Dotychczas Małopolsce we wczesnym średniowieczu poświęcono dwie monografie archeologiczne – Elżbiety Dąbrowskiej i Andrzeja Żakiego. Jacek Poleski uznał, że badania postąpiły od tamtej pory (lata 70.) naprzód na tyle, że warto przygotować nową monografię. Dzięki temu otrzymujemy syntezę opisującą, jak kształtowała się Małopolska od momentu zasiedlenia przez słowiańskich kolonizatorów do momentu aneksji przez państwo Piastów.

Całość rozpisana została na 9 rozdziałów. Na początek poznajemy podstawy datowania i charakterystykę osadnictwa. Na bliższą uwagę zasłużyły sobie gospodarka, uzbrojenie i biżuteria. Książkę kończą rozdziały zajmujące się kulturą symboliczną i przemianami kulturowymi.

Jedną z pierwszych ważnych spraw jest to, jak doszło do zasiedlenia Małopolski we wczesnym średniowieczu. Poleski zgłasza swój akces do tzw. szkoły krakowskiej, czyli grupy archeologów opowiadających się za wschodnim pochodzeniem Słowian. Uważa, że do spotkań między słowiańskimi przybyszami a autochtonami na naszych ziemiach musiało dochodzić, jednak jak na razie brak na to jakichkolwiek archeologicznych dowodów.

Najwcześniejszy okres pojawienia się Słowian w Małopolsce jaki można by wskazać to początek 2. połowy V wieku (czyli tuż po zaniku kultur okresu rzymskiego). Problem w tym, że nie znamy żadnego słowiańskiego zabytku, który można by wydatować wyłącznie na V w. Wobec tego trzeba przyjąć umowną cezurę w postaci okolic roku 500. Warto zauważyć, że najliczniejsze i największe stanowiska kultury praskiej zlokalizowano właśnie w dorzeczu górnej Wisły. Nie różniły się one prawie niczym od stanowisk tej kultury na wschód od Bugu.

Po ustabilizowaniu osadnictwa ludność dzieli się na dwa duże plemiona – Wiślan i Lędzian. Za najbardziej prawdopodobną lokalizację Lędzian uznaje się tereny obecnej wschodniej Małopolski (z głównymi grodami w Czerwieniu i Przemyślu) i fragment dorzecza górnej Prypeci. Dla Wiślan pozostaje miejsce w zachodniej Małopolsce (ziemie krakowska i sandomierska). Zupełnie słusznie Poleski nie próbuje kombinować z wydzielaniem tutaj innych małych plemion na podstawie dostrzeżonych skupisk osadniczych, co ostatnio zdarza się archeologom.

Pełna recenzja na stronie:
http://mediewalia.pl/ksiazki/jak-wykuwala-sie-malopolska/

Dotychczas Małopolsce we wczesnym średniowieczu poświęcono dwie monografie archeologiczne – Elżbiety Dąbrowskiej i Andrzeja Żakiego. Jacek Poleski uznał, że badania postąpiły od tamtej pory (lata 70.) naprzód na tyle, że warto przygotować nową monografię. Dzięki temu otrzymujemy syntezę opisującą, jak kształtowała się Małopolska od momentu zasiedlenia przez słowiańskich...