Policjanci i złodzieje
- Kategoria:
- reportaż
- Seria:
- Reportaż
- Tytuł oryginału:
- Politi og røver
- Wydawnictwo:
- Czarne
- Data wydania:
- 2012-04-23
- Data 1. wyd. pol.:
- 2012-04-23
- Liczba stron:
- 496
- Czas czytania
- 8 godz. 16 min.
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788375363630
- Tłumacz:
- Elżbieta Frątczak-Nowotny
- Tagi:
- przestępczość zorganizowana policja Norwegia Munk gang Tveit Hansen Brenn
W 2004 roku norweską opinią publiczną wstrząsają dwie brawurowe i brutalne akcje: napad na bank w portowym mieście Stavanger i kradzież obrazów Muncha z Narodowej Galerii w Oslo. Obu dopuścili się ludzie z tzw. gangu Tveity, założonego w latach 80. przez Jana Kvalena, eks-marynarza, wyznawcy szczególnego kodeksu moralnego dla prawdziwych mężczyzn.
Te dwa wydarzenia stają się dla Kjetila Østlia pretekstem do analizy fenomenu przestępczości zorganizowanej. Głównymi bohaterami swej na poły reporterskiej, na poły kryminalnej opowieści czyni Pettera R. Hansena, złodzieja, który karierę w gangu Tveity zaczynał od kradzieży samochodów, by potem na własną rękę wysadzać bankomaty, i policjanta Johnny'ego Brennę, w latach 80. i 90. jedynego funkcjonariusza oddelegowanego do ścigania przestępców zorganizowanych. Z rozmów z nimi wyłania się porażający obraz indolencji organów ścigania. Dopiero po dwudziestu latach niczym nieskrępowanej działalności profesjonalizujących się złodziei wprowadzono do norweskiego prawodawstwa paragraf o ściganiu przestępczości zorganizowanej. Superglina zdążył się już w tym czasie wypalić zawodowo, a superzłodziej zatrudnił jako operator dźwigu.
Rozmowy z nimi przeplata Østli błyskotliwymi odniesieniami do tekstów kryminologicznych i psychologicznych. Z doskonałym wyczuciem buduje napięcie, dawkuje emocje, na przemian błyska erudycją i wraca do brutalnej rzeczywistości, snując opowieść o glinie i złodzieju, których obsadziła w tych rolach norweska rzeczywistość i stereotyp nieugiętego twardziela.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Oficjalne recenzje
Dobry glina kontra zły przestępca
Mimo szalonej i zatrważającej popularności kryminałów skandynawskich, gdzie trup ściele się gęsto, a sprawca zbrodni to bezwzględny psychopata, północny region Europy był postrzegany jako swoisty azyl bezpieczeństwa, społeczny i ekonomiczny raj na ziemi. Był, gdyż od czasu Andersa Breivika ten wyidealizowany obraz bezkrytycznie tolerancyjnego społeczeństwa uległ zasadniczej zmianie. Rysa, która powstała w wyniku zamachu na wyspie Utøya, zmieniała nie tylko wizerunek Norwegii w oczach świata, ale także zakłóciła wewnętrzną harmonię jej mieszkańców. Lecz zanim nastąpił krytyczny 22 lipca 2011 roku, norweską opinią publiczną wstrząsnęły dwa wydarzenie, które w ówczesnym postrzeganiu świata wydały się niewiarygodne i nad wyraz zuchwałe – napad na bank w Stavanger, podczas którego zastrzelony został policjant i kradzież obrazów Muncha – narodowej świętości rodaków Amundsena. Rok 2004, w którym oba wydarzenia miały miejsce, to również początek końca kariery policyjnej Johnny’ego Brenna i kryminalnej Pettera R. Hansen’a, głównych bohaterów niezwykłego i szalenie ciekawego reportażu K. S. Østlia „Policjanci i złodzieje”.
Norwegia lat 80 i 90 XX wieku jest spokojnym i dynamicznie rozwijającym się krajem. Wszechobecny dobrobyt, bogacenie się klasy średniej, edukacyjne i kulturalne Eldorado. Trudno oczekiwać więcej. Lecz cały ten społeczny blichtr, jak się wkrótce okaże, będzie miał trudne do przewidzenia konsekwencje – nudę i stabilizację. Gdy więc wszystko zostało już osiągnięte, młodzież z tzw. „dobrych domów” zmuszona jest poszukiwać nowych wrażeń. Kradzieże samochodów, szaleńcze wyścigi, drobne rozboje, napady na bankomaty i sklepy. Petter Hansen należy do tzw. „bananowej młodzieży”. Zasadniczo ma wszystko – kochających rodziców, stabilizacje finansową. Jednak w żaden sposób nie może wpasować się w ramy obywatela formatu A4 - jak sam określa egzystencję człowieka pracującego „od-do”, będącego w sidłach rodzinnych i korporacyjnych zależności. Niczym Patrick Batman, bohater „American Psycho” lub bezimienny narrator w „Podziemnym kręgu” poszukuje ciągle nowych wrażeń. Sposobem na podniesienie adrenaliny jest kariera w gangu Tveita, składającego się z jemu podobnych mężczyzn. W grupie berło dowódcy dzierży Jan Kvalen – bezkompromisowy twórca przestępczej struktury, opartej na specyficznym kodeksie moralnym. Petter Hansen sam siebie nazywa artystą życia lub Professor of Crime. Szybko odcina się od przestępczej szajki i zaczyna kradzieże na własny rachunek. A że jest świetny w swoim fachu, bardzo szybko „dorabia” się olbrzymich pieniędzy. Jednak po drugiej stronie barykady znajduje się godny jemu przeciwnik –Johnny Brenna. Szalenie ambitny i wytrwały policjant, który z podobną pasją jak Hansen do kradzieży gotówki, podchodzi do wyłapywanie przestępców. Niestety ma przeciwko sobie również niewydolne norweskie prawo. Dwóch bohaterów, których rozgrywkę autor porównuje do relacji pomiędzy Sherlockiem Holmesem a profesorem Moriartym. Dwóch godnych siebie rywali, którzy, jak zauważa autor, bardziej są partnerami w grze niż prawdziwymi wrogami. Potyczki na granicy prawa, wzajemny szacunek i kodeks honorowy. W końcu specyficzny układ, który owocuje późniejszą relacją na granicy przyjaźni.
