Smutne świadectwo brutalnych czasów.

Smutne świadectwo brutalnych czasów.

Nietypowa pozycja. Wstęp, życiorys autora (pióra Marcelego Handelsmana) i przypisy zajmują niemal dwa razy tyle, co sam tekst. Mimo to warto przeczytać, albowiem jest to rzadkie źródło losów chłopstwa w Królestwie Kongresowym, a wcześniej w Księstwie Warszawskim i Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tym większe podziękowania dla Wolnych Lektur za udostępnienie utworu w uwspółcześnionej pisowni.
Kazimierz Deczyński był chłopskim synem z rządowej wsi w kaliskiem. Wysiłkiem rodziny oraz dzięki pomocy życzliwych osób ze stanów „wyższych” (szlachta i kler) wykształcił się na nauczyciela w szkole elementarnej dla wiejskich dzieci w latach 1818-1828. Dlatego też czytelnik otrzymuje opis chłopskiej doli z pierwszej ręki, z punktu widzenia ofiary, a nie co najwyżej życzliwego obserwatora. I obraz wsi, dziedzica i włościan daleki jest od tego, jaki znamy z literatury, nawet pozytywistycznej. Hasło Krasińskiego „jeden tylko jeden cud – z szlachtą polską polski lud” zakrawa na kpinę. Deczyński mógł się wykształcić, walczyć w Powstaniu Listopadowym i dojść do rangi podporucznika, ale nigdy nie był uznany za równego sobie przez szlacheckich synów. Tym bardziej, że starał się pomóc swojej rodzinie i jej sąsiadom, znając przysługujące im prawa materialne, niemożliwe jednak do wyegzekwowania z powodu chorej procedury.
Lektura przywodzi na myśl stary amerykański serial „Korzenie” o niewolnictwie w południowych stanach USA, też pokazany z punktu widzenia przodków dzisiejszych Afroamerykanów.
Pogarda, przemoc oraz … wyzysk finansowy wobec ludności wiejskiej były na tym samym poziomie.
Język Deczyńskiego zawiera sporo archaizmów, a styl jest bardzo zaangażowany. Niektóre wnioski bolesne, lecz lektura pozwala zrozumieć, dlaczego kilkanaście lat później doszło do rabacji Jakuba Szeli i takiego dzierżawcy rządowej wsi trudno byłoby żałować, jak starych Olbromskiego i Cedry w „Turoniu” Żeromskiego.
Nie jest to utwór ciekawy literacko, ale za to historycznie. I w zakresie faktów i świadomości ówczesnego chłopstwa, ziemiaństwa i warstwy urzędniczo-wojskowej. A losy autora budzą jeszcze większy smutek.
Przeczytane w ramach wyzwania wrześniowego – książka o wsi, z motywami chłopskimi.

Nietypowa pozycja. Wstęp, życiorys autora (pióra Marcelego Handelsmana) i przypisy zajmują niemal dwa razy tyle, co sam tekst. Mimo to warto przeczytać, albowiem jest to rzadkie źródło losów chłopstwa w Królestwie Kongresowym, a wcześniej w Księstwie Warszawskim i Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Tym większe podziękowania dla Wolnych Lektur za udostępnienie utworu w...

90% z nas wywodzi się z chłopstwa, a narodowe wyobrażenia mamy szlacheckie. Nie dość, że naszych przodków często wyciskali jak cytryny, to teraz potomkowie tamtych prześladowanych często są zaczadzeni uroczą legendą rubasznego, poćciwego ślachcica albo honorowego zawadiaki. Pewnie, że tacy bywali, ale głównie między sobą, a poddanych chłopów traktowali niewiele lepiej od zwierząt.
Przeczytajcie to.

90% z nas wywodzi się z chłopstwa, a narodowe wyobrażenia mamy szlacheckie. Nie dość, że naszych przodków często wyciskali jak cytryny, to teraz potomkowie tamtych prześladowanych często są zaczadzeni uroczą legendą rubasznego, poćciwego ślachcica albo honorowego zawadiaki. Pewnie, że tacy bywali, ale głównie między sobą, a poddanych chłopów traktowali niewiele lepiej od...

Wstęp dłuższy od samej treści ;) pierwszy raz takie coś widzę. Wstęp traktuje o podłożu historycznym pamiętnika. W samym pamiętników również wiele wyjaśnień w postaci przypisów, za co wielki plus. Książka traktuje o walce autora w imieniu chłopów z panem Czartkowskim, który nakładał na nich zbyt duże zobowiązania. Sam przeciw wielkiej machinie urzędników i szlachciców.

Wstęp dłuższy od samej treści ;) pierwszy raz takie coś widzę. Wstęp traktuje o podłożu historycznym pamiętnika. W samym pamiętników również wiele wyjaśnień w postaci przypisów, za co wielki plus. Książka traktuje o walce autora w imieniu chłopów z panem Czartkowskim, który nakładał na nich zbyt duże zobowiązania. Sam przeciw wielkiej machinie urzędników i szlachciców.