Teraz, zasiadając do ponownej lektury po kilku latach, myślałam, że historia Hannah wstrząśnie mną mniej. Stało się jednak odwrotnie. Między pierwszym a drugim przeczytaniem „Trzynastu powodów” zdążyłam skończyć studia, zdobyć i stracić kilka razy pracę, poznać wielu ludzi i – być może – wielu zranić. Po tym czasie powieść Jay’a Ashera jest dla mnie jeszcze bardziej prawdziwa, dosadna i tragiczna. W żadnym momencie naiwna, choć tego można by się obawiać. Być może wielu czytelników nie zrozumie Hannah, może nawet będą ją obwiniać o zniszczenie życia kilku osobom poprzez wyjawienie prawdy. O obarczenie ich poczuciem winy do końca życia – po co? Ja natomiast zapytam tak: czy lepiej jest żyć bez poczucia winy i świadomości, że popełniło się błąd, czy z poczuciem winy, i wiedzą, która pozwoli nam uniknąć przynajmniej ćwierci podobnych błędów?
Ogromnie się cieszę, że książka „Trzynaście powodów” została wznowiona przez wydawnictwo Rebis, bo mam wrażenie, że – choć przetłumaczona na 31 języków – w Polsce przeszła raczej bez echa za pierwszym razem. I choć okładka wcześniejszego wydania – z żółtym kablem od walkmana, z niebieską kolorystyką, placem zabaw w tle, kapturem na głowie chłopaka – była dużo lepsza w moim mniemaniu, to nie o nią przecież chodzi. Zresztą szata graficzna to rzecz gustu. Poprzednia była bardzo szczegółowa, choć niedosłowna, aktualna jest dosadna, choć byle jaka, bez emocji – jednak niektórym może będzie podobała się bardziej. Najważniejsze jednak, że „Trzynaście powodów” dostało kolejną szansę, aby trafić w ręce polskich czytelników. Gdyby to zależało ode mnie, uczyniłabym z powieści Jay’a Ashera lekturę obowiązkową w liceum. Koniecznie. Ta książka otwiera bowiem oczy na tyle problemów i drobiazgów, na które jesteśmy nieczuli, że – mam nadzieję – naprawdę może coś zmienić w rozumowaniu ludzi. Nie tylko młodych.
Mam też dla przyszłych czytelników drobną poradę. Nie czytajcie tej książki na raty. Ból i uczucie jakichś niewytłumaczalnych, psychicznych mdłości, jakie wywołuje jej lektura, sprawiają, że najlepiej przeczytać ją jednym tchem, od początku do końca. Zresztą, jeśli się od niej oderwiecie, to na pewno nie myślami. Bo o Hannah Baker nie da się zapomnieć. Nie da się zapomnieć o śnieżnej kuli, o trzynastu powodach i taśmach, z których wybrzmiewają. Nie da się zapomnieć o życiu przekreślonym przez plotki, obelgi, żarty, kłamstwa, głupie zagrywki i – być może przede wszystkim – obojętność i nieczułość. Nie da się zapomnieć o tym, że niczego nie da się cofnąć, a i na naprawienie błędów bywa czasami za późno. Codziennie możemy być świadkami sygnałów, że obok cierpi człowiek i nie powinniśmy ich lekceważyć tylko dlatego, że tak jest nam wygodniej. Chciałabym, aby Hannah Baker obok postaci tragicznej stała się także kultową. Chciałabym, aby każdy ją poznał, zapamiętał i dzięki temu powstrzymał się – może nawet nie do końca świadomie – od tego, by coś, co pozostawił po drodze, nie zostało zebrane przez czyjąś śnieżną kulę. Bo te naprawdę nigdy nie przynoszą nic dobrego.
Sylwia Sekret
Oceny
Książka na półkach
- 12 069
- 5 613
- 2 702
- 570
- 228
- 222
- 153
- 151
- 69
- 68
Opinia
"Trudno mówić o rozczarowaniu, gdy potwierdzają się twoje oczekiwania."
"Jeśli słyszysz piosenkę, która wywołuje u ciebie łzy, a nie chcesz już płakać, nie słuchasz jej więcej.
Ale nie da się uciec od samego siebie. Nie można postanowić, że się już nie będzie siebie oglądać. Wyłączyć zgiełku w swojej głowie."
"Chcę wcisnąć "Stop" w walkmanie i przewinąć, cofnąć całą tę rozmowę. Cofnąć się w przeszłość i ostrzec ich. Albo zrobić coś, by się w ogóle nie poznali. Ale nie mogę. Nie można przewinąć przeszłości."
Clay Jensen znajduje na progu swojego domu paczkę bez adresu zwrotnego zawierającą 7 kaset magnetofonowych z 13 nagraniami. Ich autorką jest Hannah, dziewczyna z klasy Claya, która dwa tygodnie wcześniej popełniła samobójstwo. Głos zmarłej prowadzi nastolatka po historii jej decyzji o zabiciu się, a konkretniej jej trzynastu powodach. Pomimo iż nie jest to komfortowe, Clay przesłuchuje kolejne kasety, nie tylko z powodu tego, że ktoś ma ich kopie zapasowe i inaczej je opublikuje, a dlatego, by odkryć prawdę o Hannah i dwunastu innych osobach.
Dlaczego Hannah odebrała sobie życie? Dlaczego Clay jest jednym z powodów samobójstwa Hannah? Dlaczego "efekt kuli śnieżnej" potrafi być fatalny w skutkach?