Bohaterów książki poznajemy w momencie, gdy już dawno porzucili swoje pierwotne zajęcia. Hansen, pośrednio powiązany z kradzieżą obrazów, obecnie jest operatorem dźwigu. Brenna rozczarowany pracą w zawodzie i opieszałością przełożonych studiuje zachodnie sztuki walki. Dwójka bohaterów, która posłużyła autorowi do zmierzenia się ze stereotypem macho, ale też stereotypem „dobrego gliny” i „złego przestępcy”, próbuje okiełznać zastaną, w ich mniemaniu – chorobliwie „normalną” rzeczywistość. Podczas wielokrotnych rozmów z autorem reportażu, bohaterowie z rozrzewnieniem wspominają „stare, dobre czasy”. Kpią z pisarza intelektualisty, kilkakrotnie narażając go na niebezpieczeństwo, igrają z jego rozumowego i teoretycznego sposobu postrzegania świata. Dla nich liczy się siła fizyczna i działanie. Sam autor reportażu nie pozostaje im dłużny. Z powściągliwością wyraża się o ich wybujałej męskości, dostrzega puste frazesy, błędy w ich postępowaniu. Ale co najważniejsze, robi to w tak cudowny i ironiczny sposób, że od lektury książki zaprawdę trudno się oderwać. Posiłkując się teoretykami kryminalistyki, myślą filozoficzną i socjologiczną (chociażby Lombroso, Zimbardo, Nietzsche, Bauman etc.), ale też kanonem kultury popularnej (filmy „Gorączka”, „Pulp Fiction”, powieść Arthura Conan Doyle’a) Østli stworzył niezwykły obraz norweskiego społeczeństwa, wkraczającego w brutalny sposób w nową, niekoniecznie bezpieczną i niewinną rzeczywistość. A wszystko to okraszone takim humorem oraz literacką brawurą, że Jo Nesbø powinien schować się głęboko do szafy.
Monika Długa
Oceny
Książka na półkach
- 373
- 203
- 63
- 10
- 10
- 7
- 5
- 5
- 4
- 4
Cytaty
Lepiej żyć i umrzeć, niż być martwym za życia.
Opinia
Świetna rzecz. Jest to reportaż o narodzinach w Norwegii przestępczości zorganizowanej i ogólnie przegląd norweskiego światka przestępczego. Z tematem zapoznajemy się z punktu widzenia dwóch bohaterów, pozornie ze skrajnych obozów. Pierwszym z nich jest przestępca, włamywacz, złodziej specjalizujący się w kradzieżach samochodów oraz obrabianiem bankomatów. Drugi to policjant, śledczy, który z wielką determinacją, ale często bezradnie próbuje walczyć z tą nowością, jaką w Norwegii jest zorganizowana przestępczość. Wydawać by się mogło, że spojrzenie obu stron będzie diametralnie różne, okazuje się jednak, że obaj Panowie reprezentują bardzo podobny sposób myślenia, kodeks moralny, można wręcz powiedzieć, że z czasem stają się przyjaciółmi. A wszystko opowiedziane znakomitym językiem, z mnóstwem anegdot i odwołań do historii przestępczości, jej podłoża i przyczyn, rozważaniami na temat społeczeństwa, psychiki przestępców i policjantów, wzorców męstwa oraz przenikaniu się tych dwóch, niby przeciwstawnych, a jednak nierozłącznych i podobnych światów.
Świetna rzecz. Jest to reportaż o narodzinach w Norwegii przestępczości zorganizowanej i ogólnie przegląd norweskiego światka przestępczego. Z tematem zapoznajemy się z punktu widzenia dwóch bohaterów, pozornie ze skrajnych obozów. Pierwszym z nich jest przestępca, włamywacz, złodziej specjalizujący się w kradzieżach samochodów oraz obrabianiem bankomatów. Drugi to...
więcej Pokaż mimo to