Dla mnie rewelacja, krok po kroku przybliżenie istotnych elementów o stanie wiedzy na temat o tych zagubionych krewniakach. Autorka świetnie pokazuje kolejne elementy związane właśnie z Neandertalczykami - ich potencjalne ceremonie grzebalne, zwyczaje żywieniowe, więzi społeczne i wiele innych. Ciekawy pomysł że każdy rozdział (czyli zagadnienie) jest poprzedzone krótkim wstępem - przeniesieniem się do czasów dawno minionych.

Niestety, Autorka jest wredna :),tj zachowując naukową powagę mierzy się z pytaniem - dlaczego my, a nie oni dominujemy dziś i pokazuje dlaczego tego nie wiemy. To tym ważniejsze bo akurat w tym wypadku mieliśmy do czynienia z naprawdę sprytnymi hominidami którzy zdecydowanie stali w naszej kategorii intelektualnej - a jednak zniknęli. To trochę oczywiście pytanie o nas samych - bo przez większość istnienia "rozumnych małp" było wiele gatunków człowiekowatych, ale ostatnie kilkadziesiąt tyś lat to już obraz TYLKO jednego gatunku i to samo w sobie jest trochę zagadkowe.

Dla mnie publikacja znakomita, wprowadziła mnie w ich fascynujący świat. Sporo można było też dowiedzieć się jak nowoczesna technologia pomaga nam poznawać pradawne zwyczaje - do mnie przemawiało "kalibracja" tj. rozdzielczość otrzymanych szczątków - możemy już zejść do poziomu +/- kilka tyś, lat - oczywiście to kilkadziesiąt pokoleń, ale takie doprezycowanie zmieniło archeologię. Ba specjalne rezonanse są dostępne już tylko dla archeologów - gdy byłem mały w całej Warszawie był dwa - tylko na cele medyczne - a dziś nawet archeolodzy mogą mieć własne.

A wciąż tak wiele nie wiemy, polecam, seria jak zwykle mnie nie zawiodła

Dla mnie rewelacja, krok po kroku przybliżenie istotnych elementów o stanie wiedzy na temat o tych zagubionych krewniakach. Autorka świetnie pokazuje kolejne elementy związane właśnie z Neandertalczykami - ich potencjalne ceremonie grzebalne, zwyczaje żywieniowe, więzi społeczne i wiele innych. Ciekawy pomysł że każdy rozdział (czyli zagadnienie) jest poprzedzone krótkim...

Świetne przedstawienie współczesnej wiedzy na temat neandertalczyków, mnóstwo dywagacji podpartych odkryciami, bardzo nieliczne elementy biograficzno-anegdotyczne (tylko wtedy, by nadać tło),samo mięcho. Polecam.

Świetne przedstawienie współczesnej wiedzy na temat neandertalczyków, mnóstwo dywagacji podpartych odkryciami, bardzo nieliczne elementy biograficzno-anegdotyczne (tylko wtedy, by nadać tło),samo mięcho. Polecam.

Książka jest trudna i bardzo długa. Miejscami zbyt szczegółowa i przegadana. Wygląda tak, jakby autorka chciała zmieścić w niej każdą myśl i każde odkrycie. Sam styl jest przyjemny, ale na pewno można byłoby zmieścić cały przekaz na mniejszej liczbie kartek. Czasami treść jest zaskakująca i wnosi nowe spojrzenie na naszą historię rodową. Choć myślę, że daleko jej chociażby do Trzeciego szympansa Diamonda. Lektura warta przeczytania, ale też wymagająca.

Książka jest trudna i bardzo długa. Miejscami zbyt szczegółowa i przegadana. Wygląda tak, jakby autorka chciała zmieścić w niej każdą myśl i każde odkrycie. Sam styl jest przyjemny, ale na pewno można byłoby zmieścić cały przekaz na mniejszej liczbie kartek. Czasami treść jest zaskakująca i wnosi nowe spojrzenie na naszą historię rodową. Choć myślę, że daleko jej chociażby...

W warstwie merytorycznej 7/10 - widać, że pisane przez osobę, która się zna na rzeczy. Gdyby tylko nie te rozwlekłe, szczegółowe opisy kolejnych "przemysłów", wątpliwe analogie ze współczesnymi społecznościami tubylczymi i spekulacyjne "kuszące możliwości"...

