J. Freches, autor trylogii „Talizman z nefrytu”, którego drugą po „Niebiańskich koniach” część stanowi obecny tom „Złota Ryba”, poszedł w ślady swego rodaka, Ch. Jacq'a. Ten drugi, będąc zawodowym egiptologiem i znawcą dziejów oraz kultury starożytnego Egiptu, dał się poznać również na polu literatury, tworząc serię powieści osadzonych w epoce Ramzesa II. Zyskał tym znaczną popularność oraz niezłe, jak można przypuszczać, pieniądze. J. Freches, historyk sztuki oraz sinolog, pozazdrościł zapewne poprzednikowi jednego oraz drugiego i naśladując Ch. Jacq'a, również odniósł sukces. I to na tyle duży, że porzucił pracę naukową, by skupić się na twórczości literackiej, publikując szereg powieści osadzonych w różnych epokach dziejów Chin. Schemat postępowania obydwu tych Autorów oraz jakość ich dzieł są bardzo podobne. Jako niekwestionowani znawcy cywilizacji i epok, w których osadzają fabuły swoich utworów, wybierają wydarzenia oraz postacie szczególnie barwne i dramatyczne, osnuwają wokół nich mniej lub bardziej udaną fabułę (uzupełnianą w razie potrzeby przez licentia poetica),wykorzystując przy opisie scenerii i obyczajów posiadaną, fachową wiedzę. Okazało się to skuteczną receptą na sukces, przyciągając duże grono czytelników, szukających opowieści osadzonych w odległych przestrzennie oraz chronologicznie epokach i kulturach, budzących przy tym szczególne zainteresowanie, jak cywilizacje starożytnego Egiptu albo Chin. Sam również uległem podobnym fascynacjom, sięgając po utwory obydwu tych naukowców-literatów. I w obydwu przypadkach mocno się zawiodłem.
Trylogia „Talizman z neferytu” obrała za temat jeden z najbardziej dramatycznych i przyciągających uwagę okresów w dziejach Chin, koniec tzw. „epoki Królestw Walczących” i czas tworzenia zjednoczonego Cesarstwa, czyli III w. p. n. e. (licząc, oczywiście, według naszej miary). Na plan pierwszy wybija się tutaj niezwykła postać twórcy Cesarstwa, władcy-tyrana, nazywanego Pierwszym Cesarzem (imię daruję sobie w tym miejscu, bywa ono bowiem zapisywane w poszczególnych publikacjach i transkrypcjach na języki europejskie bardzo różnie). Dzieje wzrostu peryferyjnego państwa Cin (Qin),dokonane w nim reformy o totalitarnym wręcz charakterze, skomplikowane meandry walki o władzę, intrygi polityczne i miłosne, podejrzane pochodzenie Pierwszego Cesarza, jego despotyczne rządy, obsesyjne pragnienie zdobycia fizycznej nieśmiertelności, wreszcie dramatyczny upadek dynastii oraz państwa po tajemniczej śmierci władcy, oto tło trylogii i główny zarys fabuły. Zapowiada się niezwykle interesująco, lektura sprawiła mi jednak duży zawód.
Znajomości epoki oraz opisujących ją źródeł, a także kultury, filozofii czy struktur życia społecznego ówczesnych Chin Autorowi odmówić nie można. Istotnie, ukazuje je w sposób kompetentny i to najważniejsza dla mnie zaleta całej trylogii. Ma do tego gotową historię do opowiedzenia, dramatyczną, barwną, potrafiącą przyciągnąć uwagę i na dodatek mało znaną w Europie, a więc posiadającą rys oryginalności. Skomplikowane intrygi miłosne i polityczne, a także rozliczne przesądy i dziwactwa wszechmocnego Pierwszego Cesarza, wydają się aż nieprawdopodobne, Autor zaczerpnął je jednak wprost z chińskich źródeł. Można nawet zauważyć, że pominął niektóre najbardziej skandaliczne i dramatyczne fragmenty przekazów. O dziejach państwa Cin, pochodzeniu Pierwszego Cesarza, jego rządach i ostatecznym upadku dynastii dowiadujemy się, co prawda, ze źródeł o ponad sto lat późniejszych, spisanych już pod rządami zwycięskich wrogów, może więc nie do końca należy im wierzyć – to jednak problem uczonego, a nie autora powieści.
Mając w ręku takie dwa atuty, J. Freches zdołał jednak opowieść zepsuć. Autor nie potrafi odpowiednio wyzyskać i przedstawić różnych dramatycznych wydarzeń, które opisuje. Pod jego piórem stają się płaskie i bezbarwne. „Twój ogień nie dość parzy” - można powtórzyć słowa Sienkiewiczowskiego Petroniusza, krytykującego w „Quo vadis” nieudany poemat Nerona. Powieść nie wciąga, nie przykuwa uwagi, bohaterowie wydają się schematyczni, nie zdobyli ani mojej sympatii (ci szlachetni),ani też nie wywołali szczególnej odrazy (czarne charaktery). Jedni i drudzy wydają się „letni”, wycięci z papieru, a ich uczucia i postępowanie przewidywalne. Fabuła toczy się dość powoli, niekiedy z pewnymi brakami logicznymi, tuszowanymi trochę na siłę. W warstwie „historycznej” nie wykorzystuje potencjału dramatycznego relacji zawartych w źródłach z epoki, w warstwie „indywidualnej” została skonstruowana nieco naiwnie, schematycznie i mało zaskakująco (np. papierowa aż do bólu, idealna postać Kwiatu Soli oraz wykorzystany przez Autora, nasuwający się Czytelnikowi od samego początku, sposób rozwiązania dotyczącego dziewczyny wątku miłosnego).
Podsumowując, obydwaj francuscy uczeni-powieściopisarze (bo w szerszym kontekście powyższe uwagi odnoszę również do twórczości Ch. Jacq'a) posiadają fachową wiedzę o epokach i cywilizacjach, które opisują, odwołują się do źródeł oraz wybierają potencjalnie nośne dramatycznie postacie i wydarzenia jako kanwę swoich opowieści, zawodzą jednak następnie na całej linii jako literaci. Zabrakło im bowiem właśnie talentów literackich, by przedstawić czasy, ludzi i wydarzenia w porywający czytelnika sposób.

