Najciekawsze życiorysy mają zazwyczaj ludzie, którzy nie chcą i nie potrafią realizować określonych schematów postępowania, nie boją się łamać obowiązujących zasad, szukają zupełnie nowych, własnych ścieżek zamiast podążać za tłumem. Do takich nietuzinkowych postaci z pewnością można zaliczyć Tamarę Łempicką – polską malarkę, przedstawicielkę art déco, kobietę o wielkim talencie, niespożytej energii i niebywałym zamiłowaniu do konfabulacji na swój temat. Spisanie i przeanalizowanie jej życia wydaje się zadaniem tyleż fascynującym, co trudnym – amerykańska biografka Laura Claridge podjęła to wyzwanie i podeszła do niego z godną podziwu sumiennością. W książce „Tamara Łempicka. Sztuka i skandal” wyczerpująco i w nienagannym stylu opowiada historię niezrównanej artystki, której twórczość dopiero zaczyna zyskiwać należną jej sławę.

Tytułowe pojęcia są tu wymieszane w idealnych proporcjach – „skandal” nie dominuje nad „sztuką”, a raczej ją uzupełnia. Poznajemy przebieg artystycznej kariery Łempickiej i otrzymujemy wnikliwą analizę jej obrazów, a sposób, w jaki Claridge potrafi opowiadać o dziełach sztuki – jej profesjonalizm i sugestywne opisy, dzięki którym możemy wyobrazić sobie z detalami każde omawiane płótno – zasługuje na szczególne uznanie. Autorka pozwala nam również przyjrzeć się prywatnemu życiu słynnej Polki – jej relacjom rodzinnym, związkom czy rozrywkom, często budzącym kontrowersje. Nie szczędzi przy tym ciekawostek i anegdot.

W trakcie pracy nad książką Claridge wykorzystała imponującą liczbę źródeł. Trudno zliczyć rozmowy, które odbyła z krewnymi i przyjaciółmi Łempickiej, spamiętać listę publikacji, do których sięgnęła. Jej wysiłek przyniósł doskonałe rezultaty – zaowocował obszerną, niebanalną biografią, stanowiącą cenne źródło wiedzy na temat samej artystki, ale także świetnie odmalowany, bogaty w szczegóły obraz czasów, w których tworzyła. W tej fascynującej opowieści pojawiają się zatem takie wątki, jak choćby emancypacja kobiet – którego zresztą trudno byłoby uniknąć, pisząc biografię kobiety, która wyzwoliła się z roli uznawanej za właściwą dla jej płci.

„Tamara Łempicka. Sztuka i skandal” to książka, na którą powinni zwrócić uwagę nie tylko miłośnicy malarstwa, ale wszyscy ci, którzy lubią historie o ludziach oryginalnych, wyrazistych, tajemniczych. Głównej bohaterce tej biografii z pewnością nie można odmówić żadnego z wymienionych przymiotów.

Małgorzata Pawlak