Krótka, przystępnie napisana książka o zderzeniu z obcą kulturą, obyczajami i mentalnością.
Wolfram Eilenberger kieruje swoje wywody wprawdzie do rodaków, ale w taki sposób, że książkę można przetłumaczyć, i obejdzie się w zasadzie bez piętrzących się przypisów (przynajmniej jeśli idzie o nasz europejski krąg kulturowy i użytkowników języków indo-europejskich). Polski przekład wypada dobrze, od tytułu po treść. Człowiek ma wrażenie, że wszystko co padło w niemieckim zostało trafnie przeniesione na polski. Jego autorką jest Wioletta Mazurek.
Książka składa się z wielu krótkich rozdziałów, Niemiec naprzemiennie raczy nas informacjami o przygotowaniach do ślubnej ceremonii i wesela, jednocześnie bawiąc się chronologią i przytaczając swoje odczucia, anegdoty i przemyślenia z lat wcześniejszych, tak odnośnie relacji z przyszłą małżonką, jak i młodzieńczych doświadczeń (lata 90 XX w. i początek XXI; książka jest z 2010, polskie wydanie 2012). Niekiedy te zabiegi, mające w zamyśle utrzymać czytelnika w intelektualnym ożywieniu, przy braku wyraźnego rozgraniczenia co i kiedy się dzieje, mogą wprowadzać pewien chaos poznawczy. Chronologiczne udziwnienia są ciekawym rozwiązaniem, ale wiele razy zastanawiałem się w którym momencie życia autora dokładnie dzieję się to czy tamto. Może byłoby łatwiej gdyby życiorys autora był w pełni znany odbiorcy? Czy taka konieczność nie jest świadectwem pewnego błędu koncepcyjnego? Zamysł był inny, ale takie podejście do sprawy czyni książkę bardzo intymną, jakby skierowaną do najbliższych i rodziny. Czymś w rodzaju pamiątki.
Autor (zgodnie z resztą z tym co pada w tytule) dużo pisze o sobie, samych informacji o Finlandii i Finach jest niewiele. Owszem, autor nakreśla pewne charakterystyczne dla tego kraju i jego mieszkańców zagadnienia, ale czytelnik oczekuje czegoś więcej. Całość przyswaja się raczej jako literaturę piękną niż zbiór faktów czy quasi-reportaż. Na końcu książki, w podziękowaniach, pada niepokojące: „Z pewnością nie udało mu się [tj. autorowi] uniknąć podobieństw do osób żyjących, lub tych które odeszły. Ewentualne zgodności są jednak przypadkowe. Imiona i nazwiska osób prywatnych zostały zmienione bądź wymyślone [...]” – co to znaczy do diabła? Fikcja? Poszczególne anegdoty są zmyślone, relacje są wzorowane na prawdziwych, ale de facto nieprawdziwe?
Takie stwierdzenie odbiera całą radość z lektury, myślę wtedy to samo co pisarz Evelyn Waugh – kiedy książka faktograficzna okazuje się obfitować w zmyślenia, czuję rozczarowanie, smutek i złość. A może to tylko taki wybieg? Ciężko orzec bez rozmowy z autorem. Niemniej niepewność w moim sercu została zasiana.
Summa summarum – czy warto po to sięgnąć? Anegdoty nie powalają, informacji nt. fińskiej kultury i obyczajów niewiele, oczekiwanego miejscami (choćby fragmentarycznego) eseju historycznego brak. Lekka lektura, miejscami niegłupia, raczy rozsądnymi przemyśleniami, ale pozostawia niedosyt i rozczarowanie – tak brakiem większej ilości szczegółów jak i dyskusyjnością materiału faktograficznego (no bo jeśli to miejscami fikcja, można by to wymyślić lepiej). Zbyt dużo materiału „zapychającego” a wnoszącego do tekstu niewiele, o niepewnym pochodzeniu.
Czytanie tej książki, to trochę jak sączenie herbaty zaparzonej z torebki którą chwilę wcześniej wykorzystał nasz współbiesiadnik. Nie idzie się nią nasycić.

(Pojawiający się w tekście „podwójnie leworęczny” to odpowiednik naszych „dwóch lewych rąk”; fraza „za plecami Boga”, to jak się zdaje „u pana Boga za piecem” – tak niemieckie jak i fińskie myślenie jest mniej odległe polskiemu niż mogą niektórzy sądzić, szkoda że nie można o tym szerzej poczytać w książce Eilenbergera).

Krótka, przystępnie napisana książka o zderzeniu z obcą kulturą, obyczajami i mentalnością.
Wolfram Eilenberger kieruje swoje wywody wprawdzie do rodaków, ale w taki sposób, że książkę można przetłumaczyć, i obejdzie się w zasadzie bez piętrzących się przypisów (przynajmniej jeśli idzie o nasz europejski krąg kulturowy i użytkowników języków indo-europejskich). Polski...