Nieraz wtedy myślałam o religijnych postach, zwłaszcza w związku ze świętem Jom-Kipur, kiedy to ludzie dobrowolnie czczą w ten sposób Boga. Przysięgłam wówczas, że o ile przeżyję wojnę i będę miała co jeść, nigdy nie narzucę sobie żadnego postu. Ślubując to wywierałam świadomie i z satysfakcją zemstę na owym Bogu, w którego wierzono w domu moich rodziców, który opuścił nas wszystkich w nieszczęściu, który tu, w hitlerowskich obozach zagłady, okazał się wymysłem oszukańczych kapłanów, nakazujących miłość i szacunek dla niego, strach przed jego sprawiedliwością!

Nieraz wtedy myślałam o religijnych postach, zwłaszcza w związku ze świętem Jom-Kipur, kiedy to ludzie dobrowolnie czczą w ten sposób Boga. ...

Uczyłam się chętnie. Bardziej jednak lubiłam czytać książki. Przesiadywałam nad nimi do późna w nocy przy śmierdzącej lampie karbidowej, przy świeczce lub gazowym płomyku, który często stanowił jedyne oświetlenie naszego pokoju. Matka zagarniała mnie do łóżka, a ja wykręcałam się, mówiłam: "Już, już", "Za chwilę", "Jeszcze trochę" - aż wreszcie matka zniechęcona daremnym upominaniem zasypiała z resztą rodziny, ja zaś, niejednokrotnie drętwiejąc z zimna, nie kładłam się, dopóki nie skończyłam lektury. Nauka i książki w tych strasznych czasach przenosiły mnie w inny świat, w świat wolny od hitlerowców, gett i mordów.

Uczyłam się chętnie. Bardziej jednak lubiłam czytać książki. Przesiadywałam nad nimi do późna w nocy przy śmierdzącej lampie karbidowej, prz...

[...] Ludzie zwiedzają obóz jak wiele innych muzealnych zabytków, słuchają rzeczowych wyjaśnień, które dla mnie brzmiały banalnie, mimo że używa się w nich ciągle słów: "strasznie, okropnie, brutalnie" itp. Słowa tylko, puste jakieś.

[...] Ludzie zwiedzają obóz jak wiele innych muzealnych zabytków, słuchają rzeczowych wyjaśnień, które dla mnie brzmiały banalnie, mimo że u...