Generał Piotr Wrangel
- Kategoria:
- biografia, autobiografia, pamiętnik
- Wydawnictwo:
- Avalon
- Data wydania:
- 2013-03-11
- Język:
- polski
- ISBN:
- 9788377309681
Piotr Nikołajewicz Wrangel (ur. 27 sierpnia 1878 r. w Rostowie nad Donem, zm. 25 kwietnia 1928 r. w Brukseli) generał carski, jeden z dowódców armii "białych" walczących z bolszewikami, uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej w 1905 roku i I wojny światowej
Od 4 kwietnia 1920 roku Głównodowodzący Sił Zbrojnych Południa Rosji, twórca Rządu Południa Rosji. Był jednym z najznakomitszych białych dowódców podczas wojny domowej - w czerwcu 1919 roku zdobył pozostający do tej pory poza zasięgiem białych Carycyn (Wołgograd). Jego nazwisko było postrachem bolszewików, którzy nazywali go "czarnym baronem" (ze względu na jego nienawiść do bolszewików). Wrangel był reformatorem "białego" ruchu, jego rząd jako jedyny przeprowadził na obszarach pod swoją kontrolą reformę rolną, oddającą chłopom ziemię (na Krymie i w tzw. Taurydzie Północnej). Piotr Wrangel jako pierwszy odstąpił od idei "jednej i niepodzielnej Rosji", której kurczowo trzymali się Aleksander Kołczak i Anton Denikin. W lipcu 1920 z pomocą chłopów wyszedł z Krymu i zajął zagłębie Donieckie. Desantami próbował opanować Kubań. We wrześniu ponownie operował już tylko na Krymie.
Piotr Wrangel uważał, że przyszła Rosja powinna być dobrowolną federacją narodów byłego imperium carów. Uznał prawo do niepodległości Polski i Ukrainy. Nie chciał, by swoje państwo mieli Tatarzy krymscy i Kozacy z Donu, Kubania, Tereku i Astrachania. Skutecznie bronił Krymu przed Armią Czerwoną od kwietnia do listopada 1920 roku wykorzystując jej maksymalne zaangażowanie na frontach wojny polsko-bolszewickiej. Do walki z bolszewikami Piotr Wrangel chciał wykorzystać Armię Powstańczą Nestora Machny. Jednak próby nawiązania sojuszu wranglowsko-machnowskiego nie powiodły się. Po rozejmie polsko-bolszewickim (który według niego był zdradą walczących na Krymie białogwardzistów) uległ przeważającym siłom Armii Czerwonej i ewakuował większość kadr swojej armii do Konstantynopola.
Na emigracji stał na czele Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego (ROWS). Zmarł 25 kwietnia 1928 w Brukseli, został pochowany w Belgradzie, w kościele Św Trójcy. Oficjalnie zmarł na gruźlicę, jednak do dziś spekuluje się na temat rzeczywistych przyczyn jego śmierci. Tezę o tym, że sprawcami śmierci Wrangla byli radzieccy szpiedzy obaliło orzeczenie osobistego lekarza Piotra Wrangla, prof. I. Aleksinskiego, który stwierdził, że jego pacjent zapadł na gruźlicę kilka lat wcześniej, co przyczyniło się do wycieńczenia organizmu i przedwczesnego zgonu.
Porównaj ceny
W naszej porównywarce znajdziesz książki, audiobooki i e-booki, ze wszystkich najpopularniejszych księgarni internetowych i stacjonarnych, zawsze w najlepszej cenie. Wszystkie pozycje zawierają aktualne ceny sprzedaży. Nasze księgarnie partnerskie oferują wygodne formy dostawy takie jak: dostawę do paczkomatu, przesyłkę kurierską lub odebranie przesyłki w wybranym punkcie odbioru. Darmowa dostawa jest możliwa po przekroczeniu odpowiedniej kwoty za zamówienie lub dla stałych klientów i beneficjentów usług premium zgodnie z regulaminem wybranej księgarni.
Za zamówienie u naszych partnerów zapłacisz w najwygodniejszej dla Ciebie formie:
• online
• przelewem
• kartą płatniczą
• Blikiem
• podczas odbioru
W zależności od wybranej księgarni możliwa jest także wysyłka za granicę. Ceny widoczne na liście uwzględniają rabaty i promocje dotyczące danego tytułu, dzięki czemu zawsze możesz szybko porównać najkorzystniejszą ofertę.