Nie słyszałam o "Trzynastu powodach" dopóki nie poleciła mi jej pewna dziewczyna na profilu Pisane Myślami na Facebook'u (dziękuję Pati ^.^). Opis tej książki bardzo mi się spodobał, bo jeszcze nigdy nie spotkałam się z historią samobójcy, którego listem pożegnalnym są nagrania na kasetach magnetofonowych. Również zapowiadający się Greenowski klimat był dla mnie dużą zachętą. Po przeczytaniu wielu pozytywnych komentarzy na temat dzieła Jay'a miałam przed lekturą bardzo wysokie wymagania. Nie mogę powiedzieć, że się zawiodłam, ale prawdę powiedziawszy liczyłam na coś więcej.
Coraz częściej można spotkać w literaturze temat prawdziwych problemów młodzieży m.in. samobójstw. Autor nie dość, że odważył się poruszyć ten temat, to jeszcze wpadł na oryginalny pomysł na przedstawienie go czytelnikowi. Muszę przyznać, że bardzo mi się spodobała ta wyjątkowość nagrań Hannah, jednakże już ich sama autorka lekko mnie zawiodła, choć w czasie lektury nie było to tak odczuwalne. Tytułowe 13 powodów nie zrobiło na mnie wrażenia godnych (o ile mogę tak to ująć) popełnienia tego strasznego czynu. Nie wyobrażam sobie, by ktoś miał się zabić z powodu miejsca w jakimś rankingu, bycia wykorzystywanym przez przyjaciółkę jako szofer i innych wspomnianych w książce przypadkach. Może i miałyby niektóre z nich sens, gdyby Hannah się opierała, powstrzymywała niektóre sytuacje, ale nie, ona była w 90% bierna. Najgorsze jest to, że przez całą książkę czekałam na moment, w którym pomyślę "okay, w takim przypadku każdy mógłby się załamać (co i tak nie upoważnia do samobójstwa)", ale się go nie doczekałam.
Clay słuchając nagrań Hannah robi sobie wyrzuty, czekając aż usłyszy część historii dziewczyny o nim. Było mi go trochę żal, a w pewnym momencie dowiedziałam się, że słusznie i tym samym Hannah namąciła mi w głowie, bo z jednej strony chciała dobrze, ale była też egoistką, nie liczyła się z jego uczuciami. W tym czasie zmienia się myślenie Clay'a nie tylko o tej dziewczynie z którą ledwo rozmawiał, ale też o innych otaczających go osobach i nim samym. Podoba mi się to, że rozumie, że choć nie ma wpływu na przeszłość, to może wyciągnięte z niej wnioski przenieść na swoją teraźniejszość i przyszłość. A najważniejszy z nich mówi o tym, by nigdy nie odkładać czegoś na później, bo życia nie da się wyreżyserować, zaskakuje nas na każdym kroku a wpływ na nie mamy nie tylko my, ale też inni ludzie. Teoretycznie przez powieść przewija się dość dużo szczegółowo opisanych bohaterów, ale tak naprawdę są oni tylko powodami, nie mamy szans dowiedzieć się od nich samych, jak postrzegali pewne rzeczy.
Autor może nie pisze niezwykle przyjemnie, ale skupiając się na akcji i przesłaniu nie jest to rażące. Dodatkowo ważne jest by nie zrazić się sposobem prowadzenia narracji "13 powodów", gdyż choć jest ona poprzeplatana - czasem co zdanie - nagraniami i rzeczywistością odbieraną przez Clay'a i jego wspomnieniami, to po pewnym czasie da się do tego przyzwyczaić. Nie myślcie, że skoro jest to powieść oparta na nagraniach dziewczyny, która targnęła się na swoje życie to jest ona pełna powagi, bo zdarzają się momenty, w których po prostu nie da się nie uśmiechnąć w myśl poniższych słów:
"Obaj wybuchamy śmiechem. Fajne uczucie. Ulga. Jak śmiech na pogrzebie. Może niestosowny, lecz zdecydowanie potrzebny."
"13 powodów" nie jest zwykłą powieścią młodzieżową o pierwszej miłości, czy innych codziennych sprawach nastolatków, choć w dosadny sposób podkreśla wagę naszych z pozoru nic nieznaczących czynów. Bo kto z nas nigdy nie plotkował? A przecież to zwykła plotka jakich wiele zapoczątkowała tzw. efekt motyla w powieści Jay'a Ashera. Nie rozumiem całego szału na tę powieść, bo owszem, jest dobra i polecam ją Wam wszystkim, chociażby dla uświadomienia sobie pewnych spraw, ale też nie zamierzam jej wychwalać pod niebiosa.
"Rzecz w tym, że gdy wybierasz kogoś na obiekt żartów, ponosisz odpowiedzialność, kiedy ma to wpływ na zachowanie innych ludzi."
"...zrozumiesz rolę, jaką odegrałeś. Teraz może się wydawać niewielka, ale się liczy. W ostatecznym rozrachunku wszystko się liczy."
"Trudno mówić o rozczarowaniu, gdy potwierdzają się twoje oczekiwania."
więcej Pokaż mimo to"Jeśli słyszysz piosenkę, która wywołuje u ciebie łzy, a nie chcesz już płakać, nie słuchasz jej więcej.
Ale nie da się uciec od samego siebie. Nie można postanowić, że się już nie będzie siebie oglądać. Wyłączyć zgiełku w swojej głowie."
"Chcę wcisnąć "Stop" w walkmanie i przewinąć, cofnąć całą tę...