Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Ciekawa książka historyczna, napisana w stylu popularnym w krajach zachodnich (szczególne anglojęzycznych),ale nie u nas. Na taką specyfikę składają się trzy kwestie. Chodzi o sytuacje, w której po pierwsze autor analizuje historię z punktu widzenia zjawisk i ich powtarzalności oraz procesów, a nie chronologii panujących, ich bitew i traktatów. Po drugie praca ma charakter przekrojowy. Valerie Hansen stara się pokazać zjawiska i procesy w określonym czasie na wielu kontynentach, nawet tych, które nie wiedziały o istnieniu innych. No i po trzecie jest to pozycja napisana w oparciu o źródła przede wszystkim archeologiczne, a dopiero w mniejszym stopniu pisane. I w żadnym wypadku nie jest to zbiór cytatów z prac innych historyków, czyli sposób pisania historyków idei. Nie są to też żadne publicystyczne spekulacje ani wnioskowania z przeciwieństw czy sprzeczności poglądów innych. Autorka, czego nie ukrywa we wstępie, zrobiła wiele, by trafić do jak najszerszego grona czytelników. W tym celu ujednoliciła historyczne miary i nazewnictwa z obecnymi, co jest plusem, ale z drugiej strony dodała dość tabloidowy podtytuł, co z kolei stanowi niewątpliwy minus. Tym niemniej książkę czyta się lekko i zainteresowaniem. Tam, gdzie Valerie Hansen stawia tezy – czyni to na podstawie opisanych dowodów, przede wszystkim archeologicznych. Nie aspiruje do wszechwiedzy, wskazuje znaki zapytania jak i możliwe wersje (np. co do wyglądy polinezyjskich statków, które ponad 1000 lat temu były w stanie przepłynąć Ocean Indyjski). Można poznać wiele zaskakujących informacji dotyczącego świata u progu drugiego millenium naszej ery, np. o masowej produkcji w Chinach, nie poradzeniu sobie przez Wikingów na Grenlandii z przodkami dzisiejszych Innuitów, osiedlach i uprawach w prekolumbijskiej Ameryce Północnej czy powszechnej niechęci do cudzoziemskich kupców świetnie prosperujących w stołecznych lub portowych miastach. Z redakcyjnego punktu widzenia zabrakło większej ilości map i opartych na nich ilustracji oraz lepszego wizualnie opracowania poszczególnych rozdziałów. Tym niemniej jest to bardzo ciekawa pozycja rozszerzająca horyzonty każdego miłośnika historii.