Styl 1/10 - gdy tylko opuszcza znaną sobie niszę nauki, wpada w jakiś amok wodolejstwa, patosu i grafomanii. Bez straty dla merytorycznej zawartości, można by tę książkę skrócić o 1/3. Ostatnie rozdziały to jakiś dramat.

Tak czy inaczej pokaźny pakiet zniuansowanej wiedzy, dobry na start w temacie.

W warstwie merytorycznej 7/10 - widać, że pisane przez osobę, która się zna na rzeczy. Gdyby tylko nie te rozwlekłe, szczegółowe opisy kolejnych "przemysłów", wątpliwe analogie ze współczesnymi społecznościami tubylczymi i spekulacyjne "kuszące możliwości"...

Styl 1/10 - gdy tylko opuszcza znaną sobie niszę nauki, wpada w jakiś amok wodolejstwa, patosu i grafomanii. Bez...

Archeologia porusza się po przeszłości człowieka, w tym wypadku jednak mówimy o archeologii gatunku innego niż nasz. Napięcie rośnie z każdym rozdziałem: od opisu życia i świata neandertalczyków przez ich domniemaną sztukę i być może wierzenia, po zadziwiające ślady hybrydyzacji pomiędzy nimi, nami i denisowianami. Wszyscy ludzie, poza osobami pochodzenia negroidalnego, mają 1,8-2,6% genów neandertalczyków, z którymi w przeszłości nasz gatunek musiał się wielokrotnie krzyżować, krewniacy okazują się więc nie tylko kuzynami, ale i po części naszymi przodkami. Wspaniale napisana książka, przypomina też ile może być poezji w archeologii 😉

Trochę poezji:

"…𝘤𝘻𝘢𝘴 𝘵𝘰 𝘸𝘢̨𝘵ł𝘦 𝘱𝘢𝘴𝘦𝘮𝘬𝘰 𝘸 𝘱𝘢𝘭𝘤𝘢𝘤𝘩 𝘢𝘳𝘤𝘩𝘦𝘰𝘭𝘰𝘨𝘰́𝘸, 𝘻𝘯𝘪𝘬𝘢𝘫𝘢̨𝘤𝘦 𝘸ł𝘢𝘴́𝘯𝘪𝘦 𝘸𝘵𝘦𝘥𝘺, 𝘨𝘥𝘺 𝘴𝘵𝘢𝘳𝘢𝘮𝘺 𝘴𝘪𝘦̨ 𝘫𝘦 𝘱𝘰𝘤𝘩𝘸𝘺𝘤𝘪𝘤́ [..] …𝘸𝘢𝘳𝘴𝘵𝘸𝘢 𝘢𝘳𝘤𝘩𝘦𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘤𝘻𝘯𝘢 𝘱𝘰𝘵𝘳𝘢𝘧𝘪 𝘸𝘤𝘩ł𝘰𝘯𝘢̨𝘤́ 𝘻𝘢𝘴𝘬𝘢𝘬𝘶𝘫𝘢̨𝘤𝘢̨ 𝘪𝘭𝘰𝘴́𝘤́ 𝘤𝘻𝘢𝘴𝘶 [..] 𝘱𝘰𝘬ł𝘢𝘥 𝘴𝘻𝘦𝘳𝘰𝘬𝘰𝘴́𝘤𝘪 𝘥ł𝘰𝘯𝘪 𝘮𝘰𝘻̇𝘦 𝘴𝘵𝘢𝘯𝘰𝘸𝘪𝘤́ 𝘱𝘢𝘭𝘪𝘮𝘱𝘴𝘦𝘵 𝘻 𝘵𝘺𝘴𝘪𝘦̨𝘤𝘺 𝘭𝘢𝘵."

