Bardzo ucieszyłam się z wyzwania na sierpień, bo niejako zmusiło mnie do sięgnięcia po dawno odkładaną powieść. Znalazłam ją jako jedną z pozycji na liście tysiąca książek, który każdy powinien przeczytać, stworzoną przez dziennik „The Guardian”, a sklasyfikowaną w serwisie LC jako literatura piękna. Laureat pierwszej edycji National Book Award, po ponad 70 latach od pierwszego wydania w Stanach, nadal nie doczekał się tłumaczenia na język polski. Dziwi mnie to tym bardziej, że bohaterami „The Man With the Golden Arm” są Polacy mieszkający w Chicago pod koniec lat czterdziestych XX wieku. Ponownie w konsternację wprawił mnie brak ocen w Lubimy Czytać, co mogę tłumaczyć sobie tylko brakiem polskiego wydania, czego ogromnie żałuję. „The Man With the Golden Arm” to kawał realistycznej, brudnej, odartej ze złudzeń literatury, jednocześnie napisanej pięknym, plastycznym językiem.

Nelson Algren zamierzał napisać powieść wojenną, kiedy tuż po powrocie z II Wojny Światowej zamieszkał w polskiej dzielnicy Chicago, gdzie koszty życia były znacznie niższe. Na ulicach, w sklepach, barach oraz różnych przybytkach hazardowych miał okazję przysłuchać się polskiemu językowi i przyjrzeć się, jak w ludziach gaśnie powojenna nadzieja na lepsze, bezpieczniejsze i dostatniejsze czasy, powoli zastępowana troskami dnia codziennego i niepewnością wiązania końca z końcem. Część tych obserwacji, a może i zasłyszanych historii, znalazła się z pewnością w „The Man With the Golden Arm”.

Tytułowy bohater, Francis Majcinek, w Chicago znany jako Frankie Machine, nie tylko ze względu na szybkość w rękach, ale także dlatego, że tak łatwiej wymówić jego nazwisko, to urodzony w Stanach były żołnierz, który w pierwszej kolejności nadal myśli o sobie jako o Polaku, nie Amerykaninie. Dwa lata po zakończeniu II Wojny Światowej, w wieku 27 lat, nadal nie może znaleźć swojego miejsca. Marzy o zostaniu perkusistą, ale utrzymuje się z rozdawania kart w nielegalnych grach hazardowych. Jego żona Sophie, pieszczotliwie nazywana Zosh, porusza się na wózku po wypadku, który spowodował Frankie. Ich małżeństwo opiera się wyłącznie na poczuciu winy, dlatego Frankie szuka pocieszenia w ramionach młodej Molly Novotny, która zaczytuje się w intelektualnych książkach o seksie (to te, w których bohaterowie się pobierają, inaczej to tylko książki o seksie xD ). Przyjacielem Frankiego jest Solly „Sparrow” Saltskin, żyd polskiego pochodzenia, którego „lepkie ręce” nie raz przydają się tytułowemu „Złotorękiemu”, gdy prowizja z wygranych oraz zasiłek za odniesione na wojnie rany nie starczają na pokrycie kosztów nałogów Frankiego – alkoholu oraz heroiny.

Nie uświadczymy tu gwałtownych zwrotów akcji. Na nieco ponad trzystu stronach Algren snuje opowieść o niemożności wyrwania się z zaklętego kręgu. Bohaterowie od wędki wolą rybę, doraźne rozwiązania ich problemów to wszystko na co ich stać, choć wielokrotnie obiecują sobie, że za miesiąc, tydzień, dzień zmienią swoje życie i staną się lepszymi osobami. Narrator trzecioosobowy nie zabarwia jednak negatywnie postaci, wręcz przeciwnie, znajduje dla nich sporo empatii. Jego wnikliwe spostrzeżenia wobec ich zachowań oraz opisy pomieszczeń, które niczym u Dostojewskiego, determinują charakter i życie bohaterów, nie raz chwyciły mnie za gardło podczas lektury. W powieści przeplatają się polskie zwroty, język rynsztokowy, czasami trudna do odszyfrowania dla osób nieanglojęzycznych chicagowska gwara, a bohaterowie często nucą szlagiery tamtych lat. Ta mieszanka kultur, pragnień i sposób ich opisania sprawia, że mam ochotę sięgnąć po koleje powieści mało znanego w naszym kraju pisarza, którego fanem był inny wielki chicagowski twórca, Ernest Hemingway. Bardzo liczę, że ktoś w Polce zainteresuje się twórczością Algrena i wyda choć tę jedną powieść.

Bardzo ucieszyłam się z wyzwania na sierpień, bo niejako zmusiło mnie do sięgnięcia po dawno odkładaną powieść. Znalazłam ją jako jedną z pozycji na liście tysiąca książek, który każdy powinien przeczytać, stworzoną przez dziennik „The Guardian”, a sklasyfikowaną w serwisie LC jako literatura piękna. Laureat pierwszej edycji National Book Award, po ponad 70 latach od...