J. Freches, autor trylogii „Talizman z nefrytu”, którego drugą po „Niebiańskich koniach” część stanowi obecny tom „Złota Ryba”, poszedł w ślady swego rodaka, Ch. Jacq'a. Ten drugi, będąc zawodowym egiptologiem i znawcą dziejów oraz kultury starożytnego Egiptu, dał się poznać również na polu literatury, tworząc serię powieści osadzonych w epoce Ramzesa II. Zyskał tym znaczną...

Ta część podobała mi się bardziej niż pierwsza. Więcej się dzieje, w końcu na tronie zasiadła jakaś wyrazista postać, akcja wychodzi poza mury stolicy. Jestem ciekawa ciągu dalszego.

Ta część podobała mi się bardziej niż pierwsza. Więcej się dzieje, w końcu na tronie zasiadła jakaś wyrazista postać, akcja wychodzi poza mury stolicy. Jestem ciekawa ciągu dalszego.

"Żeby mieć pełną świadomość , trzeba najpierw być zdolnym do myślenia, a to oznacza, że trzeba być najedzonym do syta i wypoczętym, a potem mieć czas na zastanowienie się, na wyrobienie sobie własnego poglądu, na obserwację tego, co się wokół dzieje, i choć na chwilę oderwać się od zwykłych problemów. Strach połączony z głodem wystarczy, żeby zmusić do posłuszeństwa tych ludzi, znękanych szukaniem środków do przeżycia.
Było ich jednakże znacznie więcej niż tych, którzy ich uciskali. Gdyby tylko potrafili się zorganizować, samą swą masą dokonali by reszty. Lud nie był świadomy swej siły, a państwo drwiło sobie z niego, każąc mu wierzyć, że go chroni!
Może właśnie w tym tkwi sekret okrutnej tyrani?"


Strona 114.

"Żeby mieć pełną świadomość , trzeba najpierw być zdolnym do myślenia, a to oznacza, że trzeba być najedzonym do syta i wypoczętym, a potem mieć czas na zastanowienie się, na wyrobienie sobie własnego poglądu, na obserwację tego, co się wokół dzieje, i choć na chwilę oderwać się od zwykłych problemów. Strach połączony z głodem wystarczy, żeby zmusić do posłuszeństwa tych...

Gdy około pół roku temu sięgnęłam po pierwszy tom trylogii „Talizman z nefrytu”, nie spodziewałam się, że za lekturę kolejnej części zabiorę się aż tak późno. Tym bardziej, że początek historii był na tyle interesujący, iż z wielką chęcią spotkałam się ponownie z poznanymi w niej bohaterami i poczułam atmosferę Chin w trzecim wieku przed naszą erą.

„Niebiańskie konie”, czyli pierwszy tom trylogii zakończył się śmiercią króla Qin- Anguo i wprowadzaniem na tron jego syna Yirena, z wielkim poświęceniem odbitego z roli zakładnika w państwie Zhao. Przy wprowadzeniu na tron Yirena ogromną rolę odegrał Lu Buwei, a jego kochanka Zhaoji została żoną nowego króla. Była tancerka wkrótce urodziła następcę tronu i tylko nieliczni wiedzieli, że nie jest on potomkiem królewskiego rodu. Lu Buwei miał zamiar odzyskać syna, podmieniając go na chłopca, którego kazał porwać w dalekich, południowych prowincjach, jednak przeszkodził mu w tym zbieg okoliczności i znamiona, jakimi obdarzeni byli obaj chłopcy. Rozczarowany kupiec wziął pod swoje skrzydła dziecko i nadał mu imię Złotej Ryby.

