Wokół Archipelagiem Miriad rozciąga się Morze Grozy, które dawniej było mieszkaniem bogów. Jednak bogowie odeszli, a właściwie wymordowali się nawzajem. Na dnie nadal spoczywają ich szczątki, obdarzone potężnymi mocami. Piętnastoletni Hark to drobny oszust, mieszkający na jednej z wysp archipelagu. Za namową Jelta, swojego najlepszego przyjaciela, ciągle pakuje się w kłopoty. Tym razem sprawa jest poważna, bo Harka czekają galery albo praca w kopalni, jeśli nie przekona kogoś, aby wziął go na służbę, aż odpracuje swoje przestępstwa. A to dopiero początek „Światła głębin”, powieści, w której spotykamy przemytników, oszalałych kapłanów, fanatycznych żołnierzy, genialnego naukowca, okręty podwodne, lampy grozy, szkło, które mięknie i szczątki bogów – a wszystko to składa się na doskonałą powieść fantastyczno-przygodową.

„Światło głębin” to czwarta książka Frances Hardinge, jaka ukazała się w Polsce. Wcześniej mieliśmy okazję poznać jej „Czarę cieni” „Śpiew kukułki” i „Drzewo kłamstw”. Tym razem autorka zabiera nas na niezwykły archipelag, gdzie całe życie bohaterów jest ściśle związane z morzem, a kto nie chce w nim pływać, jest uważany za szaleńca. Morze jest obecne również w języku, pełnym metafor i porównań związanych z wodą i żyjącymi w niej stworzeniami. Dzięki temu świat przedstawiony wydaje się bardziej prawdziwy i łatwiej się w nim zagłębić. Na szczególną uwagę zasługuje to, jak ważną rolę w powieści odgrywa niepełnosprawność: na Archipelagu Miriad osoby niesłyszące są traktowane z najwyższym szacunkiem i każdy mieszkaniec zna przynajmniej podstawy języka migowego.

Głównym bohaterem powieści jest Hark, który mimo dobrego serca ciągle wpada w tarapaty. Jednym z najważniejszych motywów powieści jest jego trudna przyjaźń z Jeltem, w której mieszają się wyrzuty sumienia i wdzięczność, podziw i niechęć, lojalność i strach. Gdzie leży granica, za którą najlepszy przyjaciel staje się największym wrogiem? Hark wydaje się ciągle rozdarty między tym, czego oczekują od niego inni, a tym, co sam uważa za słuszne.

Początkowo akcja rozwija się powoli. Owszem, dużo się dzieje, ale nie bardzo widać, do czego ma to prowadzić. Z czasem robi się coraz ciekawiej, w miarę jak Hark odsłania niebezpieczne tajemnice bogów, od lat strzeżone przez kapłanów. Fabuła komplikuje się, a sprzeczne interesy wielu stron prowadzą do spisków i zdrad. Nie spodziewałam się tak dobrze przemyślanej i wciągającej fabuły, w której znalazło się miejsce na wierzenia, naukę, złożone relacje i wewnętrzne konflikty. Poza fantastyką można tu też odnaleźć elementy horroru – w końcu w tej krainie strach jest materialny i służy za pokarm dla bogów.

Frances Hardinge zręcznie unika przewidywalnych rozwiązań i ucieka od szablonowych relacji: chłopak i dziewczyna, kapłani i bogowie, dobro i zło. Dzięki temu „Światło głębin” okazało się wspaniałą, wciągającą lekturą, godną polecenia nie tylko młodzieży.

Agnieszka Kruk