Współcześnie problem narkotyków poruszany jest w najróżniejszy sposób. Z jednej strony istnieje nacisk na prewencję i edukację, z drugiej jednak pojawiają się zwolennicy legalizacji „miękkich” odmian narkotyków. Na sprawę można spojrzeć jeszcze inaczej, bez wchodzenia w problemy narkopolityki. Właśnie tę inną wizję proponuje Roberto Saviano, którego czytelnicy znają – przede wszystkim – jako autora „Gomorry”.

Jego najnowsza książka, czyli „Zero zero zero”, dotyczy narkokapitalizmu. Najdroższym towarem jest kokaina, biały proszek, produkowany głównie w Ameryce Południowej, na którego punkcie oszalał cały świat., po przeczytaniu książki odnosi się wrażenie, że kokaina funkcjonuje niczym dobro narodowe, sprzedawana w olbrzymich ilościach w Ameryce Południowej oraz w Europie. „Zero zero zero” nie jest książką, która funkcjonuje jako pozycja edukacyjna przestrzegająca przed używaniem narkotyków. Trzeba zaznaczyć, że Roberto Saviano nie pochwala tego nałogu. Swoją narrację skupia na opisywaniu historii kokainy – jej związków z biznesem, polityką i kulturą.

Jego książkę należy rozpatrywać w kategorii literatury faktu. Autor nie tworzy fabuły opartej na wymyślonych przez siebie postaciach, ale zdaje relację z własnego śledztwa dotyczącego obrotu kokainy. Swojej uwagi nie koncentruje na osobach uzależnionych i dla mnie jest to podstawowy plus tej książki. Tekstów na temat tego, że narkotyki szkodzą i niszczą życie, istnieją setki. Dotrzeć można do nich bez najmniejszego wysiłku. Natomiast dobrych książek charakteryzujących działanie narkobiznesu i nie zanudzających przy tym czytelnika aspektami prawnymi – jest niewiele. Dlatego tak cenne jest „Zero zero zero”, które podaje informacje na temat karteli, dilerów oraz różnych podwójnych agentów w bardzo przystępnej formie. Chwilami można odnieść wrażenie, że czyta się solidną powieść sensacyjną, gdyby nie to, że autor co jakiś czas przypomina czytelnikowi, że opisuje prawdziwe wydarzenia.

Czym jest narkokapitalizm? To skomplikowana siatka powiązań przestępców, polityków oraz funkcjonariuszy różnych służb. Nie wszyscy są przekupieni, w dalszym ciągu pojawiają się osoby, które walczą o porządek na świecie i za wszelką cenę starają się naruszyć fundamenty organizacji przestępczych. Ich słabym punktem są pieniądze. Dlatego tak ważna okazuje się kontrola przepływu kapitału. A bierze się on głównie ze sprzedaży kokainy, którą bardzo trudno ograniczyć. Przemytnicy wymyślają coraz bardziej złożone metody wprowadzania narkotyku na rynek, kartele udoskonalają produkcję, a dystrybutorzy strukturę dilerów. To ciągła walka o dominację – ścierają się przestępcy oraz funkcjonariusze organów sprawiedliwości. Po obu stronach zdarzają się zarówno spektakularne zwycięstwa, jak i sromotne porażki. Jedna rzecz jest niezmienna – rosnący popyt na kokainę i ciągle zwyżkująca cena.

„Zero zero zero” to ciekawa próba opisu historii konfliktu, którego źródłem jest biały proszek. Rzecz drobna, ale silnie uzależniającą i przynosząca olbrzymie zyski.  

Adrian Jaworek