Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Z każdego miejsca - uciekałem. Od każdego człowieka - uciekałem. Głupie były te moje ucieczki - bezskuteczne. Po co uciekać z jednego miejsca do innego, jeżeli potem znów się ucieka z innego do jeszcze innego? Bo po co zostawiać jednego człowieka dla drugiego, jeżeli tego drugiego zostawia się póżniej dla trzeciego, a tego trzeciego dla...

Z każdego miejsca - uciekałem. Od każdego człowieka - uciekałem. Głupie były te moje ucieczki - bezskuteczne. Po co uciekać z jednego miejsca do innego, jeżeli potem znów się ucieka z innego do jeszcze innego? Bo po co zostawiać jednego człowieka dla drugiego, jeżeli tego drugiego zostawia się póżniej dla trzeciego, a tego trzeciego dla...

Leżałem i myślałem. we wspomnieniach przeszłe lata zawsze były dla mnie piękniejsze niż wtedy, kiedy je przeżywałem. Bo we wspomnieniach przeszłość to skończone obrazy, a ja starałem się dostrzegać w nich nowe detale, nowe melodie i nowe kolory, których nie mogłem dostrzec wtedy, kiedy żyłem w tych tworzących się obrazach. We wspomnieniach zawsze kolorowałem sobie życie.

Leżałem i myślałem. we wspomnieniach przeszłe lata zawsze były dla mnie piękniejsze niż wtedy, kiedy je przeżywałem. Bo we wspomnieniach przeszłość to skończone obrazy, a ja starałem się dostrzegać w nich nowe detale, nowe melodie i nowe kolory, których nie mogłem dostrzec wtedy, kiedy żyłem w tych tworzących się obrazach. We wspomnieniach zawsze kolorowałem sobie życie.

Czyżbyś nigdy tego nie doświadczył? Tej potrzeby wchłonięcia w siebie kobiety lub też unicestwienia się w niej. Nie mam na myśli zwierzęcego pędu do uścisków, ale ten wysiłek ducha i myśli, by stopić się w jedno, aby otworzyć drugiej istocie całą dusze, całe serce i aby w myśli jej wniknąć aż do dna. A tymczasem nic o niej nie wiemy, nigdy nie przenikniemy wszystkich wahań jej pragnień, pożądań, sądów. Nigdy nie zrozumiemy, w najmniejszej choćby mierze, tego nieznanego, tej tajemniczej duszy, którą uważamy za tak bliską, duszy ukrytej za parą oczu, co patrzą na ciebie, jasne jak toń wodna, przejrzyste jakby nie kryły w sobie żadnego sekretu, duszy, która mówi do ciebie przez usta, takie twoje, bo takie upragnione; duszy, która w słowach rzuca ci po jednej swe myśli, a jednak dalsza jest od ciebie niż gwiazdy i bardziej od nich nieprzenikniona. Jakież to wszystko dziwne!

Czyżbyś nigdy tego nie doświadczył? Tej potrzeby wchłonięcia w siebie kobiety lub też unicestwienia się w niej. Nie mam na myśli zwierzęcego pędu do uścisków, ale ten wysiłek ducha i myśli, by stopić się w jedno, aby otworzyć drugiej istocie całą dusze, całe serce i aby w myśli jej wniknąć aż do dna. A tymczasem nic o niej nie wiemy, nigdy nie przenikniemy wszystkich wahań jej ...

Wśród tłumu pasażerów byłaś i ty. Nagle usłyszałem zgrzyt; jakaś ciężarówka uderzyła w autobus. W chwilę później krzyk kobiet. Widziałem, widziałem wyraźnie, że leżysz na ziemi. Klęknąłem pod oknem i zacząłem modlić się, żebyś to na pewno była ty i żebyś nie żyła. Poczułem wielką ulgę. Po kilku minutach usłyszałem dzwonek. Byłem przekonany, że ktoś sprawdził twoje dokumenty i przyszedł zawiadomić rodzinę o śmierci. Otworzyłem drzwi. Stałaś, lekko przestraszona, z ukrytym głęboko uśmiechem. - Boże! -westchnęłaś. Ale kraksa! Mówiłaś coś jeszcze, ale niczego nie słyszałem. Przez moment wahałem się, czy nie kazać ci wrócić na przystanek i umrzeć.

