To było moje pierwsze spotkanie z twórczością Neila Gaimana. Właśnie skończyłam czytać "Ocean na końcu drogi" i brak mi słów, aby wyrazić jakie wrażenie na mnie wywarła.
Nigdy jeszcze nie czytałam czegoś podobnego.

Zaczyna się całkiem zwyczajnie. Główny bohater wraca do miejscowości, w której spędził dzieciństwo. Teraz, gdy jest już w sile wieku, żyje samotnie, dzieci dorosły, jego małżeństwo się rozpadło.
Mężczyzna ma wziąć udział w pogrzebie i przy okazji odwiedzić siostrę.

Zwyczajność tej historii bardzo szybko przemija, gdy narrator zaczyna opowiadać o swoim dzieciństwie. Najpierw pojawia się zdziwienie, zaskoczenie a nawet oszołomienie. Później to już prawdziwy rollercoaster dla wyobraźni.

Muszę przyznać, że ta historia najpierw wywróciła moją wyobraźnię na drugą stronę, potem rozdarła ją na strzępy, które zostały starte na proch, a następnie, porwane przez coś bliżej nieokreślonego, nie wiadomo gdzie.

Narracja w powieści prowadzona jest przez głównego bohatera z perspektywy dorosłego mężczyzny oraz siedmioletniego dziecka, które tam kiedyś mieszkało. Opowieść jest niezwykle płynna i plastyczna. Czasem przebieg zdarzeń rozwarstwia się na wiele nieoczekiwanych obrazów. Nic nie jest do końca oczywiste i jednoznaczne.

Autor obala tutaj mit idyllicznego dzieciństwa. Dlaczego tak uważam?
Z całą pewnością dzieciństwo chłopca nie było radosne, beztroskie, bezpieczne i przewidywalne. Malec czuł się szczęśliwy tylko wtedy, gdy czytał książki. Ponieważ one pozwalały mu uciec od trudnej rzeczywistości do innych światów.

Uważam, że pisarz porusza w tej powieści temat dziecięcych traum i lęków, z którymi zmaga się chłopiec, i które na zawsze pozostawią w nim ślad.
Siedmioletnie dziecko jest świadkiem tego, czego nie rozumie i co je przerasta. Musi stawić czoła: tragicznej śmierci swojego ukochanego kotka, samobójczej śmierci lokatora, zdradzie ojca, przemocy doznawanej od niego i rówieśników, brakowi akceptacji ze strony ojca i siostry, obojętności okazywanej przez matkę, żądzy władzy, rozpadowi rodziny, jej ubożeniu, utracie swojego ukochanego pokoiku oraz rodzinnego domu otoczonego rozległym ogrodem.
Lęki dziecka przybierają postaci potworów, robaków, monstrualnych Mantowilków fruwających nad głową, drapieżnych padlinożerców Warmintów o paszczach wypełnionych zębami ostrymi jak szpilki, Skarthach z Twierdzy (przerażającej mitycznej pchły "rozdętej dumą, mocą i żądzą niczym krwią"), która przybywa spoza zrozumiałego świata, aby karmić się ludzkim cierpieniem. Przybywa korytarzem utworzonym w ciele chłopca, który mocno przymocowała do serca dziecka. Jest bardzo groźna i okrutna, ale potrafi być kusząco piękna, gdy przybierze postać kobiety i uwiedzie ojca chłopca. Ona, jako Ursula Monkton, namówi mężczyznę, aby karą za nieposłuszeństwo syna było topienie chłopca w wannie z lodowatą wodą. Opis przeżyć dziecka, które doświadczyło takiego niebywałego okrucieństwa od własnego rodzica, jest tu wstrząsający.

Oto jak dziecięcy narrator opisuje swoją "opiekunkę", czyli Skarthach z Twierdzy (mitycznej pchły) ukrytej w ciele uwodzicielskiej Urszuli Monkton:
*
"Była ucieleśnieniem mocy, stała w trzeszczącym powietrzu jak burza, błyskawica, świat dorosłych z całą swą potęgą, tajemnicami i niemądrym codziennym okrucieństwem.".
**
"(...) pozostawała teraz ucieleśnieniem każdego potwora, czarownicy, każdego nocnego koszmaru. Była dorosła, a kiedy dorośli walczą z dziećmi, zawsze wygrywają".

Pomoc dla malca przychodzi od tajemniczych trzech kobiet mieszkających po sąsiedzku w posiadłości Hempstocków, gdzie bariera oddzielająca życie od śmierci jest szczególnie cienka.
Według mnie są one uosobieniem archetypu opiekuńczej matki, która wspiera, ocala i poświęca się. Takiej matki chłopiec nie miał.
Powieść daje powody do wielu interpretacji.
Nie będzie to moje ostatnie spotkanie z twórczością Neila Gaimana.

Zauważyłam w tej książce istotny błąd rzeczowy. Nie wiem czy popełnił go autor, czy tłumacz. Przypuszczam, że to wpadka tłumacza. Narrator wspomina o swoim ulubionym spektaklu o wróżkach, magii i czarodziejach "Jolanda". I tu pojawia się ów błąd. Autorem partytury do tej sztuki był Gilbert O'Sullivan (ma biogram w Wikipedii). W książce zamiast jego nazwiska pojawia się duet Gilbert i Sullivan. I to dwukrotnie w rozdziale I (str.17) i XII (str.164). Pani korektorka wydawnictwa Mag sobie przysnęła.🥴.

I na koniec, słowa które ciągle do mnie wracają. Chłopiec wykrzyczał je ojcu prosto w twarz, po tym jak kolejny raz, ten użył wobec niego przemocy:
"Czujesz się taki duży, kiedy przez ciebie płacze mały chłopiec?"

Przeczytane w ramach sierpniowego wyzwania czytelniczego: powieść z elementami magii, mitów, folkloru.

To było moje pierwsze spotkanie z twórczością Neila Gaimana. Właśnie skończyłam czytać "Ocean na końcu drogi" i brak mi słów, aby wyrazić jakie wrażenie na mnie wywarła.
Nigdy jeszcze nie czytałam czegoś podobnego.

Zaczyna się całkiem zwyczajnie. Główny bohater wraca do miejscowości, w której spędził dzieciństwo. Teraz, gdy jest już w sile wieku, żyje samotnie, dzieci...