Wokół postaci Reinharda Heydricha zdążyło się nagromadzić wiele mitów. Pisano o nim, że był Żydem, homoseksualistą i sadomasochistą. Na temat jego śmierci w zamachu – dokonanym w maju 1942 roku przez czeskich agentów brytyjskich służb specjalnych – stworzono dziesiątki teorii spiskowych. Dobrze więc, że do napisania książki o tej kluczowej figurze w zbrodniczym systemie III Rzeszy wziął się poważny historyk – prof. Robert Gerwarth.
Od razu trzeba uspokoić – „Kat Hitlera…” to nie nudna, przeciążona aparatem naukowym, akademicka rozprawa. Zresztą, fragmenty mówią same za siebie: „Kiedy samochód skręcił za róg, Gabcik wyskoczył, kierując swój pistolet maszynowy w stronę Heydricha i pociągnął za spust, jednak broń się zacięła. Heydrich, zakładając, że zamachowiec jest tylko jeden, pochopnie kazał kierowcy zatrzymać auto i wyciągnął pistolet, chcąc zastrzelić Gabcika. Był to fatalny błąd, który Heydrich przypłacił życiem. Gdy samochód gwałtownie zahamował, Kubis wyszedł z cienia i rzucił w kierunku otwartego mercedesa jedną ze swoich bomb. […] W pobliskim szpitalu Bulovka zdjęcie rentgenowskie potwierdziło konieczność operacji: przepona rannego została rozerwana, a fragmenty odłamków i włosia końskiego z tapicerki samochodu trafiły do śledziony Heydricha”. Brzmi to bardziej jak opis z powieści sensacyjnej, a nie książki historycznej.
Chociaż operacja „Anthropoid” – czyli plan wyeliminowania protektora Czech i Moraw – została przez Gerswartha opisana w sposób niezwykle barwny i obrazowy, nie jest ona wcale najciekawszą częścią książki. To, co w niej najbardziej fascynujące, to przedstawienie procesu, jaki doprowadził do Holokaustu. To bowiem właśnie Heydrich, nazywany „młodym bogiem śmierci” i „najbardziej demonicznym spośród nazistów”, jest odpowiedzialny za stworzenie plany Ostatecznego Rozwiązania.
Gerwarth pokazuje, że na początku wojny przywódcy III Rzeszy nie myśleli o eksterminacji całego narody żydowskiego – mężczyzn, kobiet i dzieci. Znienawidzonych Żydów planowali deportować do jakiegoś odległego rezerwatu. Najpierw myślano o Polsce, potem o Madagaskarze (czyżby naleciałości z czasów międzywojnia?), a wreszcie o rozległych przestrzeniach Syberii. Dopiero w 1942 roku gdy na froncie wschodnim trwała niesamowicie brutalna i krwawa wojna totalna, Heydrich i jego koledzy wpadli na inny pomysł…
Piekielnie inteligentny, a jednocześnie wyzuty z wszelkich oporów moralnych Heydrich jest jedną z najmroczniejszych postaci XX wieku. Jego biografia pióra Roberta Gerwartha jest zaś jedną z najciekawszych książek historycznych wydanych w ostatnim czasie.

Wokół postaci Reinharda Heydricha zdążyło się nagromadzić wiele mitów. Pisano o nim, że był Żydem, homoseksualistą i sadomasochistą. Na temat jego śmierci w zamachu – dokonanym w maju 1942 roku przez czeskich agentów brytyjskich służb specjalnych – stworzono dziesiątki teorii spiskowych. Dobrze więc, że do napisania książki o tej kluczowej figurze w zbrodniczym systemie III...