Przed dodaniem opinii dodaję do rereadu w najbliższym czasie.

Przed dodaniem opinii dodaję do rereadu w najbliższym czasie.

Genialna! Okazało się, że ja też żyję w moim "pałubicznym świecie", no i niezła ze mnie pałuba, która kompletnie nie wpisuje się w konwenanse czy uklepane normy społeczne, co wychodzi mi na dobre ku niezrozumieniu przez otoczenie.

Genialna! Okazało się, że ja też żyję w moim "pałubicznym świecie", no i niezła ze mnie pałuba, która kompletnie nie wpisuje się w konwenanse czy uklepane normy społeczne, co wychodzi mi na dobre ku niezrozumieniu przez otoczenie.

Ta książka to arcydzieło na miarę światową

Ta książka to arcydzieło na miarę światową

...ale Panie Karolu, czemu tyle tych zabitych psów?

...ale Panie Karolu, czemu tyle tych zabitych psów?

Piotr Własko jest wiejskim chłopakiem, który w pewnym momencie zostaje przysposobiony przez bogatego dziedzica Strumieńskiego. Po śmierci przybranego (a może nie?) ojca wyrusza w podróż po Europie, gdzie poznaje malarkę Angelikę i bierze z nią ślub. Małżeństwo nie jest jednak dla młodej pani Strumieńskiej zwieńczeniem uczucia - kobieta nie może pogodzić się z bardziej przyziemną, mniej platoniczną wersją miłości i ostatecznie popełnia samobójstwo, aby przywrócić swój związek z Piotrem do ,,świętych" ram. Jakiś czas później Strumieński żeni się po raz drugi ze swoją daleką krewną Olą. Ich związek od początku jest jednak bardzo burzliwy, ponieważ mężczyzna nie ma zamiaru porzucić myśli o Angelice i to ją traktuje jako kobietę swojego życia.

,,Pałuba" nie jest typową powieścią. Nie skupia się na akcji i ukazaniu historii małżeństwa Strumieńskich, chociaż ta naprawdę jest fascynująca. Składa się głównie z przemyśleń autora, który wprost tłumaczy czytelnikowi motywacje swoich bohaterów, wyjaśnia rozmaite nawiązania (nie rozumiem, dlaczego w fragmencie o różnych typach kobiecych zestawił Lilę Wenedę z Telimeną czy Balladyną, a Rozę z Zosią czy Aliną - chyba każdy, kto czytał dramat Słowackiego uznałby właśnie Rozę za ten silny charakter kobiecy). Fabuła jest tu ukazana głównie na zasadzie streszczeń, dialogów na całe ponad czterysta stron jest zaledwie kilka. A jednak wcale to nie przeszkadza. Język Irzykowskiego jest lekki i płynny, nawiązania nie są aż tak obszerne, by przytłoczyć. Mi osoiście czytało się świetnie, ale patrzyłam na to z perspektywy osoby, która interesuje się literaturoznastwem i lubi czasem podumać nad tym, jak zmieniały się formy powieściowe. Nie wiem, czy przemówi to do osób, które czytają głównie dla fabuły i postaci.

Jednak sam główny wątek również jest bardzo interesujący. Podczas czytania miałam skojarzenia z ,,Rebeką" Daphne du Maurier - tutaj również mamy młode małżeństwo, które wprowadza się do rodowej siedziby, gdzie nieustannie obecny jest duch pierwszej żony (Piotr urządził nawet ,,muzeum" Angeliki). I mimo że nie dochodzi do zjawisk nadprzyrodzonych, również mamy sporo napięć i dramatów. Strumieński twierdzi, że kocha Olę i cieszy się z możliwości posiadania rodziny, ale i tak na pierwszym miejscu stawia idealną miłość do Angeliki, do tego stopnia, że wbija jej kult także w swojego syna, niemalże udając, że nie jest synem Oli, a zmarłej ,,Geli". Ola natomiast próbuje udowodnić, że nie jest gorsza, że to ona jest panią domu. Między małżonkami toczy się swoista gra, w której jedno próbuje złamać drugiego i zmusić go nie tyle do miłości, co uznania swojej wyższości. I co ciekawe, chociaż Angelika nie żyje, czyta się o tym tak, jakby była realną rywalką Oli i autonomiczną częścią miłosnego trójkąta. Irzykowski porusza tu też romantyczny, epokowy wątek związku dusz, idealnej miłości opartej nie na pożądaniu czy tworzeniu rodziny, ale na niespełnieniu. I chociaż chyba nie do końca jeszcze wychodzi poza filozofię epoki, to w tym wypadku widać, że taka idealizacja miłości i relacji międzyludzkich nie jest niczym świętym i wzniosłym, a wręcz prowadzi do okrucieństwa i upadku.

