Ze względu na ogromną liczbę przypisów i cytowanych materiałów źródłowych jest to najprawdopodobniej najbardziej rzetelna biografia Feliksa Dzierżyńskiego, szefa Wszechrosyjskiej Komisji Nadzwyczajnej do Walki z Kontrrewolucją, Spekulacją i Nadużyciami Władzy, zwanej potocznie jako Czeka lub Czeriezwyczajka.
Stwierdzenie to, choć prawdziwe, jest bardzo tendencyjne i uproszczone. Czeka działała zaledwie około czterech lat (do 1922). To prawda, że Dzierżyński kierował później GPU i OGPU (do śmierci w 1926),ale to nadal bardzo niewielki fragment jego życia, bo zmarł w wieku niecałych pięćdziesięciu lat. Tak więc osiem lat kierował w Radzieckiej Rosji aparatem terroru, a w więzieniach, za walkę z caratem i za działania dla poprawy doli robotników, przesiedział lat jedenaście. Biznes raczej marny, ale… Dzierżyńskiemu nie chodziło o własny interes – tak funkcjonowało dopiero następne pokolenie komunistów ze Stalinem włącznie – żył raczej ascetycznie.

Kiedyś wymyśliłem dla siebie pewien skrót myślowy, żeby łatwiej rozeznawać się w rozmaitych sytuacjach życiowych: wyjaśnienie nie jest usprawiedliwieniem. Przydaje się do dziś, także w przypadku oceny tej książki. Sylwia Frołow nie usprawiedliwia Feliksa Dzierżyńskiego, ale stara się wyjaśnić, jak do tego doszło. Jak to się stało, że pochodzący z polskiej, szlacheckiej rodziny, szykujący się do seminarium młodzieniec, zmienił się w zawodowego rewolucjonistę i to nie tylko bolszewickiego, bo na samym początku wyglądało to nieco inaczej.

Choć może mi się to nie podobać, to jednak rozumiem, że władza musi ciemnemu ludowi serwować proste, jednoznaczne historie. Najlepiej czarno-białe, zero-jedynkowe. Coś takiego spłodził Bogdan Jaxa-Ronikier („Dzierżyński, czerwony kat” – zupełne fantazje po prostu) albo Ferdynand Ossendowski („Lenin”). Zrozumienie, że nie wszyscy bolszewicy byli cynicznymi oportunistami, żądnymi osobistej władzy, bogactwa i luksusów, wymagałoby pewnego wysiłku intelektualnego, a od intelektualnego wysiłku lud boli głowa.
Wielu pierwszych komunistów było ideowcami, a jako tacy stanowili realne zagrożenie dla władzy nowego typu, reprezentowanej przez Józefa Stalina. Więc Stalin się ich pozbył. Zwykle w sfingowanych procesach, ale nie tylko. Dzierżyńskiego też by pewnie wykończył, gdyby ten nie umarł sam, z przyczyn naturalnych.

Sylwia Frołow, mimo deklarowanej nienawiści do Dzierżyńskiego, stara się odkryć, w jakiej mierze za powstanie „żelaznego Feliksa” odpowiedzialne są cechy jego osobowości oraz przypadki czy zbiegi okoliczności. Na pewno był on człowiekiem, który angażuje się w stu procentach; gdyby wytrwał w seminarium, pewnie zostałby kardynałem albo inkwizytorem, ale jako że przeszedł na drugą stronę (uproszczenie, bo w trakcie pobytu na zesłaniu i katordze odrzucił wiarę katolicką, deklarując jednak nadal szeroko rozumiane chrześcijaństwo; wydaje się, że rozstał się z kościołem, ale nie z Bogiem) zaangażował się w ruch ludowy i robotniczy tak bardzo, że stało się to jego obsesją, celem i sensem życia. Część późniejszej postawy Dzierżyńskiego ukształtowali ludzie, z którymi się zetknął, okoliczności, sytuacje, wydarzenia i fakty historyczne.

Książka biograficzna, ale ze względu na ogrom materiału dokumentalnego, także popularno-naukowa. W związku z tym nie czyta się jej łatwo i bezrefleksyjnie; lektura wymaga uwagi i skupienia.
Polecam czytelnikom z otwartą głową, to jest takim, którzy zdolni są przyjąć, że coś może wyglądać nieco inaczej, niż im się to wcześniej wydawało. I takim, którzy chcą wiedzieć.

