(Opinia może zawierać drobne spoilery)

Czytając utwory z wydanego niedawno zbioru opowiadań grozy Stefana Dardy, bardzo szybko można zauważyć, że z grozą mają one tak naprawdę niewiele wspólnego. Oczywiście są ludzie, którym, aby poczuli dreszczyk emocji, wystarczy przeczytać historię o zwykłym mordercy i jego ofierze, jednak określenia "literatura grozy" lub "horror" zobowiązują do czegoś więcej, niż tylko przedstawiania sytuacji, które mogą przydarzyć się w rzeczywistym świecie każdemu z nas. Zdarzają się co prawda w niniejszym zbiorze historie, w których pojawiają się zjawiska nadprzyrodzone, ale są one zazwyczaj bardzo oklepane i w połączeniu z głównymi wątkami fabularnymi często wywołują efekt odwrotny od zamierzonego, czyli zamiast straszyć zwyczajnie śmieszą.
Już podczas lektury pierwszych opowiadań miałem wrażenie, że ich autor za bardzo starał się zaskoczyć czytelnika. W efekcie każde z nich, jeśli nawet zaczynało się obiecująco, pod koniec zawsze stawało się mocno przekombinowane. No bo nie wiem, po co do historii o duchu kobiety próbującym ratować głównego bohatera przed popełnieniem samobójstwa, ni z gruszki ni z pietruszki wtrącać wątek zmarłego przed laty polskiego barda. Po co udziwniać całkiem ciekawą opowieść o mężczyźnie chcącym uchronić swą przyjaciółkę przed trafieniem do więzienia, o informację o jego niesławnym postępku sprzed lat, która nic do historii nie wnosi i w konsekwencji czyni postać mężczyzny mniej wiarygodną. Nie wiem też, po co psuć typowo "nie-horrorowe" opowiadanie o psychopatce z mieczem samurajskim, zakończeniem jak z jakiegoś kiczowatego filmu dla nastolatków, w którym główna bohaterka otrzymuje SMSy od swojego nieżyjącego męża oraz od ducha rzeczonej psychopatki. W tym momencie opowiadania przyszła mi na myśl twórczość Kinga, który też niestety bardzo często miewał tak dziwne pomysły.
Opowiadanie "Nika" mógłbym wyróżnić jako jedno z ciekawszych z tego zbioru, gdyby nie jego niemiłosiernie rozwlekły początek. Aby dojść do najlepszej części opowieści (która również nie jest straszna, ale za to można ją uznać za nieco intrygującą) musimy przebrnąć przez wiele stron opisujących losy trzypokoleniowej rodziny, co jest nie tylko dość nużące, ale i trochę zagmatwane. Myślę, że skrócenie tego opowiadania o jakieś dziesięć lub piętnaście stron wyszłoby mu na dobre.

Jeżeli chodzi o techniczną stronę opowiadań Dardy, to są one napisane w bardzo przystępnej formie. Prosty język i krótkie rozdziały sprawiają, że utwory te czyta się szybko i przyjemnie. Jednak mimo, iż autor dość swobodnie posługuje się słowem pisanym, to jego prozie trochę brakuje polotu, jakiegoś pazura, który sprawiłby, że jego styl stałby się bardziej charakterystyczny i rozpoznawalny. Słowami dobrze określającymi tę prozę, myślę, że byłyby przymiotniki "grzeczna" i "podręcznikowa". Pod tym względem nie pomagają jej nawet pojawiające się od czasu do czasu wulgaryzmy, które wyglądają dość sztucznie.

Moja ocena nie jest być może obiektywna tak, jak być powinna, a spowodowane to jest poniekąd polskimi realiami, w których rozgrywa się akcja wszystkich opowiadań. Myślę, że autor dobrze ukazał w nich mentalność Polaków, i chyba właśnie podobieństwo sytuacji, o których czytałem, do tych, które często widzę na co dzień wokół siebie, sprawiło, że podczas lektury zamiast czuć coś w rodzaju pasji, dość często łapałem doła.

Myślę, że mogłoby być ciekawie, gdyby pan Darda w szukaniu inspiracji do swych utworów od czasu do czasu wychodził też poza naszą kulturę, inspirował się tematami i postaciami z dalszego świata lub nawet próbował sięgać jeszcze dalej. W dotychczasowych jego opowieściach, w dużej mierze opartych na polskich wierzeniach ludowych, mamy duchy i upiory, które nie wywołują u czytelnika strachu, oraz ludzi z krwi i kości, których makabryczne działania nie mają żadnego związku ze zjawiskami nadprzyrodzonymi, i którzy tak naprawdę mogliby być bohaterami powieści sensacyjnej.
Myślę również, że w kolejnych swoich opowieściach mniejszy nacisk autor powinien kłaść na moralizatorskie przesłania, a bardziej skupić się na próbie stworzenia sytuacji naprawdę mrocznych, po których nie moglibyśmy zasnąć lub bali się przejść w środku nocy z pokoju do łazienki. Bo przede wszystkim o to w tym gatunku literatury chodzi.

(Opinia może zawierać drobne spoilery)

Czytając utwory z wydanego niedawno zbioru opowiadań grozy Stefana Dardy, bardzo szybko można zauważyć, że z grozą mają one tak naprawdę niewiele wspólnego. Oczywiście są ludzie, którym, aby poczuli dreszczyk emocji, wystarczy przeczytać historię o zwykłym mordercy i jego ofierze, jednak określenia "literatura grozy" lub...