Ruch obywatelski #metoo, który narodził się w 2017 roku po akcji kobiet oskarżających znanego producenta filmowego Harveya Weinsteina o molestowanie, odbił się szerokim echem w USA i Europie. Okazało się, że podobnych rzeczy doświadczyły niezliczone rzesze kobiet (i nie tylko kobiet). I jakkolwiek docierały do nas przeróżne świadectwa, pewnie mało kto słyszał o podobnych historiach spoza naszej europocentrycznej bańki. Dlatego bardzo się cieszę, że wydawnictwo Tajfuny postawiło na książkę non fiction i dało polskim czytelnikom szansę na poznanie Czarnej skrzynki Shiori Itō.

Autorka, młoda dziennikarka, w 2017 roku na zorganizowanej przez siebie konferencji publicznie wyznała, że dwa lata wcześniej została zgwałcona przez uznanego dziennikarza, Noriyukiego Yamaguchiego. Sprawa miała swój finał dopiero w 2019 roku – gdy Itō wygrała proces cywilny przeciwko Yamaguchiemu.

Sam tytuł odnosi się do używanego przez policjantów określenia wydarzeń rozgrywających się bez świadków, za zamkniętymi drzwiami, co uniemożliwia dowiedzenie braku wyrażenia zgody na czynności seksualne. Właśnie to spotkało autorkę książki i stało się jedną z przeszkód w batalii z systemem, policją, prawem.

Itō opowiada swoją historię krok po kroku, ze szczerością i emocjami, ale w ten nienarzucający czytelnikowi swojego punktu widzenia sposób. Jej wyznania bolą, przerażają i wywołują zrozumiałą frustrację, ale też wynikają z przedstawionych faktów i bez unikania wątpliwości, które miała wobec swoich działań i doświadczeń sama autorka.

Co ważne, Itō nadaje też swojej historii kontekst kulturowy i prawny, pozwalając czytelnikowi spoza Japonii zrozumieć, z czym przyszło się jej mierzyć i jak wiele z działań policji wynika z norm prawnych, a ile jest uwarunkowanych stereotypowymi poglądami. Jednocześnie ten kontekst prezentowany jest jasno i zwięźle, bez meandrowania i dygresji, dzięki czemu nie jest dla czytelnika nużący ani nie osłabia wydźwięku tragedii, która stała się codziennością dziennikarki od feralnej nocy.

Nie chcę tu referować treści książki, jako że najlepiej o swoim doświadczeniu opowiada sama Itō. Chcę natomiast podkreślić, że ta książka to próba uporządkowania własnych przeżyć, a zarazem obraz traumy - tej pierwotnej, powstałej w wyniku zdarzenia, jak i wtórnej - doznawanej w czasie prowadzonego bezdusznie śledztwa, przy braku zrozumienia ze strony społeczeństwa oraz bliskich.

Jednocześnie jest to inspirujący obraz siły odnalezionej w chwili największej słabości i ogromnej determinacji w walce z oprawcą i niesprzyjającym ofiarom systemem prawnym, który zbyt wolno ulega zmianom (choć na pewno się zmienia). Ukazanie tej sytuacji w nieco szerszym, bardziej światowym kontekście, pokazuje, jak wiele jest jeszcze do zmienienia i dlatego głosy skrzywdzonych są tak ważne.

W książce znajdziemy też bardzo ważny głos Karoliny Bednarz, współautorki przekładu, która do opowieści o Japonii dodaje też nasz rodzimy, polski kontekst. Doskonale pasuje on do historii Itō i pozwala zrozumieć, dlaczego musimy sięgać po tego typu książki.

To niewątpliwie bolesna lektura, z czego zdają sobie sprawę choćby czytelnicy wspomnianej także tu Missouli Krakauera, a jednocześnie kolejna istotna i inspirująca cegiełka nie tyle w nurcie #metoo, ale przede wszystkim w linii przywracającej głos tym, którym próbowano odebrać głos. Jak dla mnie - lektura, obok której nie można przejść obojętnie.

Ruch obywatelski #metoo, który narodził się w 2017 roku po akcji kobiet oskarżających znanego producenta filmowego Harveya Weinsteina o molestowanie, odbił się szerokim echem w USA i Europie. Okazało się, że podobnych rzeczy doświadczyły niezliczone rzesze kobiet (i nie tylko kobiet). I jakkolwiek docierały do nas przeróżne świadectwa, pewnie mało kto słyszał o podobnych...