Mogą Cię zainteresować
Książka na półkach
- 13
- 9
- 3
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
- 1
OPINIE i DYSKUSJE
Główna zaleta książki to samo podjęcie tematu, czyli ukazanie postaci generała Wrangla (ostatniego ze znaczących przywódców białogwardyjskich) na tle wydarzeń rewolucji i wojny domowej w Rosji. Zagadnienia to nader istotne, także dla dziejów Polski, słabo natomiast oświetlone w polskojęzycznej literaturze. Starsze pozycje (w tym tłumaczenia prac powstałych w czasach ZSRR) podchodziły do tematu w sposób zdecydowanie tendencyjny, nowsze opracowania to głównie tłumaczenia Autorów zachodnich, nie zawsze dostrzegających wszystkie aspekty złożonej problematyki dziejów Europy Środkowej i Wschodniej.
Na tym jednak zalety w zasadzie się kończą. Monografia (niewielka objętościowo) sprawia wrażenie dysertacji napisanej na stopień (zapewne doktoratu),niezbyt starannie przygotowanej następnie do druku jako swego rodzaju sprofilowana biografia. Kiepska praca redakcyjna ujawnia się np. w dwukrotnym powtórzeniu tej samej, obszernej partii tekstu w dwóch sąsiadujących rozdziałach. Inna usterka to liczne nieporadności językowo-stylistyczne, świadczące o stosunkowo słabym obyciu Autora z piórem (oraz o nieszczególnej staranności redaktorów). Ogólnie język monografii prezentuje się jako suchy, przyciężkawy i wysilony.
Również ocena pracy jako rozprawy naukowej nasuwa liczne uwagi. Przede wszystkim podstawa źródłowa. D. Wierzchoś korzysta głównie z wydanych drukiem (również w języku polskim) obszernych wspomnień tytułowego bohatera. Uzupełnia je wprawdzie materiałami archiwalnymi, ograniczają się one jednak w zasadzie do raportów polskich placówek dyplomatycznych z 1920 r. (czyli z okresu największego znaczenia generała Wrangla). Próżno szukać materiałów rosyjskich (mogły być trudno dostępne, nawet w pierwszych latach XXI w., gdy rozprawa powstawała, ale jednak...) czy śladów kwerendy w archiwach mocarstw zachodnich (Francji, Wielkiej Brytanii i USA, które w dziejach walki Piotra Wrangla odegrały istotną rolę). Literatura przedmiotu wskazana w bibliografii również głównie polskojęzyczna (ewentualnie tłumaczenia). Trochę pozycji rosyjskich, ale niezbyt wiele. Co zadziwiające, Autor powołuje się dość często na prace popularyzatorskie.
Zapewne na potrzeby drukowanej wersji rozprawy D. Wierzchoś stara się naświetlić ogólne tło, czyli dramatyczne wydarzenia rewolucji i wojny domowej. To temat rzeka, któremu sprostać nie zdołał. Zapewne ograniczały go względy objętościowe, podjęte próby rażą jednak powierzchownością i ogólnością, tudzież wspomnianym powoływaniem się na prace popularyzatorskie. Słabo wypadają też opisy działań militarnych (które zadecydowały najpierw o karierze, a ostatecznie o upadku bohatera monografii). Militaria zdecydowanie nie wydają się mocną stroną Autora, zadanie utrudniło też Wydawnictwo Avalon, nie decydując się na zamieszczenie jakichkolwiek map. D. Wierzchoś najlepiej czuje się przy omawianiu kwestii politycznych, zwłaszcza na płaszczyźnie dyplomatycznej, której poświęca najwięcej uwagi.
Przy wszystkich tych uwagach krytycznych, docenić należy samo podjęcie istotnego, a słabo znanego w Polsce tematu.
Główna zaleta książki to samo podjęcie tematu, czyli ukazanie postaci generała Wrangla (ostatniego ze znaczących przywódców białogwardyjskich) na tle wydarzeń rewolucji i wojny domowej w Rosji. Zagadnienia to nader istotne, także dla dziejów Polski, słabo natomiast oświetlone w polskojęzycznej literaturze. Starsze pozycje (w tym tłumaczenia prac powstałych w czasach ZSRR)...
więcej Pokaż mimo to