Ze względu na ogromną liczbę przypisów i cytowanych materiałów źródłowych jest to najprawdopodobniej najbardziej rzetelna biografia Feliksa Dzierżyńskiego, szefa Wszechrosyjskiej Komisji Nadzwyczajnej do Walki z Kontrrewolucją, Spekulacją i Nadużyciami Władzy, zwanej potocznie jako Czeka lub Czeriezwyczajka.
Stwierdzenie to, choć prawdziwe, jest bardzo tendencyjne i...

Mam uczucie podzielone na pół z jednej strony Dzierżyński spędził trudne lata na zesłaniu i włóczędze po Europie i wiele wycierpiał z drugiej strony, gardził zwykłymi ludźmi. Biografia ciekawa, ale nie ma tego czegoś.

Mam uczucie podzielone na pół z jednej strony Dzierżyński spędził trudne lata na zesłaniu i włóczędze po Europie i wiele wycierpiał z drugiej strony, gardził zwykłymi ludźmi. Biografia ciekawa, ale nie ma tego czegoś.

Wspaniała biografia (ale tytuł niech Was nie zmyli) radzieckiego rewolucjonisty i polityka. Człowieka od 1917 roku stojącego na czele Czeka, GPU, OGPU, ślepo oddanego Stalinowi.

Krwawy Felek/ Żelazny Feliks odpowiedzialny jest za represje podczas czerwonego terroru (1918-1922, wzmożone uciski i prześladowania przeciwników politycznych). Dla niektórych, jak władz Białorusi, wciąż jest bohaterem narodowym...

Sylwia Frołow zachowuje dystans wobec swojego bohatera, co jest wyznacznikiem rzeczowości i obiektywności. Próbuje zrozumieć Dzierżyńskiego, charakteryzuje go na tle rozgrywających się wydarzeń historycznych. Otrzymujemy pogłębiony portret psychologiczny tego rewolucjonisty, wraz z okolicznościami, które wpłynęły na jego wybory i decyzje.

Autorka w żaden sposób nie tłumaczy i nie wybiela Czerwonego Feliksa.

Wspaniała biografia (ale tytuł niech Was nie zmyli) radzieckiego rewolucjonisty i polityka. Człowieka od 1917 roku stojącego na czele Czeka, GPU, OGPU, ślepo oddanego Stalinowi.

Krwawy Felek/ Żelazny Feliks odpowiedzialny jest za represje podczas czerwonego terroru (1918-1922, wzmożone uciski i prześladowania przeciwników politycznych). Dla niektórych, jak władz Białorusi,...

Genialne. To nie tylko biografia ale doskonały rys tamtych czasów.

Genialne. To nie tylko biografia ale doskonały rys tamtych czasów.

Arcyciekawa biografia. Wiele smaczków. Prawdziwa i bezstronna. Polecam!

Arcyciekawa biografia. Wiele smaczków. Prawdziwa i bezstronna. Polecam!

Ta biografia to próba zrozumienia człowieka. A problem jest niebagatelny, bo jak przejść drogę od patriotycznie nastawionego dworu polskiego, od żarliwej wiary i planów zostania duchownym do fanatycznego komunisty i krwawego kata to niezła zagadka. Nie czuję się całkowicie usatysfakcjonowana odpowiedzią, jakiej mi udzieliła Sylwia Frołow, ale pozytywnie oceniam jej wysiłki. Dzierżyński pokazany jest jako postać bardzo dynamiczna, człowiek energiczny i jednocześnie zmieniający się. O ile jestem w stanie zrozumieć, że można Jezusa traktować jako pierwszego socjalistę, że można uznać, że ludzi trzeba uszczęśliwiać na siłę, że ktoś może sądzić, że dla wspaniałej przyszłości teraz trzeba ponieść krwawą ofiarę, to końcówka życia spędzona na szaleńczej pracy jest dla mnie niewyraźna. Albo Dzierżyński był hipokrytą, albo gorączkowymi działaniami jednej ręki próbował naprawić to, co psuł drugą. Może zmuszały go do tego okoliczności? Może strach o siebie i bliskich? Może to było ratowanie dawnych marzeń? A może wszystko to na raz? Wydaje mi się, że autorka sama nie znała odpowiedzi na te pytania, może nie sposób jest na nie odpowiedzieć?
A mimo tego, jeśli ktoś chce przeczytać jakąś biografię Dzierżyńskiego, to raczej tę, pióra pani Frołow, niż Jaxy Ronikera.