Yiren okazał się nieudolnym władcą, a jego głównym zajęciem były polowania. Dzięki temu całość realnie sprawowanej władzy spoczywała w rękach pierwszego ministra- Lu Buweia. On jednak osiągnąwszy cel, do którego dążył, odkąd odnalazł nefrytowy talizman, nie potrafił się nim w pełni cieszyć. Za jego plecami swoje intrygi snuł Li Si, wicekanclerz o wielkich ambicjach i ogromnym zamiłowaniu do prawa. Nie mogąc pogodzić się z władzą, jaką posiada były handlarz końmi, prowadził kolejne działania, mające osłabić władzę pierwszego ministra.

O ile w pierwszym tomie zdecydowanie wyróżniały się postacie kobiece, tak tu ich znaczenie znacznie spadło. Zarówno Huayang, jak i Zhaoji zeszły na drugi plan opowieści. Fabuła skupia się na postaci Zhenga- następcy tronu, wychowywanego wraz ze Złotą Rybą, drugą pierwszoplanowym bohaterem. Obaj chłopcy są diametralnie różni, pierwszy z nich podobnie, jak Li Si jest wielkim miłośnikiem rządów prawa, drugi wszechstronnie utalentowany, niejednokrotnie zdobywał przewagę nad swym królewskim towarzyszem zabaw, czym budził jego zawiść. Gdy wieku trzynastu lat Zheng przejął rządy po ojcu, na tronie państwa Qin pojawił się człowiek o nieograniczonych ambicjach, wynikających z kompleksów. Jego zamiłowanie do rządów silnej ręki, sprawiło, że Lu Buwei zaczął być przeszkodą, co skutecznie wykorzystał Li Si.

Lektura tego tomu była równie przyjemna, jak poprzedniego. Ponownie mamy okazję zagłębić się w sieci pałacowych intryg, gdzie każdy ma ukryte motywy i każdy dąży, jeśli nie do zwiększenia swojego znaczenia, to chociażby do utrzymania się przy władzy. Ze względu na pewne odsunięcie z pierwszego planu postaci kobiecych mniej jest tu scen erotycznych, których w „Niebiańskich koniach” było znacznie więcej. W ich opisie ponownie mamy do czynienia z typowo dalekowschodnią terminologią i swobodnym podejściem do łóżkowych zabaw. W książce znajdziemy też sporo mistycyzmu, począwszy od magicznych właściwości nefrytowego, gwieździstego bi, poprzez taoistyczne praktyki, czy obrzędy odprawiane przez Głęboką Dolinę, babkę Wiosennej róży, córki Li Si.

„Złota Ryba” jest dobrą kontynuacją swojej poprzedniczki, skupienie się na innych, nowo wprowadzonych, postaciach dało wrażenie świeżości, tym większej, że akcja przestała ograniczać się do stolicy państwa Qin. Z czystym sercem mogę polecić ten tom, jak i poprzedni miłośnikom orientalnych klimatów i tym wszystkim, którzy cenią dworskie rozgrywki. Przede mną lektura ostatniego tomu i mam nadzieję, że nie przyjdzie mi czekać na nią aż tak długo, gdyż apetyt na poznanie dalszych losów bohaterów mam ogromny.

Gdy około pół roku temu sięgnęłam po pierwszy tom trylogii „Talizman z nefrytu”, nie spodziewałam się, że za lekturę kolejnej części zabiorę się aż tak późno. Tym bardziej, że początek historii był na tyle interesujący, iż z wielką chęcią spotkałam się ponownie z poznanymi w niej bohaterami i poczułam atmosferę Chin w trzecim wieku przed naszą erą.

„Niebiańskie konie”,...

Nefrytowy talizman przynosi pomyślność i szczęście swojemu posiadaczowi, a ten, kto posiada rozległe dobra, majątek i poparcie cesarza nie może nie zostać wciągnięty w dworskie intrygi i rozgrywki. Eunuchowie, konkubiny, kupcy, urzędnicy, frakcje polityczne, wszystko to jest w tej trylogii. Do tego przekonujący obraz Chin, którego próżno szukać w innych podobnych powieściach (tak, nawet w trylogii "Jedwabna cesarzowa" tego samego autora).

Nefrytowy talizman przynosi pomyślność i szczęście swojemu posiadaczowi, a ten, kto posiada rozległe dobra, majątek i poparcie cesarza nie może nie zostać wciągnięty w dworskie intrygi i rozgrywki. Eunuchowie, konkubiny, kupcy, urzędnicy, frakcje polityczne, wszystko to jest w tej trylogii. Do tego przekonujący obraz Chin, którego próżno szukać w innych podobnych...

Książka przybilża historię Chin. Dzięki niej dowiedziałam się wiele o czasach tworzenia się potężnego cesartswa. Sama akcja książki również jest ciekawa, miłość, intrygi, morderstwa, dążenie do władzy

Książka przybilża historię Chin. Dzięki niej dowiedziałam się wiele o czasach tworzenia się potężnego cesartswa. Sama akcja książki również jest ciekawa, miłość, intrygi, morderstwa, dążenie do władzy