„Gwałt to zabójca duszy. Mimo to trwamy dalej, rany zaczynają się powoli goić, a my krok po kroku odzyskujemy swoje życie. Każdy ma w sobie taką siłę i własny sposób na uleczenie samego siebie. Dla mnie tym sposobem jest poszukiwanie prawdy i opowiadanie o niej innym.”

116 na 146 ujętych państw w spisie. Oto miejsce, które zajmuje Japonia w rankingu równości płci w 2022.

Autorka „Czarnej skrzynki” zdobywając się na odwagę, by w rzetelny, ale jednocześnie ostry jak brzytwa, sposób opowiedzieć historię molestowania seksualnego, którego doświadczyła, udowadnia nam dobitnie, jak boleśnie prawdziwa jest powyższa statystyka. To pierwsza pozycja non-fiction wydawnictwa Tajfuny i jeśli dalej będą dobierać tak zaangażowane społecznie książki, to bez wahania będzie warto czytać każdą.

Shiori przeprowadza nas krok po kroku po tej okropnej nocy, podczas której osoba, którą znała „zabiła jej duszę”. Nie jest to łatwa lektura, myślę, że warto o tym wspomnieć, jeśli chciałyby za tę książkę chwytać osoby, które mają za sobą doświadczenie podobnej traumy. Ito jako profesjonalna dziennikarka nie sili się jednak na żadne chwyty językowe, ale językiem stricte obiektywnym opisuje co ją spotkała, sama wyrusza na wieloletnie śledztwo w swojej sprawie oraz to, co moim zdaniem najważniejsze, obnaża nieudolność i niesprawiedliwość japońskiego systemu sprawiedliwości, który nie skazuje winnych, a rani ofiary.

Nie wiem jak Wy podczas lektury, ale ja czułam potrzebę znaleźć w Internecie i posłuchać głosu samej Shiori i zobaczyć jej, bo byłam pewna, że zobaczę w niej niezłomność. Nie pomyliłam się. Sama Ito trafiła w 2020 na listę 100 najbardziej wpływowych osób TIME’a i jej głos wciąż nie milknie. Nie mogłam otrząsnąć się z podziwu wobec jej osoby. Kobieta, która zrobiła w swoim życiu wszystko, pracowała w 3 miejscach jednocześnie, byleby utrzymać siebie samą na wymarzonych studiach, by zostać dziennikarką. Profesja i marzenie, które niemal zostały sbeszczeszczone przez mężczyznę wyższego rangą w pracowniczej hierarchii.

Nie sposób ponownie nie zwrócić uwagi na posłowie Karoliny Bednarz, która jak zawsze nadaje szerszy kontekst i uzupełnia wiedzę czytelnika o ważne dane i przemyślenia po lekturze.

Polska zajmuje 76 miejsce, spadła o 37 miejsc w ciągu dwóch lat. To nie jest jedyny z powodów, dla których wciąż powinniśmy czytać takie książki i opowiadać dalej tak wstrząsające historie jak Shiori Ito.

tłum. K.Bednarz i D.Błażyca

„Gwałt to zabójca duszy. Mimo to trwamy dalej, rany zaczynają się powoli goić, a my krok po kroku odzyskujemy swoje życie. Każdy ma w sobie taką siłę i własny sposób na uleczenie samego siebie. Dla mnie tym sposobem jest poszukiwanie prawdy i opowiadanie o niej innym.”

116 na 146 ujętych państw w spisie. Oto miejsce, które zajmuje Japonia w rankingu równości płci w 2022....

Niezwykle poruszające świadectwo kobiety, która po tym, jak została zgwałcona, musiała się zmierzyć z japońskim systemem sprawiedliwości, ochroną zdrowia, prasą, opinią publiczną, a nawet własną rodziną.
Jestem pod ogromnym wrażeniem niezłomności Shiori i jej determinacji, by doprowadzić sprawę do końca, mimo że miała przeciwko sobie cały aparat państwowy. Książka jest trudna w odbiorze, momentami musiałam przerywać lekturę ze względu na pełne brutalności opisy i poczucie bezsilności. Ale to ważna książka i powinniśmy ją przeczytać, żeby lepiej zrozumieć mechnizmy przemocy seksualnej, bo może wtedy w końcu pojmiemy, że nie ma jednej, słusznej reakcji na niewyobrażalną traumę jaką jest gwałt.

