Od roku skubię Japanese Death Poems Yoela Hoffmanna, ale powoli mi to idzie, czytanie poezji po angielsku wciąż wymaga ode mnie sporo wysiłku. Więc kiedy dorwałem na allegro zbiór haiku śmierci - chyba jedyny taki wydany po polsku - byłem zajarany na maksa.

Niestety podczas lektury było kilka ochłodzeń:
1) Wstęp to jakiś koszmarek, nic nie zrozumiałem (niestety,
ale intuicja mówi mi, że to po prostu bełkot spod znaku new age).
2) Edytorsko słabo - spis treści nie jest spisem treści, tylko
listą wierszy w porządku chronologicznym (posortowany datami śmierci),ale nie wiadomo, wg jakiego klucza redaktor i tłumacz (zakładam, że to autor wstępu i rysunków, czyli Norbertt Skupniewicz, bo na próżno szukać takiej informacji w samej książce).
3) Nie do końca ufam tłumaczeniom w tym zbiorze. Na pewno nie jest dramatycznie źle, ale niektóre wydają mi się słabe. Nie znam japońskiego, nie sprawdzałem też wersji angielskich (z wyjątkiem jednej, o czym później).

Mimo tych uwag, znalazłem w tej książeczce haiku bardzo mocne i do wielu z nich będę wracać.

moje domostwo w zgliszczach
i teraz już nic
nie przysłania księżyca
(Masahide, 1656-1723, s. 16)
[księżyc w tej tradycji często symbolizował oświecenie]

dzisiaj po raz ostatni
obserwowałem
stromizmy Fudżijamy
(Kimpo, ?-1894, s. 24)

ten liść jeszcze opada
a podmuch wiatru
porywa już następny
(Ransetu, 1653-1707, s. 35)

rozkwitają czy więdną
to wszystko jedno
kwiaty u stóp Yosido
(Rekisen, 1748-1834, s. 36)

widzę, nie widzę, widzę
wyschnięta trawa
moje imię - to wszystko
(Asei, ?-1752, s. 54)

moje haiku śmierci
jest jedynie snem
śmierć i tak będzie śmiercią
(Toko, 1709-1795, s. 57)

jestem chorym w podróży
moje sny idą
przez wysuszone pola
(Basho, 1643-1694, s. 61)

czy to nie obojętne
dokąd się spieszą
ciemne chmury jesienią?
(Bufo, ?-?, s. 62)

lodowaty strumyczek
małe kamyki
pod starymi stopami
(Chiboku, 1696-1740, s. 64)

jeśli zobaczycie coś
jak obłok dymu
nie myślcie, że płonie las
(Baika, ?-?, s. 70)

prezent na pożegnanie
mojego ciała -
oddech, ostatni oddech
(Ensei, 1656-1725, s. 79)

ten zimowy zagajnik
księżyc przeniknął
do szpiku wszystkich kości
(Kito, 1741-1789, s. 100)

I na koniec taki, który chyba przetłumaczyłbym inaczej
(bazowałem na angielskim tłumaczeniu).

Depths of cold
unfathomable
ocean roar.

Norbertt Skupniewicz:
mroczna i niezgłębiona
tajemnia zimna
ryk, och! ryk oceanu
(Kasenjo, 1714-1776, s. 83)

W tłumaczeniu Skupniewicza(?) nie zgadza mi się
liczba sylab w ostatnim wersie i też nie wiem, skąd
ten przymiotnik mroczna.... unfathomable oznaczać może bowiem, że depths of cold są bezkresne, niedościgłe, niedocieczone, niezbadane, niezgłębione (niestety te przymiotniki mają 3 albo 4 sylaby)

moja wersja 1:
głębiny chłodu
nieogarnione
ryczy ocean

moja wersja 2:
głębiny chłodu
nie do pojęcia
ryczy ocean

Od roku skubię Japanese Death Poems Yoela Hoffmanna, ale powoli mi to idzie, czytanie poezji po angielsku wciąż wymaga ode mnie sporo wysiłku. Więc kiedy dorwałem na allegro zbiór haiku śmierci - chyba jedyny taki wydany po polsku - byłem zajarany na maksa.

Niestety podczas lektury było kilka ochłodzeń:
1) Wstęp to jakiś koszmarek, nic nie zrozumiałem (niestety,
ale...

Największą zaletą tego zbioru jest dla mnie to, że utwory wielu autorów nie były wcześniej publikowane w Polsce. Czytałam go niemal równocześnie z trzecim tomem Antologii estetyki japońskiej ("Estetyka życia i piękno umierania"),stanowił zatem ciekawe dopełnienie lektury, ukazując, jak różnie odbierana i przeżywana jest śmierć, jakie wrażenia wywołuje przemijanie w kulturze innej religii i innej wrażliwości niż europejska.

Największą zaletą tego zbioru jest dla mnie to, że utwory wielu autorów nie były wcześniej publikowane w Polsce. Czytałam go niemal równocześnie z trzecim tomem Antologii estetyki japońskiej ("Estetyka życia i piękno umierania"),stanowił zatem ciekawe dopełnienie lektury, ukazując, jak różnie odbierana i przeżywana jest śmierć, jakie wrażenia wywołuje przemijanie w...