"𝘗𝘢𝘭𝘦𝘯𝘪𝘴𝘬𝘢 𝘵𝘰 𝘢𝘳𝘤𝘩𝘦𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘤𝘻𝘯𝘦 𝘬𝘢𝘮𝘪𝘦𝘯𝘪𝘦 𝘮𝘪𝘭𝘰𝘸𝘦. 𝘓𝘦𝘻̇𝘢̨ 𝘸 𝘤𝘦𝘯𝘵𝘳𝘶𝘮, 𝘨𝘥𝘻𝘪𝘦 𝘰𝘴𝘯𝘰𝘸𝘢 𝘤𝘻𝘢𝘴𝘶 𝘪 𝘸𝘢̨𝘵𝘦𝘬 𝘱𝘳𝘻𝘦𝘴𝘵𝘳𝘻𝘦𝘯𝘪 𝘴𝘪𝘦̨ ł𝘢̨𝘤𝘻𝘢̨. 𝘕𝘪𝘤𝘻𝘺𝘮 𝘭𝘢𝘵𝘢𝘳𝘯𝘪𝘦 𝘮𝘰𝘳𝘴𝘬𝘪𝘦, 𝘴́𝘸𝘪𝘦𝘤𝘢̨𝘤𝘦 𝘱𝘰𝘱𝘳𝘻𝘦𝘻 𝘮𝘨ł𝘦̨ 𝘵𝘺𝘴𝘪𝘢̨𝘤𝘭𝘦𝘤𝘪 𝘪 𝘻𝘸𝘰𝘥𝘯𝘪𝘤𝘻𝘺 𝘰𝘱𝘢𝘳 𝘥𝘢𝘯𝘺𝘤𝘩, 𝘥𝘰𝘬ł𝘢𝘥𝘯𝘪𝘦 𝘸𝘴𝘬𝘢𝘻𝘶𝘫𝘢̨ 𝘮𝘪𝘦𝘫𝘴𝘤𝘢 𝘥𝘰 𝘳𝘻𝘶𝘤𝘦𝘯𝘪𝘢 𝘬𝘰𝘵𝘸𝘪𝘤𝘺. "

"𝘗𝘰𝘵𝘳𝘻𝘢𝘴𝘬𝘢𝘯𝘦 𝘸ł𝘰́𝘤𝘻𝘯𝘪𝘦 𝘻𝘢𝘱𝘢𝘥𝘢𝘫𝘢̨𝘤𝘦 𝘴𝘪𝘦̨ 𝘸 𝘭𝘦𝘻̇𝘢̨𝘤𝘢̨ 𝘱𝘰𝘥 𝘯𝘪𝘮𝘪 𝘮𝘶𝘭𝘪𝘴𝘵𝘢̨ 𝘤𝘪𝘦𝘮𝘯𝘰𝘴́𝘤́ 𝘱𝘳𝘻𝘦𝘣𝘪𝘫𝘢𝘫𝘢̨ 𝘴𝘪𝘦̨ 𝘱𝘳𝘻𝘦𝘻 𝘤𝘻𝘢𝘴 [..] 𝘉𝘦𝘻 𝘸𝘻𝘨𝘭𝘦̨𝘥𝘶 𝘯𝘢 𝘴𝘱𝘰𝘴𝘰́𝘣, 𝘸 𝘫𝘢𝘬𝘪 𝘸 𝘱𝘳𝘻𝘦𝘴𝘻ł𝘰𝘴́𝘤𝘪 𝘶𝘻̇𝘺𝘸𝘢𝘯𝘰 𝘸ł𝘰́𝘤𝘻𝘯𝘪, 𝘻𝘨𝘳𝘢𝘣𝘯𝘪𝘦 𝘱𝘳𝘻𝘦𝘣𝘪ł𝘺 𝘰𝘯𝘦 𝘵𝘦𝘰𝘳𝘪𝘦 𝘰 𝘱𝘢𝘥𝘭𝘪𝘯𝘰𝘻̇𝘦𝘳𝘯𝘰𝘴́𝘤𝘪."

Archeologia porusza się po przeszłości człowieka, w tym wypadku jednak mówimy o archeologii gatunku innego niż nasz. Napięcie rośnie z każdym rozdziałem: od opisu życia i świata neandertalczyków przez ich domniemaną sztukę i być może wierzenia, po zadziwiające ślady hybrydyzacji pomiędzy nimi, nami i denisowianami. Wszyscy ludzie, poza osobami pochodzenia negroidalnego,...

Za dużo gdybania, za mało zdjęć/rysunków itp.