,,Pałuba", jak i dołączony do niej ,,Sen Marii Dunin" (pojawiający się w głównej powieści jako wydana książka czytana przez Piotra i Olę),może nie jest powieścią łatwą w interpretacji i przyswajaniu. Ale zdecydowanie jest to powieść bardzo oryginalna na tle klasyki polskiej i po prostu wybitna literacko.

,,(…) miłość to żywioł nieokiełznany, który wszystko tworzy, wywraca, gubi, niszczy, przetwarza, sam nieobliczalny."

Piotr Własko jest wiejskim chłopakiem, który w pewnym momencie zostaje przysposobiony przez bogatego dziedzica Strumieńskiego. Po śmierci przybranego (a może nie?) ojca wyrusza w podróż po Europie, gdzie poznaje malarkę Angelikę i bierze z nią ślub. Małżeństwo nie jest jednak dla młodej pani Strumieńskiej zwieńczeniem uczucia - kobieta nie może pogodzić się z bardziej...

Wybitne dzieło.

Wybitne dzieło.

Irzykowskiego wyrafinowany overthinking stał się moim ulubionym słodyczem.

Irzykowskiego wyrafinowany overthinking stał się moim ulubionym słodyczem.

UWAGA! WYBITNE DZIEŁO! DOSTĘPNE NA:
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/irzykowski-paluba/