Niezwykle poruszające świadectwo kobiety, która po tym, jak została zgwałcona, musiała się zmierzyć z japońskim systemem sprawiedliwości, ochroną zdrowia, prasą, opinią publiczną, a nawet własną rodziną.
Jestem pod ogromnym wrażeniem niezłomności Shiori i jej determinacji, by doprowadzić sprawę do końca, mimo że miała przeciwko sobie cały aparat państwowy. Książka jest...

historia druzgocąca, przerażająca, momentami mrożąca krew w żyłach, wzmagająca we mnie niesamowitą agresję ale też podziw dla pani ito

napisane i przetłumaczone wspaniale, rzetelnie napisane podsumowanie z mnogością przypisów- tyle ile na tych 10 stronach to nie ma w niektórych książkach non-fiction

więcej tajfunów non- fiction i to zaraz teraz

historia druzgocąca, przerażająca, momentami mrożąca krew w żyłach, wzmagająca we mnie niesamowitą agresję ale też podziw dla pani ito

napisane i przetłumaczone wspaniale, rzetelnie napisane podsumowanie z mnogością przypisów- tyle ile na tych 10 stronach to nie ma w niektórych książkach non-fiction

więcej tajfunów non- fiction i to zaraz teraz

Reportaż japońskiej dziennikarki Shiori Itō, to nie tylko przejmująca relacja na temat doświadczonego przez autorkę gwałtu i wynikającej z niego traumy, ale przede wszystkim zapis jej zmagań w dochodzeniu do sprawiedliwości. Itō przedstawiła w ,,Czarnej skrzynce” skostniały system prawny, opieszałość organów ścigania, oziębłość polityków i nieskuteczność mediów. Ukazała w niej również sieć powiązań, dochodzących do osób ze świata polityki, które skutecznie uniemożliwiały przeprowadzenie rzetelnego śledztwa, próbując uciszyć ofiarę i umniejszyć krzywdę, której doświadczyła.

Autorka podeszła do tematu profesjonalnie – choć książka w dużej mierze skupiona jest na tym, jak destrukcyjnie gwałt wpłynął na każdy aspekt jej życia, nie ograniczyła się wyłącznie do swoich przeżyć, a na przykładzie tragedii, której doświadczyła, starała się przekazać co powinno, a czego nie powinno się robić. Punktuje, jakie błędy popełniła będąc w szoku i kompletnie nieprzygotowana na tę sytuację. Zaznaczyła jednocześnie, jak trudno było jej otrzymać pomoc, chociażby medyczną, o prawnej nie wspominając. Przedstawiła przemoc seksualną jako zjawisko występujące na całym świecie, jednak, w oparciu o statystyki i badania, ukazała, dlaczego sytuacja ofiar w Japonii jest nieporównywalnie gorsza, niż np. w Szwecji. Nie ograniczyła się przy tym tylko do kobiet, ukazując jednocześnie, że jest to problem niemający płci. Jedną z najbardziej uwierających rzeczy w całej historii, poza przemocą, której doświadczyła, jest zapis z wizji lokalnej, przeprowadzanej przez samych mężczyzn, gdzie została wystawiona na ponowne przeżywanie swojej traumy.

W dużej mierze Itō pochyliła się również nad japońskim społeczeństwem, w którym to ofiara, a nie sprawca, musi wstydzić się tego, co ją spotkało. Powołując się na liczne przykłady z przeszłości wskazała, dlaczego wiele osób nie szuka pomocy, dlaczego w społeczeństwie panuje pewne przyzwolenie i pobłażliwość wobec przemocy seksualnej oraz łagodne traktowanie sprawców a piętnowanie ofiar, które „powinny jakoś zareagować”, skoro działa im się krzywda.

Z tej gorzkiej narracji wyłania się jednak promień nadziei. W napisanym przez Karolinę Bednarz posłowiu możemy przeczytać o zmianach zachodzących w Japonii, co widoczne jest m.in. w Kwietnych Demonstracjach. Po przeczytaniu reportażu nasunęła mi się myśl podobna do tej, którą miałam krótko po lekturze książki „Nasze ciała, ich pole bitwy” Christiny Lamb – książkę tę należy pokazać przede wszystkim tym, którzy negują lub umniejszają ofiarom gwałtów i przemocy seksualnej.

Reportaż japońskiej dziennikarki Shiori Itō, to nie tylko przejmująca relacja na temat doświadczonego przez autorkę gwałtu i wynikającej z niego traumy, ale przede wszystkim zapis jej zmagań w dochodzeniu do sprawiedliwości. Itō przedstawiła w ,,Czarnej skrzynce” skostniały system prawny, opieszałość organów ścigania, oziębłość polityków i nieskuteczność mediów. Ukazała w...