Z ogromną przyjemnością wraca się do dziennika Herlinga. Coraz bardziej staje się on moją książką, jedną z tych najważniejszych. Trzeba po pierwsze powiedzieć, że wysoki poziom dziennika pisanego w latach 70. utrzymuje się w pierwszej połowie lat 80. Oczywiście więcej teraz miejsca zajmują wydarzenia polityczne w Polsce i warto dodać, że Herling-Grudziński ciekawie analizuje wszystko, co dzieje się w ojczyźnie, a co on obserwuje z Neapolu. Ponownie pokazuje się jako człowiek o jasnych poglądach i sprecyzowanych sympatiach (a jeszcze bardziej sprecyzowanych - antypatiach). Jako, że wielkie wydarzenia w Polsce nie przesłaniają jednak części poświęconej lekturom autora, mogłem dokonać ciekawej obserwacji. Otóż w trzecim tomie dziennika można dostrzec pewną harmonię między losami Polski widzianymi oczami emigranta, a trzonem jego lektur. Patrzy on na ojczyznę (również) przez pryzmat lektury Nadieżdy Mandelsztam, Orwella, Koestlera. I nie jest to bynajmniej zarzut. Notatki o przeczytanych książkach są dla mnie najciekawszą częścią dziennika, przyćmiewającą analizy komunizmu, totalitaryzmu i fragmenty o dawnej sztuce włoskiej. W tym tomie jest ich równie dużo jak w poprzednich. To, co dochodzi, to jakby więcej rozbudowanych opowiadań, zupełnie fascynujących, często będących dramatyczną metaforą aktualnych wydarzeń historycznych. Trzy eseje dodane do tego tomu (na wątkach wielkiej klasyki literatury), są również doskonałe. Polecam tak samo zdecydowanie jak w przypadku pierwszych dwóch tomów.

Z ogromną przyjemnością wraca się do dziennika Herlinga. Coraz bardziej staje się on moją książką, jedną z tych najważniejszych. Trzeba po pierwsze powiedzieć, że wysoki poziom dziennika pisanego w latach 70. utrzymuje się w pierwszej połowie lat 80. Oczywiście więcej teraz miejsca zajmują wydarzenia polityczne w Polsce i warto dodać, że Herling-Grudziński ciekawie...