Wśród tłumu pasażerów byłaś i ty. Nagle usłyszałem zgrzyt; jakaś ciężarówka uderzyła w autobus. W chwilę później krzyk kobiet. Widziałem, widziałem wyraźnie, że leżysz na ziemi. Klęknąłem pod oknem i zacząłem modlić się, żebyś to na pewno była ty i żebyś nie żyła. Poczułem wielką ulgę. Po kilku minutach usłyszałem dzwonek. Byłem przekonany, że ktoś sprawdził twoje dokumenty i ...

Teoria to praktyka bezradnych.

Teoria to praktyka bezradnych.

Do prawdy nie wiodą żadne ścieżki, bo to jest pięknem prawdy, że jest ona żywa. Ścieżka może prowadzić do rzeczy martwej, gdyż rzecz martwa tkwi w jednym miejscu, jest statyczna. Gdy ujrzycie, że prawda jest czymś żywym, poruszającym się, nie znającym spoczynku, że nie ma ona świątyni, meczetu czy kościoła, że nie może was do niej zaprowadzić żadna religia, żaden nauczyciel, żaden filozof, nikt w ogóle, wtedy też zrozumiecie, że żywym elementem prawdy jest to, czym obecnie jesteście - wasz gniew, wasza brutalność, wasza przemoc, rozpacz, cierpienie i smutek. Zrozumienie tego wszystkiego jest prawdą i możecie ją pojąć tylko wtedy, gdy dowiecie się, jak należy na te problemy w waszym życiu patrzeć. Nie można tego ujrzeć przez pryzmat ideologii, słów, uczucia nadziei, czy strachu.

Do prawdy nie wiodą żadne ścieżki, bo to jest pięknem prawdy, że jest ona żywa. Ścieżka może prowadzić do rzeczy martwej, gdyż rzecz martwa tkwi w jednym miejscu, jest statyczna. Gdy ujrzycie, że prawda jest czymś żywym, poruszającym się, nie znającym spoczynku, że nie ma ona świątyni, meczetu czy kościoła, że nie może was do niej zaprowadzić żadna religia, żaden nauczyciel, ża...

Ogłosił świat wolność, zwłaszcza w ostatnich czasach, i cóż widzimy w owej ich wolności: niewolnictwo tylko i samobójstwo! Albowiem tak mówi świat: „Masz potrzeby, a więc nasycaj je, albowiem masz takie same prawa, co i najznakomitsi, i najbogatsi. Nie bój się ich nasycać, a nawet pomnażać” - oto dzisiejsza ich nauka. W tym dopatrują się wolności. I co wynika z tego prawa do pomnażania potrzeb? Dla bogaczy odosobnienie i duchowe samobójstwo, dla biednych - zawiść i morderstwo, albowiem prawa im dano, lecz sposobów nasycenia potrzeb jeszcze nie wskazano. Zapewniają, że świat coraz bardziej się zespala, że zespala się ku braterskiemu obcowaniu, ponieważ skraca odległości, myśli przenosi powietrzem. Niestety, nie wierzcie takowemu zespoleniu ludzi. Pojmują wolność jako pomnożenie i szybkie zaspokojenie potrzeb, wypaczają naturę swoją, albowiem krzewią w sobie wielką moc bezmyślnych i głupich pragnień, nawyków i najniedorzeczniejszych wymysłów. Żyją tylko gwoli wzajemnej zawiści, gwoli rozkoszy cielesnej i pychy. Wydawać obiady, bywać w świecie, mieć pojazdy, rangi i niewolników służących - to uchodzi już za taką konieczność, że poświęcają życie, cześć i miłość bliźniego, aby ją osiągnąć, i zabijają się, jeżeli jej nie osiągają. U niebogatych widzimy to samo, a biedacy nienasycenie i zawiść zagłuszają na razie pijaństwem. Ale rychło, zamiast wódką, upiją się krwią, ku temu się ich bowiem prowadzi. Pytam was: czy wolny jest taki człowiek? Znalazłem pewnego „bojownika idei”, który sam mi opowiadał, że kiedy w więzieniu pozbawiono go tytoniu, cierpiał tak okrutnie, że mało co nie zdradził swojej „idei” za prymkę tytoniu. A przecie taki powiada: „Idę walczyć za ludzkość.” I dokąd taki pójdzie, i do czego jest zdolny? Chyba tylko do czynu porywczego, doraźnego, bo długo nie wytrzyma. I nie dziw, że miast wolności wpadli w niewolę, a miast służby dla braterstwa i ludzkiego zespolenia, wpadli, wręcz przeciwnie, w odosobnienie i osamotnienie.

