http://recenzent.com.pl/1/8-bardzo-dobry/recenzja-ksiazki-niebezpieczny-dar-marcusa-sakeya-dzisiejsza-dystopia/

Nie jestem fanką literatury dystopii z bardzo prostego powodu – pewne wizje przyszłości przerażają mnie bardziej niż najstraszniejsze horrory ze strzygami i duchami oparte na faktach. „Niebezpieczny dar” niby jest alternatywnym wyobrażeniem przeszłości i teraźniejszości, bardzo nam bliskiej (akcja powieści rozgrywa się w 2013 roku), lecz trudno nie dopatrzeć się w nim oskarżeń i brutalnej diagnozy świata, w którym rzeczywiście dane nam jest żyć. Media jako czwarta władza, inność jako powód do nienawiści, propaganda i manipulacja to właśnie nasze dziś. Wizja stworzona przez Sakey’a nie jest innowacyjna, lecz z pewnością zahacza o filozofię, socjologię, będąc przy tym wciągającym thrillerem, od którego nie sposób się oderwać.

Od roku 1980 jeden procent ludzi rodzi się z wybitnymi zdolnościami. Kobieta staje się niewidzialna przez to, że umie dostrzegać ludzi i pojazdy jako wektory, więc niepostrzeżenie porusza się w tłumie; lekarz kardiochirurg zmienia współczesną medycynę, gdy wypiera przeszczepy serca nową technologią, która wydawała się jedynie marzeniem; mała dziewczynka potrafi odczytywać ludzi, wiedzieć, kiedy kłamią oraz jakie tajemnice skrywają nawet bez patrzenia na nich. W związku z pojawieniem się osób „nienormalnych”, społeczeństwo podzieliło się na tych, którzy ich akceptują oraz tych, którzy uważają ich za wrogów. Stany Zjednoczone utworzyły więc DAR – Departament Analiz i Reagowania, który ma za zadanie radzenie sobie ze zmieniającym się światem. Tworzy akademie, w których odmieńcy (choć mają takie same prawa, jak inni obywatele, często są tak nazywani przez ludzi bez uzdolnień) szkolą swoje umiejętności i uczą się żyć ze zdolnościami, jakie otrzymali. Jednostka DAR, Służby Obywatelskie, zajmuje się tymi nienormalnymi, którzy sprawiają problemy, mają konflikt z prawem lub wykorzystują swoje predyspozycje w niewłaściwy sposób. Do członków tej agencji należy Nick Cooper, który też jest uzdolnionym. Jego talent sprawia, że jest niezwykle skuteczny w zwalczaniu terrorystów – a na jednego poluje od lat. Gdy John Smith zastrzelił 73 osoby,w tym senatora, dzieci i kobiety, w jednej z restauracji przed 2013 rokiem, stał się najniebezpieczniejszym człowiekiem w Stanach. Aby go ostatecznie ująć, Nick Cooper będzie musiał porzucić dotychczasowe życie, zmienić strony i postawić wszystko na jedną kartę.Sakey’owi udało się idealnie połączyć thriller, od którego naprawdę trudno jest się oderwać, z dobrze skonstruowaną alternatywną wizją świata, a przy tym stworzyć bardzo dobrze pogłębionego psychologicznie głównego bohatera. Wartka akcja, która może się równać z najpopularniejszymi filmami z tego gatunku, przeplata się z przemyśleniami głównego bohatera i jego dialogiem wewnętrznym.
Otóż Nick Cooper jest bohaterem wewnętrznie skonfliktowanym. Rozdarty pomiędzy tym, w co zawsze wierzył, w zapewnianie bezpieczeństwa ludzkości, w system, któremu poświecił życie, a swoimi umiejętnościami, przynależnością do tych uzdolnionych, będących dla niektórych ewidentnym zagrożeniem. Jego lojalność wobec zwierzchników i walka o sprawę sprawiają, że to najpierw czytelnik, a nie sam bohater, dostrzegają jego zaślepienie. Nie wiemy jeszcze, z czego ono wynika, lecz jedno jest pewne – w jego wizji rzeczywistości kryje się gdzieś kłamstwo, z którego sprawy sam sobie jeszcze nie zdaje. Cooper jest idealistą, którego motorem napędowym jest rodzina. Choć rozwiedziony, ojciec dwójki dzieci porzuca wszystko, nawet możliwość ich ponownego zobaczenia, tylko po to, że wierzy, że dzięki temu zapewni im lepsze jutro.