Za dużo gdybania, za mało zdjęć/rysunków itp.

Niech książka popularno-naukowa z zerową liczbą referencji będzie ostrzeżeniem. Autorka walczy z między gatunkowym rasizmem, skupiając się głównie na tym, że neandertalczycy byli wspaniali, bo Homo Sapiens byli źli. Mnóstwo dowodów w stylu "A => B ponieważ ~A => ~B", np. wszystkie pieski są wspaniałe, bo wszystkie koty są straszne (podstawcie sobie odpowiednio za psy i koty bohaterów książki). Co chwila mowa o "intrygującej możliwości" zamiast dowodach. W pewnym momencie już nawet tłumacz chyba nie dał rady i "nie zgodził" z wnioskiem.

Gdyby nie ta antycypowana poprawność polityczna, byłaby ciekawa, choć dużo chudsza, pozycja. A tak wybrzmiewa mi w głowie tylko: co złego, to nie neandertalczycy.

Niech książka popularno-naukowa z zerową liczbą referencji będzie ostrzeżeniem. Autorka walczy z między gatunkowym rasizmem, skupiając się głównie na tym, że neandertalczycy byli wspaniali, bo Homo Sapiens byli źli. Mnóstwo dowodów w stylu "A => B ponieważ ~A => ~B", np. wszystkie pieski są wspaniałe, bo wszystkie koty są straszne (podstawcie sobie odpowiednio za psy i koty...

"Krewniacy. Życie, miłość, śmierć i sztuka neandertalczyków" to kolejna książka z serii "Na ścieżkach nauki", która ukazała się nakładem Wydawnictwa Prószyński i S-ka. Rebecca Wragg Sykes w bardzo dokładny sposób przedstawia kolejne zagadnienia związane z naszymi krewnymi, których to pozostałości DNA są znajdywane w komórkach ludzi współczesnych. Z podsumowania, będącego jednocześnie podziękowaniami dowiadujemy się, że prace nad tą książką trwały około ośmiu lat, a same odkrycia czy dokładne ich analizy zawdzięczamy pracy wielu wspaniałych archeologów i badaczy. Zainteresowane osoby odsyłam do internetowej bibliografii towarzyszącej tej książce: rebeccawraggsykes.com/biblio.

Autorka przeprowadza nas m.in. przez odkrycia dotyczące sposobu funkcjonowania poszczególnych osobników, polowań, diety, wykorzystania narzędzi, powstałych malowideł czy różnego rodzaju ozdób. Zwraca uwagę na kwestie oczywiste, ale nie ukrywa, że są sprawy, co do których badacze nawet obecnie mają wątpliwości i bazują jedynie na przypuszczeniach.

Moim zdaniem "Krewniacy" to książka, którą warto czytać bez pośpiechu, by dać sobie czas na wyobrażenie i poukładanie w głowie zdobytych informacji. Liczne nawiązania do odkryć, a także dogłębne analizy pozwalają czytelnikowi poznać ich znaczenie w kontekście ewolucyjnym. Z książki dowiadujemy się m.in. jak wiele informacji można uzyskać na podstawie pojedynczych zębów, ale także tego, że nasi przodkowie "(...) byli otwarci na relacje intymne z przedstawicielami innych homininów. Jeśli do tego dochodziło, randki z obcymi spotkanymi w stepie bardziej przypominały niespodziewane wakacyjne romanse niż coroczne obozy letnie".

Książka ta zainteresuje wszystkich, którzy lubią zagadki związane z naszymi przodkami i dokładne wyjaśnienia znaczenia poszczególnych odkryć w kontekście aktualnego stanu wiedzy. Czytelnicy, którzy do tej pory nie sięgali po literaturę o tematyce ewolucyjnej mogą mieć drobne problemy ze zrozumieniem niektórych pojęć czy skrótów i w ich wypadku warto na bieżąco sięgać po wyjaśnienia pojawiających się terminów, co zdecydowanie ułatwi dokładniejsze zrozumienie omawianych zagadnień. Indeks na końcu książki może być z kolei sporym ułatwieniem podczas korzystania z publikacji przez osoby pragnące skupić się na wybranych obszarach, np. jest sporo odniesień do artefaktów czy konkretnych miejsc, w których znaleziono ślady z przeszłości. "Krewniakom" bliżej do podręcznika niż do lekkiej lektury, ale uważam, że książkę docenią nie tylko miłośnicy antropologii.

