Istnieją pewne tytuły książek, które przylgnęły do mnie tak mocno, że nie dają się wyrzucić z pamięci. „Wodnikowe wzgórze” należy do tego grona. Poznałam tę historię dzięki filmowi animowanemu, który w dosyć brutalny sposób ukazał mi, że nie oglądam produkcji przeznaczonej dla dzieci. Być może z tego powodu zafascynowała mnie tak ta historia. Nadrobiłam literacki pierwowzór, gdy tylko wypatrzyłam go w bibliotece, ale z perspektywy czasu wiedziałam, że ślizgałam się jedynie po wierzchu tej specyficznej odysei. Dopiero ostatnio dotarłam do głębszych warstw, które skryły się pod powierzchnią narracji.

„Wodnikowe Wzgórze” narodziło się z serii historyjek, którą autor opowiadał swoim córkom w trakcie długich samochodowych podróży. Te opowieści zostały później spisane i po wielu trudach też wydane. Wydawcy nie widzieli w tej książce nic szczególnego, ale ku zaskoczeniu wszystkich powieść odniosła taki sukces, że pan Adams postanowił zostać pełnoetatowym pisarzem.

Historię poznajemy z perspektywy kilku królików europejskich, które opuszczają swoją królikarnię w Sandleford za namową Piątka. Ten nerwowy i chuderlawy królik ma przerażającą wizję, z której zwierza się swojemu bratu Leszczynkowi. W obliczu tego nienazwanego niebezpieczeństwa rodzeństwo błaga innych, by natychmiast opuścili z nimi to miejsce. Ten pomysł nie spotyka się jednak z wielkim entuzjazmem królików z wyższej rangi. Tylko mała grupka młodzików zostawia za sobą wygodną królikarnię, by pod wodzą Leszczynka poszukać dla siebie bezpieczniejszego miejsca.

Szeroki świat nie jest jednak łaskawy dla zwierzęcia o tysiąca wrogów. To nie jest słodka bajka o puszystych króliczkach; to szorstka, niekiedy bardzo przerażająca opowieść, w której bohaterowie umierają lub zostają ciężko ranni. Grupka Leszczynka musi stawić czoła niebezpieczeństwom, próbom, nieznanym terenom, wątpliwościami i strachem. Każda chwila nieuwagi, każdy błąd może skończyć się fatalnie. Nic nie układa się tak łatwo, każde ryzyko może drogo kosztować. Z przerażającą łatwością wchodzimy w skórę tych czujnych zwierząt i poznajemy ich punkt widzenia oraz zmiany, które w nich zachodzą. Z pozycji słabego zwierzęcia łownego można z porażającą precyzją dostrzec, jak niebezpieczny jest dla niego świat i jak niezmiennie okrutny potrafi być wobec nich człowiek.

Zwierzęta zostały mocno antropomorfizowane, ale uważam, że dla tej powieści warto odłożyć swoją niechęć do takich zabiegów na bok. Króliki posiadają swój własny język, zwyczaje, kosmogoniczne wyobrażenia, bogatą mitologię i własnych bohaterów ludowych. To jest chyba najbardziej niezwykłe w tej książce. Mity o przygodach sprytnego El-ahrery są chętnie opowiadanie w wygodnych norach czy w trakcie podróży. Pokrzepiają króliki i wzmacniają poczucie wspólnego dziedzictwa. Umacniają także ich pogląd na siebie jako szybkich, przebiegłych, współczujących i towarzyskich stworzeń. Te mity jednoczą króliki w trudnych chwilach, a także napełniają je pomysłami, które wykorzystują w obliczu trudności.

Pomimo tej całej otoczki, mamy nadal do czynienia z królikami. Autor zapoznał się dobrze ze zwyczajami tych zwierząt, zanim zaczął pisać swoją książkę. Za informacje posłużyły mu badania walijskiego przyrodnika Ronalda Lockleya, z którym się także konsultował, zaprzyjaźnił i także wspólnie podróżował. Autor orientował się także w świcie flory, wykorzystując w pełni piękno i zapachy regionalnej roślinności. W efekcie powstał taki mały przewodnik terenowy po Anglii. Można wyczuć w tych licznych opisach nie tylko miłość i doświadczenie botaniczne, ale także wielką troskę o środowisko i ochronę naturalnych siedlisk. A kto temu zagraża? Łatwo zgadnąć. W całej książce opisy naturalnego piękna i życia królików kontrastują z katastrofalnymi skutkami działań ludzkich. Chyba mało kto potrafi ukazać dewastację przyrody przez człowieka w taki sposób, jak Adams. Czasami idzie to w stronę naprawdę mocnego horroru i makabry.

Króliki są bardzo świadome ludzi i tym, co za sobą niosą. Znają ich śmierdzące i zabójcze wynalazki, które są nie tylko niebezpieczne, ale także stoją w sprzeczności z naturą. To w ich pobliżu znajdują się także inni wrogowie jak szczury, koty i psy. Ludzie są także pośrednią przyczyną powstania patologicznych królikarni. Jedyną szansą królików na trwałe bezpieczeństwo jest ucieczka jak najdalej od ludzi. Do odległej, wysoko położonej krainy, zwanym Wodnikowym Wzgórzem.

Ta książka zainspirowała wielu autorów do spróbowania swojego szczęścia w podobnym temacie, choć nie spotkałam się jeszcze inną, która opisywałaby podróż i życie zwierząt w tak zapierający dech w piersiach sposób. Jasne, książka nie jest lekka i porusza często nieprzyjemne aspekty życia, ale zapada głęboko w pamięci.

Istnieją pewne tytuły książek, które przylgnęły do mnie tak mocno, że nie dają się wyrzucić z pamięci. „Wodnikowe wzgórze” należy do tego grona. Poznałam tę historię dzięki filmowi animowanemu, który w dosyć brutalny sposób ukazał mi, że nie oglądam produkcji przeznaczonej dla dzieci. Być może z tego powodu zafascynowała mnie tak ta historia. Nadrobiłam literacki...