Rozważania nad wojnami XX wieku z kompletnie odmiennego niż nasz punktu widzenia - przywykliśmy bowiem do schematu że I wojna światowa to zbawienny konflikt między zaborcami, który przyniósł Polsce niepodległość, i który niespecjalnie łączy się z II wojną, a tę – w tej „wersji wydarzeń” – z niezrozumiałych przyczyn rozpoczęli Niemcy opętani przez Hitlera. Zachodni sojusznicy nas wprawdzie zdradzili nie udzielając pomocy, a wschodni sojusznik ograbił i podporządkował – ale przynajmniej Polacy walczyli po stronie „miłujących pokój i wolność (w większości…)”. Brzmi ładnie - dla aliantów.
Buchanan natomiast traktuje obie „wojny światowe” jako dwie rundy tego samego konfliktu, tyle że w tej interpretacji nie ma już takiego klarownego podziału na „dobrych” i „złych” jak na procesach w Norymberdze, szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę, że na awanturę zwaną I wojną światową to Niemcy wybierały się z przymusu (sojuszniczego), a Anglia czy Francja ze znacznie większą ochotą (odpowiednio: prewencyjnie lub odwetowo). Obsadzenie Niemców w roli jedynego „czarnego charakteru” dodatkowo utrudnia sposób potraktowania ich w Wersalu – w takim kontekście trudno się dziwić, że władzę zdobył Hitler i spółka, obiecując pomszczenie aneksji, okupacji i kontrybucji nałożonych na Niemcy po kapitulacji.
Buchanan bynajmniej nie neguje agresji i ludobójstwa III Rzeszy, jednak całkiem logicznie dowodzi, że za przemianę Niemiec w III Rzeszę Hitlera w dużej mierze odpowiedzialni są angielscy i francuscy politycy negocjujący pokój po walkach z lat 1914-1918. A za „pierwszą rundę” – wszyscy… Taki obraz jest bardziej skomplikowany – ale sporo wyjaśnia. Książka zdecydowanie warta przeczytania.

Rozważania nad wojnami XX wieku z kompletnie odmiennego niż nasz punktu widzenia - przywykliśmy bowiem do schematu że I wojna światowa to zbawienny konflikt między zaborcami, który przyniósł Polsce niepodległość, i który niespecjalnie łączy się z II wojną, a tę – w tej „wersji wydarzeń” – z niezrozumiałych przyczyn rozpoczęli Niemcy opętani przez Hitlera. Zachodni...