„Niebezpieczny dar” to książka opowiadająca o mocy propagandy, inwigilacji oraz manipulacji mediami. W pewnym momencie trudno nie zacząć się zastanawiać, czy jedynym co odróżnia naszą rzeczywistość od tej stworzonej przez Marcusa Sakey’a to pojawienie się jednostek wybitnie uzdolnionych. Reszta łudząco przypomina naszą rzeczywistość. Można się w nieskończoność okłamywać, nazywać innych fanami teorii spiskowych, lecz trudno ostatecznie nie przyjąć do wiadomości faktu, że fakty, które są nam przekazywane przez różne ośrodki informacyjne są okrojone oraz mają na nas zmusić do określonego myślenia. W tym zakresie to raczej powieść uświadamiająca, opowiadająca o tym, jak względne stało się pojęcie „wolności” w otaczającym nas świecie.

Niejednokrotnie postaci pojawiające się w powieści porównują stworzone akademie dla uzdolnionych czy ich testowanie do Auschwitz i sytuacji żydowskiej. Wydaje mi się, że Sakey bardzo chciał podkreślić, jak zagrażające światu może być kolejne wprowadzenie podziałów, na grupy mniej lub bardziej uprzywilejowane. Porównanie to wcale nie przesadzone, tym bardziej, gdy dobrniemy do końca książki.

Co jakiś czas w postawie Coopera oraz w świecie, który oglądamy jego oczami, dostrzec można tęsknotę ludzi za tradycją, za czasami minionymi. Pomimo tego, że technologia w ciągu kilku lat poszła o parę dekad do przodu, pomimo tego, że wszyscy powinni jeździć już elektrycznymi samochodami, nadal koncerny produkują te spalinowe; w barach leci muzyka country, a każda reklama nowego piwa stylizowana jest na taką z lat 80. lub 90. Nostalgia tkwi w społeczeństwie bardzo głęboko i choć zazwyczaj nie chcą tego przyznać, widmo zmian ich przeraża. Tym bardziej, że obawa ta wiąże się przede wszystkim z myślą „co jeśli ten jeden procent uzdolnionej ludzkości sprawi, że dziewięćdziesiąt dziewięć stanie się tylko niewolnikami i nic nieznaczącymi pionkami?”.

W „Niebezpiecznym darze” nie tyle panuje mroczna, co przesycona kłamstwem, przemocą i brutalnością atmosfera. Nie brakuje zaskakujących zwrotów akcji, przez które zostajemy z otwartymi ustami przez kolejne kilka stron, a i niejednokrotnie wmawiamy sobie „jeszcze jeden rozdział” zastając 5 rano. To idealny przykład powieści, przez którą łatwo nie dospać i zapomnieć o jutrzejszym dniu w pracy.

Powieść została podzielona na trzy części (ich tytułów zdradzać nie będę, bo być może to zbyt wielki spoiler), które mówią o tym, w jakiej sytuacji znalazł się główny bohater. Dodatkowo, pomiędzy rozdziałami znajdziemy strony stylizowane na reklamy książek o odmieńcach, które spokojnie mogłyby się znajdować w którejś gazecie, dystopijne piosenki o alternatywnej rzeczywistości, spis orędzia prezydenta do narodu, ulotki „akcji społecznych” czy zbiór artykułów, który wyjaśnia, co stało się w ciągu kilku miesięcy (co ciekawe, Sakey rezygnuje w tym momencie ze standardowego opisu – z jednej sceny przechodzi płynnie do drugiej, dziejącej się kilkaset dni później, używając owych artykułów to zasygnalizowania czytelnikowi owego przeskoku czasowego).

„Niebezpieczny dar” jest powieścią zdecydowanie wartą uwagi i poświęconego czasu (w końcu liczy niemalże 500 stron). Powinna zaspokoić i „współczesnych filozofów czy socjologów”, fanów thrillera oraz – w jakiś sposób – science fiction. Otwierająca oczy na świat, w którym żyjemy, książka zaskakuje na każdym kroku, jednocześnie przerażając swoją aktualnością.

http://recenzent.com.pl/1/8-bardzo-dobry/recenzja-ksiazki-niebezpieczny-dar-marcusa-sakeya-dzisiejsza-dystopia/

Nie jestem fanką literatury dystopii z bardzo prostego powodu – pewne wizje przyszłości przerażają mnie bardziej niż najstraszniejsze horrory ze strzygami i duchami oparte na faktach. „Niebezpieczny dar” niby jest alternatywnym wyobrażeniem przeszłości i...