Klasyka sf, wciąż aktualna, nie dająca po sobie poznać, że ma ponad 40 lat na karku (poza kilkoma duperelami w rodzaju maszyny do pisania na statku kosmicznym), potrafiąca odmalować kompletny, wielowymiarowy świat na ledwie 250 stronach, podczas gdy wielu autorom sztuka ta nie udaje się nawet po sprokurowaniu kilkutomowej sagi.

Powieść Haldemana działa na kilku płaszczyznach. Przede wszystkim jest to historia antywojenna, w której tak naprawdę nikt nie wie, o co walczy i w imię jakiej idei ginie. Przedstawiona wojna jest rodzajem galaktycznych szachów rozgrywanych wedle nieznanych reguł, wymagających jednak poświęcania mnóstwa pionków-żołnierzy, tracących życie niezależnie od wyniku bitwy (ci, co przeżyją, wracają do zupełnie obcego im świata, w którym nie mają rodzin, przyjaciół, a zasady rządzące społeczeństwem przestają być akceptowalne).

Druga płaszczyzna to wizja przyszłości, w której ludzkość boryka się z przeludnieniem globu. Rozstrzelenie czasowe intrygi pozwala autorowi zaproponować trzy odrębne modele wyjścia z impasu, wszystkie wciąż potrafiące wywrzeć na czytelniku wrażenie posępnością przewidywań - przynajmniej z naszego obecnego punktu widzenia. W pierwszym modelu następują konflikty zbrojne, wiodące do wprowadzenia jako globalnej waluty systemu kartek żywnościowych. Ponieważ jednocześnie brakuje pracy i gros ludzi żyje na niemal głodowym społecznym zasiłku, do wręcz absurdalnego poziomu rośnie przestępczość, w związku z czym ludzie nieco bogatsi, czyli na ogół posiadający pracę, muszą sobie wynajmować osobistych ochroniarzy. To jeden ze słabszych punktów tej wizji, bo przy opisanych przez autora zarobkach raczej mało który ochroniarz zgodziłby się pracować za stawkę, jaką mogliby zaproponować etatowcy. Wątpliwości wzbudza też nieobecność jakichkolwiek służb porządkowych...

Kolejny model dotyczy przestawienia społeczeństwa na homoseksualizm, a także wprowadzenia unifikacji homo sapiens, czyli standaryzacji rasowej hodowanych w probówkach ludzi. Co na wstępie usuwa wszelkie nierówności rasowe i biorące się z nich tarcia, a także pozwala utrzymać populację na stałym poziomie. Trzeci model to natomiast klonowanie i wykształcenie czegoś w rodzaju zbiorowej świadomości.

Całość zaś została oplątana wokół życia przeciętnego (jeśli za takiego można wziąć kogoś z IQ powyżej 150) obywatela, który trafia wbrew własnej woli do wojska i próbuje się dostosować do nowej sytuacji, z biegiem lat mając z tym jednak coraz większe problemy i coraz mocniej się wyobcowując. Co - zważywszy na okoliczności - dziwne nie jest.

"Wieczna wojna" doskonale się więc sprawdza jako rodzaj space opery (w końcu Ziemianie kopią tyłki obcym na dalekich planetach), jako sf futurologiczna, a także jako zwykła historia o przeciętnym żołnierzu, który zupełnym przypadkiem pnie się po społecznej drabinie. Owszem, nie wszystko tutaj jest zrobione na medal (troszkę szwankuje psychologia postaci, bowiem żołnierze nie zachowują się przesadnie inteligentnie; co więcej - mało kto okazuje jakiekolwiek uczucia), ale powieść wciąż wywiera spore wrażenie i zaczepia się w pamięci.

Klasyka sf, wciąż aktualna, nie dająca po sobie poznać, że ma ponad 40 lat na karku (poza kilkoma duperelami w rodzaju maszyny do pisania na statku kosmicznym), potrafiąca odmalować kompletny, wielowymiarowy świat na ledwie 250 stronach, podczas gdy wielu autorom sztuka ta nie udaje się nawet po sprokurowaniu kilkutomowej sagi.

Powieść Haldemana działa na kilku...