Prosta historia morderstwa, śledztwa i procesu sądowego, wskazywałyby kolejny typowy kryminał, z tą różnicą, że non-fiction (a i to jest dyskusyjne). Wątpliwości dotyczące tego, czy rzeczywiście "Z zimną krwią" należy do literatury faktu mnożą się już na wstępie lektury. Trzeba zaznaczyć, że rozwój akcji, z początku toczy się w książce wyjątkowo topornie. Początek powieści to nudnawa powiastka o życiu perfekcyjnej rodziny farmerskiej z Kansas. Ten poukładany świat jest jakiś nazbyt sielankowy, by założyć, że jest prawdziwy. Jako zniecierpliwiona czytelniczka doszukiwałam się jakiegoś mięsa, jakiegoś elementu zarysowującego tę gładką taflę nieskazitelnej prozy życia. Bezskutecznie. Drażniło mnie to, że nawet pozorne mankamenty opisanych realiów związane np. z wyobcowaniem i problemami psychicznymi pani Clutter są ugrzecznione i poskromione. Nie wspominając już absurdalnego, wręcz patologicznie idealnego wizeruneku Nancy Clutter, nastolatko-staruszki, nianio-gospodyni, dziewico-modelki. Naprawdę Truman? Zaginasz chyba z tym, że to, co napisałeś to non-fiction. Na początku, nawet przedstawienie zabójców wydawało się też jakieś idiotyczne - ot, klasyczne, skarłowaciałe mięśniaki z kompleksami. Jeden łzawo okaleczony i nadmiernie wrażliwy na sztukę, drugi przygłupawy bajerant ze skłonnościami pedofilskimi. Jakże typowo, jakże naiwnie. Ten prostacki obraz zostaje odczarowany dopiero, gdy dokonują zbrodni. W końcu Capote zaczyna zarysowywać wiarygodny portret psychologiczny bohaterów. Od śledczego, przez mieszkańców Holocomb, aż po samych morderców. Akcja nareszcie podrywa otumanionego dotychczasową tendencyjnością fabuły czytelnika. Zaczynamy dostrzegać kunszt w opisie problematyki moralnej. Widzimy złożoność czynników, które zadecydowały o wyborze kryminalnej drogi życiowej. Odkrywamy, że źli i podli mordercy podlegali jakiejś tragicznej, losowej socjalizacji, w której każdy ich kolejny krok zdawał się być naturalnie podejmowany. Jakby kontrola nad ich życiem była ograniczona, w większym (w przypadku Perry'ego) lub mniejszym (Dick'a) stopniu. Nagle wymiar sprawiedliwości głupieje wobec tej dwójki. Podważona zostaje sama idea "słusznego wyroku". Przedstawione zostało to kapitalnie w formie strzępków rzekomo prawdziwych sytuacji. Nigdy nie rozstrzygniemy, czy Capote faktycznie bazował wyłącznie na nieprzekłamanych dowodach. Myślę, że nie ma to jednak większego znaczenia wobec niepokojących konkluzji do jakich prowadzi lektura. Ten niepokój jest wystarczająco realny i dotkliwy. Niewiadomo już kto był bardziej wyrachowany - mordercy czy procedura sądowa, która wygenerowała nowych morderców ze wszystkich zainteresowanych procesem.

Prosta historia morderstwa, śledztwa i procesu sądowego, wskazywałyby kolejny typowy kryminał, z tą różnicą, że non-fiction (a i to jest dyskusyjne). Wątpliwości dotyczące tego, czy rzeczywiście "Z zimną krwią" należy do literatury faktu mnożą się już na wstępie lektury. Trzeba zaznaczyć, że rozwój akcji, z początku toczy się w książce wyjątkowo topornie. Początek powieści...