Ogłosił świat wolność, zwłaszcza w ostatnich czasach, i cóż widzimy w owej ich wolności: niewolnictwo tylko i samobójstwo! Albowiem tak mówi świat: „Masz potrzeby, a więc nasycaj je, albowiem masz takie same prawa, co i najznakomitsi, i najbogatsi. Nie bój się ich nasycać, a nawet pomnażać” - oto dzisiejsza ich nauka. W tym dopatrują się wolności. I co wynika z tego prawa do po...

Nasze kreatury nie będą bohaterami romansów w wielu tomach. Ich role będą krótkie, lapidarne, ich charaktery — bez dalszych planów. Często dla jednego gestu, dla jednego słowa podejmujemy się trudu powołania ich do życia na tę jedną chwilę. Przyznajemy otwarcie: nie będziemy kładli nacisku na trwałość ani solidność wykonania, twory naszebędą jak gdyby prowizoryczne, na jeden raz zrobione. Jeśli będą to ludzie, to damy im na przykład tylko jedną stronę twarzy, jedną rękę, jedną nogę, tę mianowicie, która im będzie w ich roli potrzebna. Byłoby pedanterią troszczyć się o ich drugą, nie wchodzącą w grę nogę. Z tyłu mogą być po prostu zaszyte płótnem lub pobielone.Naszą ambicję pokładać będziemy w tej dumnej dewizie: dla każdego gestu inny aktor. Do obsługi każdego słowa, każdego czynu powołamy do życia osobnego człowieka. Taki jest nasz smak,to będzie świat według naszego gustu. Demiurgos kochał się w wytrawnych, doskonałych i skomplikowanych materiach — my dajemy pierwszeństwo tandecie. Po prostu porywa nas, zachwyca taniość, lichość, tandetność materiału.

Nasze kreatury nie będą bohaterami romansów w wielu tomach. Ich role będą krótkie, lapidarne, ich charaktery — bez dalszych planów. Często dla jednego gestu, dla jednego słowa podejmujemy się trudu powołania ich do życia na tę jedną chwilę. Przyznajemy otwarcie: nie będziemy kładli nacisku na trwałość ani solidność wykonania, twory naszebędą jak gdyby prowizoryczne, na jeden ra...

Wszędzie dziś umysł ludzki zaczyna jak na drwinę nie rozumieć, że prawdziwe zabezpieczenie osobowości zasadza się nie na indywidualnym odosobnionym wysiłku człowieka, lecz na powszechnym zjednoczeniu ludzi. Ale nastąpi na pewno czas, kiedy skończy się to straszliwe odosobnienie i wszyscy pospołu pojmą, jak nienaturalnie oddzielili się od siebie. Taki już będzie duch czasu, i będą się ludzie dziwić, że tak długo tkwili w mroku i nie widzieli światła. Wówczas zjawi się znak Syna Człowieczego na niebie... Ale do tej pory trzeba ten znak uchronić, i czasem bodaj jeden człowiek powinien dać przykład i wyprowadzić duszę z odosobnienia na drogę prawdziwego braterstwa, choćby nawet miał uchodzić za opętanego.

Wszędzie dziś umysł ludzki zaczyna jak na drwinę nie rozumieć, że prawdziwe zabezpieczenie osobowości zasadza się nie na indywidualnym odosobnionym wysiłku człowieka, lecz na powszechnym zjednoczeniu ludzi. Ale nastąpi na pewno czas, kiedy skończy się to straszliwe odosobnienie i wszyscy pospołu pojmą, jak nienaturalnie oddzielili się od siebie. Taki już będzie duch czasu, i bę...

Przekroczywszy pewien punkt napięcia, przypływ zatrzymuje się i cofa, atmosfera gaśnie i przekwita, możliwości więdną i rozpadają się w nicość, oszalałe, szare macki ekscytacji rozsypują się w popiół.Będziemy wiecznie żałowali, żeśmy wtedy wyszli na chwilę z magazynu konfekcji podejrzanej konduity. Nigdy nie trafimy już doń z powrotem.Będziemy błądzili od szyldu do szyldu i mylili się setki razy. Zwiedzimy dziesiątki magazynów, trafimy do całkiem podobnych, będziemy wędrowali przez szpalery książek, wertowali czasopisma i druki,konferowali długo i zawile z panienkami o nadmiernym pigmencie i skażonej piękności,które nie potrafią zrozumieć naszych życzeń. Będziemy się wikłali w nieporozumienia, aż cała nasza gorączka i podniecenie ulotni się w niepotrzebnym wysiłku, w straconej na próżno gonitwie.

