Z niekłamanym zachwytem sięgnęłam po antologię baśni japońskich i już wiem, że na jednorazowym przeczytaniu się nie skończy. To książka dla czytelników w każdym wieku, miłośników kultury Japonii, cudownych opowieści, kolorowych smoków, dzielnych śmiertelników i orientalnej egzotyki. „Bezpowrotna góra” jest nową, autorską interpretacją oryginalnych japońskich archiwaliów. Ale to niejedyna zaleta książki, która wprowadza czytelnika w przedziwny świat dawnych wierzeń, tradycji i mentalności Japończyków.
Mukashi banashi, bo tak po japońsku nazywają się baśnie, rozpoczyna tradycyjna formułka: dawno, dawno temu. Fabuła opiera się na utartym schemacie: nim bohater dobrnie do szczęśliwego zakończenia, zostanie poddany wielu próbom. Odwaga, mądrość, honor i pomysłowość w walce ze złem bardzo się przydają. W baśniach nie ma miejsca na dwuznaczność, przedstawiony świat jest czarno-biały, postaci dzielą się na dobre i złe. Jasno określony system wartości stanowi drogowskaz, który nie pozwala zabłądzić i łatwiej dzięki niemu podjąć właściwą decyzję.

W mukashi banashi bohaterami są mężczyźni o imieniu Taro lub Jiro, zazwyczaj występują mędrcy, potwory, czarownice, białowłose staruszki, dzielni młodzieńcy, poczciwi biedacy i przebiegli bogacze, przedmioty martwe i przyroda są antropomorficzne. Pojawiają się uniwersalne wątki i motywy, akcentuje się związek człowieka i przyrody (służą temu m.in. liczne onomatopeje), wartości rodzinne, miłość, tradycje. Nie inaczej jest w „Bezpowrotnej górze”: niektóre baśnie zachęcają do podążania za marzeniami, inne mówią o odwiecznych ludzkich pragnieniach, a każda zawiera wielowiekową mądrość przefiltrowaną przez doświadczenia głównego bohatera. Podążając jego śladem, zmierzamy do odkrycia morału, jaki w baśni musi się w końcu pojawić. Uniwersalne przesłanie baśni jest czytelne właściwie dla każdego.

Nie sposób nie wspomnieć o szacie graficznej „Bezpowrotnej…”, która wyróżnia książkę pośród innych publikacji na księgarskiej półce. Starannie opracowane wydanie w twardej okładce i szyte, barwne strony są gwarancją, że po wielokrotnym czytaniu książka się po prostu nie rozpadnie. Duża czcionka jest ułatwieniem dla młodszych czytelników, w zrozumieniu tekstu pomagają objaśnienia trudniejszych wyrazów. Jednak na szczególne uznanie zasługują piękne, stylizowane ilustracje Piotra Fąfrowicza, podobne do starych malunków na jedwabiu, doskonale podkreślające orientalny klimat baśni. Autor ilustracji maluje temperą na papierze, ale głównie zajmuje się ilustrowaniem książek dla dzieci (m.in. II nagroda i wyróżnienie na Międzynarodowym Biennale Ilustracji w Aki Town w Japonii, a „Wielkie zmiany w dużym lesie” trafiły na listę honorową IBBY).

Wyprawa na „Bezpowrotną górę” to jedna z najpiękniejszych wędrówek, w jaką możemy wyruszyć sami bądź z dziećmi, nie ruszając się nawet na krok z wygodnej kanapy.

Magdalena Świtała