"Krewniacy. Życie, miłość, śmierć i sztuka neandertalczyków" to kolejna książka z serii "Na ścieżkach nauki", która ukazała się nakładem Wydawnictwa Prószyński i S-ka. Rebecca Wragg Sykes w bardzo dokładny sposób przedstawia kolejne zagadnienia związane z naszymi krewnymi, których to pozostałości DNA są znajdywane w komórkach ludzi współczesnych. Z podsumowania, będącego...

„Krewniacy. Życie, miłość śmierć i sztuka neandertalczyków” Rebeccki Wragg Sykes, czyli świeże spojrzenie na neandertalczyków.

„[…] spośród wszystkich niedawnych odkryć dotyczących ewolucji człowieka chyba najbardziej zdumiewającym faktem na temat neandertalczyków jest to, że mogli się krzyżować i krzyżowali się z nami.Teraz wygląda na to, że większość obecnej ziemskiej populacji ludzi […] zawierają spuściznę neandertalczyków. Ta rewelacja doprowadziła głębokiej zmiany punktu widzenia, która za jednym zamachem przeobraziła ich ze ślepej uliczki, prymitywnej gałęzi drzewa genealogicznego w naszych prawdziwych przodków, którzy wnieśli swój wkład w to, czym i kim właściwie jesteśmy”. [s.48]

Zaczyna się nieźle, prawda?

No i są „Krewniacy. Życie, miłość śmierć i sztuka neandertalczyków” Rebeccki Wragg Sykes niezłą książką. Nie - doskonałą, ale po prostu dobrą. Autorka prowadzi nasz śladami neandertalczyków i naszego, naukowego i popkulturowego spojrzenia na nich od momentu odkrycia pierwszych ich szczątków aż do najnowszych odkryć, dokonywanych czasem po ponownej weryfikacji dostępnych ma, danych.

Robi także rzecz o wiele ważniejszą - rozbija w puch mity, na których zostaliśmy wychowani; wiecie: tępe, krępe brutale. Przygląda się środowisku, w którym neandertalczycy żyli, klimatowi, jakiemu musieli stawiać czoła, narzędziom, jakie za sobą zostawili i innym śladom kultury materialnej i opowiada historię innego gatunku, niż ten, który znamy z popkultury. To już nie tępawe, pochrząkujące istoty, przystosowane do życia w trudnym, zimnym klimacie. To nasi inteligentni przodkowie. Inni niż my, ale nie gorsi od nas. Plastyczki, odporni, potrafiący przez sto tysięcy lat przodować w ewolucyjnym wyścigu na najlepsze dostosowanie.

„Generalnie to, co obserwujemy u neandertalczyków, zgadza się z organizacją wykorzystywania kamienia przez społeczności myśliwsko-zbierackie w terenie. Osobisty sprzęt podróżny wybiera się na podstawie wielu czynników: spodziewanych czynności, długości wędrówki oraz, co najważniejsze, rodzaju kamienia dostępnego po drodze. Ten ostani punkt jest kluczowy, ponieważ jeszcze przybyło dowodów na to, że neandertalczycy bardzo dobrze znali zasoby geologiczne i potrafili wybiegać myślą naprzód. Wiedzieli o miejscach z kiepską skałą, do których warto było zabrać z sobą dobre rdzenie, i na odwrót - o niedalekich miejscach ze źródłami przyzwoitego kamienia, gdzie można było uzupełnić zapasy”. [s. 276]

Dzięki Autorce dowiedziałam się mnóstwo na temat nowoczesnych metod badawczych i tego, co jeszcze można wyciągnąć z kilku kości. Uwaga! Naukowcy badają nawet kamień nazębny! Tak - kamień nazębny i na podstawie tychże wyników badań poznają lepiej dietę badanych osobników. Zatem - szczotki w dłoń! ;)

A tak serio - tu właśnie ukazała się jedna z niespodzianek, na jakie trafili naukowcy. Otóż neandertalczycy nie odżywiali się wyłącznie padliną i mięsem, ale mieli wielce zróżnicowaną dietę, także roślinną, na niektórych stanowiskach nie brakowało śladów mchów, grzybów i ziół w osadach nazębnych. Neandertalczycy jedli to, co mieli pod ręką. Byli - co wielokrotnie powtarza Autorka - doskonale dostosowani do warunków i umieli się adaptować do zmian klimatu, szaty roślinnej i fauny zamieszkującej tereny, na których mieszkali. Jedli nieźle, wykorzystywali ogień nie tylko po to, by odpędzać drapieżniki.