27.06.2014
Dwóch naprawdę WIELKICH WIZJONERÓW: Stanisław BRZOZOWSKI i Karol IRZYKOWSKI. Sprawdzam na naszym portalu „lubimy czytać”: Brzozowski - pozycji 19, opinii 11 !!!; Irzykowski - pozycji 8, opinii 7 !!!. JESTEM PRZERAŻONY i uważam, że moim obowiązkiem jest ich „zareklamować”.
Obszerne wiadomości o Irzykowskim dostępne są w Wikipedii, natomiast opracowanie „Pałuby” polecam pod adresem: /Google/
„U żródeł nowoczesnej metafikcji. Rzecz o „Pałubie” Karola Irzykowskiego - Franczak Jerzy”
Ja natomiast gwarantuję, że „Pałubę” czyta się świetnie, bez jakiejkolwiek wydumanej edukacji; po prostu: akcja jest wartka, ciekawa, trupów sporo, a dyskusje o formie można zostawić profesjonalistom. Przy okazji proponuję Państwu wcisnąć na wyszukiwarce Google”a: „Irzykowski a Chwistek” i poznać wypowiedzi obu adwersarzy NAJSŁYNNIEJSZEGO INTELEKTUALNEGO SPORU XX WIEKU. Znowu chcę ośmielić czytelników, którzy nie próbowali czytać takiej publicystyki: BEZ OBAW, ręczę, że czytając zawarte tam intelektualne przytyki i złośliwości setnie się ubawicie, bo nie chodzi o szczegółową znajomość tematu, lecz o podziwianie STYLU atakowania przeciwnika. Przecież złośliwość jest potwierdzeniem inteligencji.
KONIECZNIE SPROBUJCIE!!!
14.12.2018 Powyższą notatkę postanowiłem wzbogacić o „Pierwiastek pałubiczny” z Wikipedii:
„W powieści pojawił się termin pierwiastek pałubiczny. Odnosi się on do sposobu poznania rzeczywistości opartego na realizacji własnych fantazji i wyobrażeń na temat życia.
Znaczenie terminu definiuje sam autor w XII rozdziale powieści: Pierwiastek pałubiczny polega między innymi na inkongruencji (...) obrazu w duszy, myśli, fantazji, teorii z odnośną rzeczywistością. Aby głębiej odczuć działanie pierwiastka pałubicznego, trzeba stosunkować się do życia, wybiegać poza nie myślą, mieć plany pojmowania lub kształtowania go, wyrosłe czasem do tzw. idees fixes, lub mieć choćby jakieś żywiej, osobiściej odczute szablony – wtedy nawiedza nas ten gość skryty, niepożądany, wyrzucany za drzwi, gość, którego biletu nie kładzie się na tacy.
Irzykowski zrekonstruował w „Pałubie” pewien szczególny typ procesu poznania. W procesie tym czynnikiem dominującym jest tendencja do rozumienia świata czy jego wycinka (takim wycinkiem może być również życie psychiczne podmiotu poznającego) poprzez ujęcie go w kategorię ideału, schematu pojęciowego, konstrukcji. Fenomeny zwane przez Irzykowskiego „pierwiastkiem pałubicznym” i „pierwiastkiem konstrukcyjnym” są zrozumiałe wtedy, gdy się je objaśnia w ich wzajemnych związkach, przy czym „pierwiastek konstrukcyjny” bynajmniej nie jest przez autora traktowany jako element dodatkowy, uzupełniający, w historii Strumieńskiego (ale i innych bohaterów) jest dążność do uporządkowania zjawisk, które w codziennym życiu objawiają się jako chaos elementów, bezładnie zamieszanych, przypadkowo ze sobą związanych, nie składających się w żadną jednorodną całość.Aby nad tym błędem zapanować Strumieński tworzy konstrukty rzeczywistości, pragnie ująć świat w tym co typowe, co składa się na jednolitą linię wypadków: „szło mu o czystość, nieskazitelność, niepałubiczność sytuacji” – objaśnia Irzykowski. Strumieński stosuje „zaokrąglenie” – usuwa ze świadomości to, co nie przystaje do ideału, „symetryzację” – widzenie świata jako układu antagonistycznych elementów (np. Angelika (bohaterka Pałuby) – „kobieta zmysłowa”, Ola – „kobieta anielska”, kobieta – mężczyzna, dekadent – filister, treść – forma). Strumieński własnym zachciankom nadawał sankcję „Angeliki”. Bohater próbuje ująć w spójny i zamknięty system własną biografię. Próby te swój szczyt osiągają u schyłku życia. Chce uporządkować poszczególne zjawiska. „Sprawa” Angeliki staje się dla Strumieńskiego instrumentem organizującym jego percepcję świata, powoduje, że otoczenie staje się (przynajmniej w projektach bohatera)zespołem uporządkowanych elementów. Elementem służącym „planowi” wierności jest małżeństwo z Olą, „powinowactwo z wyboru” Pawełka (syna Strumieńskiego)i Angeliki, budowa pałacu. Ale idealizacja, której centrum staje stanowi kult Angeliki ma najpoważniejsze konsekwencje, gdy obejmuje życie psychiczne Strumieńskiego, a w „Pałubie” przede wszystkim ta dziedzina jest poddana obserwacji (psychologia nazwana przez Irzykowskiego „komedią charakteru”). Strumieński zaczyna manewrować własnymi stanami psychicznymi od chwili, gdy decyduje, że uczucie łączące go z Angeliką ma w sobie cechy wyróżniające. Nad życiem Strumieńskiego ciąży obraz „idealnej”, czystej miłości. Podobnie Angelika – jej samobójstwo określa Irzykowski jako czyn popełniony dla „symetrii” (wcześniej zaplanowała, że umrze wydając na świat dziecko). Także Gasztold – nosi w sobie pewien ideał – sentymentalnego kochanka. Udaje sam przed sobą, że kocha Olę, gdy ona wybiera Strumieńskiego, pozoruje próbę samobójczą, później opisuje swoje przeżycia w książce „Chora miłość”.
Może teraz wzbudzi większe zainteresowanie!!

UWAGA! WYBITNE DZIEŁO! DOSTĘPNE NA:
https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/irzykowski-paluba/

27.06.2014
Dwóch naprawdę WIELKICH WIZJONERÓW: Stanisław BRZOZOWSKI i Karol IRZYKOWSKI. Sprawdzam na naszym portalu „lubimy czytać”: Brzozowski - pozycji 19, opinii 11 !!!; Irzykowski - pozycji 8, opinii 7 !!!. JESTEM PRZERAŻONY i uważam, ...

Jedna z najmądrzejszych i najwybitniejszych powieści polskich

Jedna z najmądrzejszych i najwybitniejszych powieści polskich

Jedna z najmądrzejszych i najniezwyklejszych powieści polskich

Jedna z najmądrzejszych i najniezwyklejszych powieści polskich