Z pamiętnika nieznajomego
- Kategoria:
- klasyka
- Tytuł oryginału:
- Iz zapisok neizvestnogo
- Wydawnictwo:
- Książki Ciekawe
- Data wydania:
- 1922-01-01
- Data 1. wyd. pol.:
- 1922-01-01
- Liczba stron:
- 114
- Czas czytania
- 1 godz. 54 min.
- Język:
- polski
- Tłumacz:
- Eugenia Benisz
- Tagi:
- klasyka literatura piękna
Teodor, syn Michała, Dostojewski przychodzi na świat dnia 30 października 1821 r. w Moskwie, lecz wielką część swej młodości spędza w wiejskim majątku rodziców, w Tulskiej gubernji. Biografowie stwierdzają, źe od lat już najmłodszych, z całem zamiłowaniem niezwykle wrażliwej natury, obserwuje lud i życie jego w najdrobniejszych, w najbłahszych pozornie przejawach. W tym samym też czasie zwraca na siebie uwagę jako młodzieniec „ponury, osamotnienia szukający i głęboko odseparowany od otaczającego środowiska" (Rozanow).
Młodzieńcza mizantropja wzrasta jeszcze z chwilą, gdy oddano go do wybitnej na owe czasy, arystokratycznej „Inżynierskiej Szkoły" w Petersburgu, Dostojewski widzi naokół siebie świat najzupełniej obcy, jaskrawo odcinający się od tego wszystkiego, w co wczuwał się dotychczas. Już w „Inżynierskiej Szkole" , wstając po nocach, w najgłębszej tajemnicy, rozpoczyna pisanie swej pierwszej powieści, którą zatytułuje później: „Biedni Ludzie". „Biednych Ludzi", rzecz pełną melancholji, powieść o nędzy i boleści ludzkiej, kończy w r. 1845, mając lat 24. Opublikowana w „Petersburskim Zbiorze" Niekrasowa, młodzieńcza, tchnąca już jednak najprawdziwszym talentem powieść Dostojewskiego, wywołuje poklask entuzjastyczny wśród intelektualnej elity ówczesnego rosyjskiego świata i kładzie pierwsze podwaliny wielkiego rozgłosu autora. Szczególnie gorącym entuzjastą okazuje się głośny Bieliński i przez niego Dostojewski nawiązuje kontakt z słynną rewolucyjną grupą czasów rosyjskiej „wiosny ludów", — z „Petraszewcami".
Wraz z 34 aresztowanymi w roku 1849 za „nihilizm", Dostojewski skazany zostaje wyrokiem sądów Mikołaja I na śmierć przez rozstrzelanie. Car, kosztem „inteligentów-buntowników", inscenizuje ponurą igraszkę. Dekret łaski, zamieniający skazanym śmierć na syberyjskie katorżnicze roboty, odczytany zostaje dopiero w ostatecznej chwili, już na szafocie, już po spełnieniu wszystkich formalności, już po przedśmiertnej ostatniej spowiedzi. Sarkazm łaski krwawego pogromcy w koronie jeden ze skazanych, Grigorjew, przypłaca obłędem. Dostojewski doznaje wstrząśnienia niezapomnianego, które o całem jego życiu i całej twórczości późniejszej decyduje, — wstrząśnienia, które później tak piękną kartę opisu znajdzie w natchnienia pełnym fragmencie powieści „Idjota", w pół-mistycznem opowiadaniu księcia Myszkina o „ostatnich pięciu minutach na ziemi", ze złoconemi kopułami cerkwi i złotemi promieniami słońca od kopuł odbitemi, przed wzrokiem, w ostatniem, przedśmiertnem natężeniu, zdawałoby się, mogącym cały świat objąć i zgłębić.
Po czterech latach syberyjskiej katorgi i pięciu karnej szeregowej służby w sybirskim Nr. 7 linjowym bataljonie, wielki pisarz powraca do Rosji i natychmiast, z zapałem już teraz gorączkowym wśród trawiącego ognia wizyj twórczych, zawsze niemal wielkiem piętnem wstrząsającego tragizmu znaczonych, rozpoczyna niezmordowaną pracę, upamiętnioną szeregiem arcydzieł o wszechświatowej, niegasnącej sławie. Po „Wspomnieniach z Martwego Domu", po „Poniżonych i Spotwarzonych", po „Wspomnieniach z pod ziemi" następują w kolejnym porządku: „Tracz", „Wieczny Mąż", „Zbrodnia i kara", „Idjota", „Biesy", „Podrostek", „Bracia Karamazowy", „Karamazowy" są ostatniem, najświetniej artystycznie wykończonem z dzieł Dostojewskiego. Za najwspanialsze jednak, za najgenjalniejsze uznać dziś trzeba z pewnością ,,Biesy“, cudowną do najdrobniejszych szczegółów we współczesnej krwawej rosyjskiej realności wcieloną, wizję konwulsyj bolszewickiego wszechzniszczenia.
Dostojewski umarł w Petersburgu, 28 stycznia 1881 r. W roku ubiegłym upływało więc prawie jednocześnie czterdziestolecie jego śmierci i stulecie urodzin. Wszystkie proroctwa tragiczne, które o rosyjskiej przyszłości w wizjach twórczego natchnienia wysnuwał, sprawdziły się ze zdumiewającą szybkością. Nie sprawdziło się w niczem tylko to, co wmawiał na pociechę współczesnym i na pociechę z pewnością także własnemu patrjotyzmowi: — nie sprawdziło się przekonanie o wartości moralnej ludu. W publicystycznej swej działalności, w słynnym „Dzienniku pisarza" i przez „słowianofilstwo" Dostojewski apostołował wiarę w promienne „mimo wszystko" możliwości duszy rosyjskiego kmiecia.
W wielkim dobytku genjalnego pisarza pozostały prawdziwe skarby przepięknych rzeczy drobnych, z niezrównanym artyzmem ekspresji wykończone nowele o życiu rosyjskiem, sięgające do motywów najbardziej ogólnoludzkich, dziś bardziej jeszcze bodaj, niż kiedykolwiek do głębi serc przemawiające. Z nowel tych, wybraliśmy kilka. Pochodzą wszystkie z przedsyberyjskiego okresu twórczości Dostojewskiego. Drukowane były po raz pierwszy w r. 1848 w petersburskich wydaniach Niekrasowa i Panajewa. K. E. - (wstęp tłumacza)
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 8
- 1
OPINIE i DYSKUSJE