Mimo niewątpliwych zalet książki, mam z „Krewniakami” Rebeccki Wragg Sykes kłopot.

Jestem fanką i wierną czytelniczką publikacji popularnonaukowych. Czytam je od wieków i nie pamiętam, ile ich mam „na koncie”. Są wśród nich genialne - jak książka, o której opowiadałam niedawno: „Ewolucja w miejskiej dżungli”, są także marne - i o takiej mówiłam („Historia eunuchów”). Jako stały czytelnik książek popularnonaukowych mam swoje wymagania. Lubię książki rzeczowe, obiektywne, dobrze udokumentowane, pięknie i ciekawie napisane. Nie znoszę sentymentalizmu, zadęcia i hipokryzji. Oraz ideologii!

Jak na mojej skali umieściłabym „Krewniaków”? Wysoko, ale nie na szczycie. Już piszę dlaczego.

Pod względem merytorycznym książka jest kapitalna. Grafy, opisy, zdjęcia, objaśnienia, przypisy, informacje o wykopaliskach, cytaty - wszystko jest na miejscu i sprawia, że książce daję za wartość naukową 10/10.

Mam pewne obawy, choć oczywiście nie posiadam najmniejszych dowodów, by moje marudzenie udowodnić, że Rebecca Wragg Sykes tak bardzo kocha swój zawód i obiekty swoich badań, oraz że neandertalczycy są jej pasją w takim stopniu, że po prostu to wpływa na jej interpretację faktów. Ale jest to prawdopodobnie mój problem - całe życie czytałam o neandertalczykach jako tych hominidach, którzy wyginęli, bo nie mieli ani języka, ani kultury i te dwa komponenty sprawiły, że to my, homo sapiens, „odziedziczyliśmy Ziemię”. Ale co ja tam wiem? Nie jestem specjalistką! Może po prostu nie umiem pogodzić się z tak szybką i głęboką zmianą naukowego paradygmatu? Może dlatego zachwyty autorki mnie uwierały?

„Bez względu na ekosystem, w jakim żyli, okazywali się najsprawniejszymi łowcami i obrotnymi poszukiwaczami żywności. Ich technologia obróbki kamienia była efektywniejsza i wyspecjalizowana, ponadto przecierali nowe szlaki w wykorzystaniu materiałów pochodzenia organicznego. Jednak zachodził wtedy jeszcze głębszy proces.
Neandertalczycy byli również pierwszymi, którzy naprawdę zaczęli sięgać swoim życiem poprzez czas i przestrzeń w sposób, jakiego nigdy nie doświadczyła żadna ziemska istota. Rozczłonkowywali kamień i ciała zwierząt w bardziej skomplikowane i systematyczne sposoby oraz przenosili ich fragmenty dalej niż ktokolwiek przedtem; nawet przemiana w stylu wykonywania retuszerów - od całych kości do ich ułomków - odzwierciedla tę coraz większą intensywność działań.
W miarę jak przedmioty i czynności stawały się coraz bardziej wyspecjalizowane i rozdzielały się w czasie i przestrzeni, zarzucały sieć obecności, działań oraz intencji na cały ląd a także pamięć. Ci ludzie sięgali umysłem poza horyzont i dokładnie wiedzieli, co tak zastaną[…]”. [s.314]

A może były takie momenty, gdy marszczyłam czoło i zastanawiałam się, czy rzeczywiście można z cała pewnością stawiać bardzo odważne tezy na podstawie tak nikłych dowodów?

Poza tym druga część książki, czyli od rozdziału 11 do końca, czytałam z lekkim niepokojem. No pięknie - mieli poczucie estetyki, to ok. Ale żeby… a nie, sami przeczytajcie, jeśli chcecie. Nie będę tu spoilerami sadzić.