Przekroczywszy pewien punkt napięcia, przypływ zatrzymuje się i cofa, atmosfera gaśnie i przekwita, możliwości więdną i rozpadają się w nicość, oszalałe, szare macki ekscytacji rozsypują się w popiół.Będziemy wiecznie żałowali, żeśmy wtedy wyszli na chwilę z magazynu konfekcji podejrzanej konduity. Nigdy nie trafimy już doń z powrotem.Będziemy błądzili od szyldu do szyldu i myl...

Sztuka jest zabawką - nie gorszą, ani lepszą od innych. Wywyższanie artystów w naszych czasach dowodzi naszej dekadencji.

Sztuka jest zabawką - nie gorszą, ani lepszą od innych. Wywyższanie artystów w naszych czasach dowodzi naszej dekadencji.

Kto sam przed sobą kłamie i własnego kłamstwa słucha, prawdy żadnej już nie widzi ani w sobie, ani dookoła siebie, a przeto szacunek traci dla siebie i dla innych. Zasię nie szanując nikogo, kochać przestaje, a chcąc, z braku miłości, zagłuszyć sumienie i rozerwać się, oddaje się namiętnościom i ordynarnym rozkoszom i dochodzi do zupełnego zezwierzęcenia w nieprawości swojej.

Kto sam przed sobą kłamie i własnego kłamstwa słucha, prawdy żadnej już nie widzi ani w sobie, ani dookoła siebie, a przeto szacunek traci dla siebie i dla innych. Zasię nie szanując nikogo, kochać przestaje, a chcąc, z braku miłości, zagłuszyć sumienie i rozerwać się, oddaje się namiętnościom i ordynarnym rozkoszom i dochodzi do zupełnego zezwierzęcenia w nieprawości swojej.

Na razie umysł mój nie waży jeszcze na szali rozumu mych odkryć, nie porządkuje ich jeszcze w pamięci. Wszystko, co Tehura mówi do mnie, powierza jedynie mej wrażliwości. Kiedyś odnajdę jej słowa, zapisane w mych wrażeniach i uczuciach. Wiedzie mnie w ten sposób pewniej, niż mógłbym dojść do tego jakąkolwiek inną drogą, do zupełnego zrozumienia jej rasy – przez codzienną naukę życia. I nie mam teraz świadomości dni i godzin, zła i dobra. Szczęście jest tak obce czasowi, że niweczy samo jego pojęcie. Wiem tylko, że wszystko idzie dobrze, skoro wszystko jest piękne.

Na razie umysł mój nie waży jeszcze na szali rozumu mych odkryć, nie porządkuje ich jeszcze w pamięci. Wszystko, co Tehura mówi do mnie, powierza jedynie mej wrażliwości. Kiedyś odnajdę jej słowa, zapisane w mych wrażeniach i uczuciach. Wiedzie mnie w ten sposób pewniej, niż mógłbym dojść do tego jakąkolwiek inną drogą, do zupełnego zrozumienia jej rasy – przez codzienną naukę ...

Główną wadą powieści o myśli jest to, że trzeba pisać o ludziach, którzy mają jakieś myśli do wypowiedzenia, a to wyklucza właściwie wszystkich przedstawicieli rasy ludzkiej prócz może jednej dziesiątej procentu, dlatego prawdziwy powieściopisarz nie tworzy tego rodzaju książek. Ale ja nigdy nie udawałem takiego powieściopisarza. Zasadniczą wadę powieści o myśli stanowi jej sztuczność. A tego nie da się uniknąć. Ludzie bowiem, którzy potrafią rozwijać zręcznie sformułowane poglądy, są niezupełnie prawdziwi, są trochę potworni. A przebywanie wśród potworów staje się na dłuższą metę nieco męczące.

Główną wadą powieści o myśli jest to, że trzeba pisać o ludziach, którzy mają jakieś myśli do wypowiedzenia, a to wyklucza właściwie wszystkich przedstawicieli rasy ludzkiej prócz może jednej dziesiątej procentu, dlatego prawdziwy powieściopisarz nie tworzy tego rodzaju książek. Ale ja nigdy nie udawałem takiego powieściopisarza. Zasadniczą wadę powieści o myśli stanowi jej szt...