Powieści rzymskie J.I. Kraszewskiego powstały ponad trzydzieści lat przed ukazaniem się "Quo vadis" H. Sienkiewicza i stały się inspiracją (niejedyną oczywiście) dla naszego noblisty do napisania swojej książki o tamtych czasach.
Że autor "Potopu" wzorował się na starszym koledze - nawet bardzo - nie ma wątpliwości. (Polecam tu: Henryk Sienkiewicz w kręgu oddziaływania powieści historycznych Józefa Ignacego Kraszewskiego (Bursztyńska Halina)).

W "Caprei i Romie" ukazuje Kraszewski panowanie czterech cesarzy: Tyberiusza, Kaliguli, Klaudiusza i Nerona, z tym, że najwięcej miejsca poświęca pierwszemu (cały pierwszy tom) i ostatniemu (trochę mniej z drugiego tomu). Jeśli zatem ktoś interesuje się tamtymi czasami, warto sięgnąć po tę powieść, wiernie bowiem ukazuje czasy panowania despotycznych cesarzy, dla których życie ludzkie, nawet z kręgu bliskiej rodziny, nie miało żadnej wartości; których każde widzimisię spełniano natychmiast i bezwarunkowo; ale którzy sami nie mogli być pewni dnia ani godziny.

Refleksja, która może się nasunąć po lekturze tej książki, jest taka: przeminęli mający się za równych bogom władcy, przeminęły czasy ich barbarzyństwa, okrucieństwa i tyraństwa, a to, co wydaje się dobre i wartościowe, czyli nauka chrześcijańska, pozostało i - by posłużyć się słowami poetki (wprawdzie użytymi w innym sensie) - wciąż dobrze się trzyma. (Znamienne - jak teraz przeczytałem - że przeróbka dla dzieci "Caprei i Romy", która ukazała się na początku XX wieku, miała tytuł "Zbawienie świata").

Powieści rzymskie J.I. Kraszewskiego powstały ponad trzydzieści lat przed ukazaniem się "Quo vadis" H. Sienkiewicza i stały się inspiracją (niejedyną oczywiście) dla naszego noblisty do napisania swojej książki o tamtych czasach.
Że autor "Potopu" wzorował się na starszym koledze - nawet bardzo - nie ma wątpliwości. (Polecam tu: Henryk Sienkiewicz w kręgu oddziaływania...