Minusem książki - znaczącym - jest jej język, czyli posób prowadzenia narracji/wykładu. Wragg Sykes przechodzi od poetycznych otwarć rozdziałów do ultra naukowego dyskursu w dalszych częściach tychże rozdziałów. Długie, bardzo skomplikowane zdania, szczegółowe (do znudzenia) analizy cykli klimatycznych i narzędzi sprawiały, że miałam wątpliwości, dla kogo autorka napisała książkę. Dla laika? Jestem laikiem, oczytanym, inteligentnym i cieżko mi było skupić uwagę, chociaż temat jest dla mnie wielce interesujący. Dla specjalistów? Nie sądzę.

„Dzisiaj wiemy, że Eurazja zawsze była tyglem. Domem dla setek, może tysięcy hybrydowych dzieci. Neandertalskie stanowiska mogą w tajemnicy przed nami mieścić kolejne dowody istnienia ich samych lub ich bliskich potomków, rozsiane wśród niezidentyfikowanych fragmentów kości lub jaskiniowych osadów”. [s.473]


No cóż - „Krewniacy. Życie, miłość śmierć i sztuka neandertalczyków” Rebeccki Wragg Sykes to kopalnia nowych informacji o gatunku, który dawno temu zniknął z historii. Warto po tę książkę sięgnąć, co do tego nie ma wątpliwości. Zresztą - może Wam „wejdzie” lepiej niż weszła mnie?

„Krewniacy. Życie, miłość śmierć i sztuka neandertalczyków” Rebeccki Wragg Sykes, czyli świeże spojrzenie na neandertalczyków.

„[…] spośród wszystkich niedawnych odkryć dotyczących ewolucji człowieka chyba najbardziej zdumiewającym faktem na temat neandertalczyków jest to, że mogli się krzyżować i krzyżowali się z nami.Teraz wygląda na to, że większość obecnej ziemskiej...

Alternatywna ludzkość. Być może szansę nią się stać mieli właśnie neandertalczycy. Upadły już przestarzałe poglądy, że homo neanderthalensis był gatunkiem prymitywnych jaskiniowców, jednym z ogniw ewolucji prowadzących do współczesnego człowieka. W rzeczywistości H.n. stanowił inną linię ewolucyjną, inny gatunek rozumny, odrębny rodzaj człowieka. To byli raczej nasi kuzyni niż przodkowie jak jeszcze czasem mniemają niektórzy. Być może byli nawet lepsi niż homo sapiens : inteligentniejsi, łagodniejsi, nie tak agresywni, używali wyrafinowanych narzędzi, potrafili nawet tworzyć. A jednak przetrwali walkę o przetrwanie i to nie oni stali się gatunkiem, który zawładnął trzecią planetą od Słońca.

Książka Rebeki Wragg Sykes stanowi obszerne naukowe kompendium aktualnej wiedzy o neandertalczykach z uwzględnieniem najnowszych XXI-wiecznych technik archeologicznych i ostatnich odkryć genetyki. Jednak nie jest to lektura lekka i łatwa, ilość informacji do przyswojenia jest naprawdę ogromna, a czytelnik musi żmudnie wnikać w skomplikowane opisy stanowisk archeologicznych czy neandertalskich technologii obróbki kamienia. Płynąca stąd wiedza pozwala prowadzić do odkrywczych wniosków. Dokładne zapoznanie się z nią to jednak długi proces, który może okazać się fascynującym doświadczeniem, o ile czytający podziela pasję autorki. Z pewnością należy docenić wieloletni trud stworzenia takiego dzieła i jego znaczenia dla nauki o człowieku i jego miejscu we wszechświecie.

Alternatywna ludzkość. Być może szansę nią się stać mieli właśnie neandertalczycy. Upadły już przestarzałe poglądy, że homo neanderthalensis był gatunkiem prymitywnych jaskiniowców, jednym z ogniw ewolucji prowadzących do współczesnego człowieka. W rzeczywistości H.n. stanowił inną linię ewolucyjną, inny gatunek rozumny, odrębny rodzaj człowieka. To byli raczej nasi kuzyni...