Ta biografia to próba zrozumienia człowieka. A problem jest niebagatelny, bo jak przejść drogę od patriotycznie nastawionego dworu polskiego, od żarliwej wiary i planów zostania duchownym do fanatycznego komunisty i krwawego kata to niezła zagadka. Nie czuję się całkowicie usatysfakcjonowana odpowiedzią, jakiej mi udzieliła Sylwia Frołow, ale pozytywnie oceniam jej wysiłki....

Ciekawa, niebanalna, intrygująca, ale także zbyt rozczarowująca. Czyli dlaczego mam wątpliwości czy polecać biografię Dzierżyńskiego.
Czy czytać książki wychodzące poza czarno-biały schemat – oczywiście tak! Autorka niniejszej biografii przede wszystkim bada człowieka, a po drugie usiłuje dociec Dlaczego w końcu został tym kim był, tj. szefem Czeka i de facto zbrodniarzem.

Takie książki są dla mnie groźnym memento, oni wszyscy, Ci źli, z litrami krwi na rękach byli właśnie ludźmi. Lubimy o nich myśleć jako o osobnikach niezrównoważonych, to pozwala nam sobie dobrze myśleć o sobie samych. Tymczasem Ci „źli” byli właśnie do bólu ludzcy, mieli swoje namiętności, uczucia i drobne przyjemnostki. Ich życie meandrowało w przeróżny sposób, a taki Dzierżyński miał np. epizod głębokiej pobożności. Ot.

Niestety tutaj zalety się kończą. Historia to jednak nauka bardziej ścisła niż by się nam wydawało, jeśli coś twierdzimy warto mieć na to papier, a najlepiej dwa. W wypadku wspomnień lub wspomnień badanej postaci o sobie, to już koniecznie! Niestety Autorka zbyt często gdyba i rozmyśla jak mogło być – a to szalona wada w wypadku biografii. Zbyt często są stwierdzenia że Dzierżyński coś mógłby zrobić, albo mógł coś pomyśleć. Nie wie my tego, a tego typu dywagacje tylko zaciemniają obraz. Kwintesencją takich rozmyślań jest co by było gdyby przeżył brak Lenina – to są czysto abstrakcyjne scenariusza, nie wiemy jak zachowałby się człowiek u władzy.

Razem to wszystko niestety daje niepokojący jak dla mnie zabieg, za dużo przypuszczeń, za mało konkretnych odpowiedzi.

Na plus za to, nieźle opisany okres po 1918 r.

Ciekawa, niebanalna, intrygująca, ale także zbyt rozczarowująca. Czyli dlaczego mam wątpliwości czy polecać biografię Dzierżyńskiego.
Czy czytać książki wychodzące poza czarno-biały schemat – oczywiście tak! Autorka niniejszej biografii przede wszystkim bada człowieka, a po drugie usiłuje dociec Dlaczego w końcu został tym kim był, tj. szefem Czeka i de facto zbrodniarzem....

Bardzo niepopularna biografia niezwykle ciekawego człowieka. Przeczytałam już trochę biografii, biogramów i wzmianek o jegomościu, które niestety były w stylu Ossendowskiego (brrr...). Tego typu pozycje mają za zadanie tworzyć pewien mit i spójną, pożyteczną z punktu widzenia tworzenia tożsamości narodowej narrację. Nie ma w tym niczego zdrożnego, ale wyłącznie w sytuacji, gdy naród jest pod jawnym uciskiem i likwidowany. Potem taki mit zwykle jest korygowany już rzeczowymi opracowaniami, zgodnymi z prawdą historyczną i racjonalną oceną. Niestety nadal jest to rzadkość.

Zauważyłam, że osoby, które faktycznie mają potrzebę dowiedzenia się czegoś o najważniejszych postaciach historycznych, gubią się w gąszczu bezwartościowych książek, a to zniechęca do samodzielnych poszukiwań. Zdaniem Engelgarda jest to ciemna strona braku cenzury - każdy może wydać niemal wszystko. Przez to mamy dosyć duże nagromadzenie książek, które tylko pozornie są naukowe czy analityczne.

"Miłość i rewolucja" jest zdecydowanie wartościowa i bardzo ambitna, gdyż jest wręcz studium psychologicznym Dzierżyńskiego. Autorka podjęła próbę wniknięcia nie tylko w psychikę opisywanego człowieka, ale zarysowania jego rozwoju intelektualnego i ideowego. Podkreśla co jest plotką, co sprawdzalnym faktem, a co domysłem. Jest ostrożna i ewidentnie zafascynowana Dzierżyńskim (bez fascynacji osobą nie ma dobrej biografii - taka prawda).

Świetna lektura, dobra warsztatowo, niesztampowa, warta zakupu.

Bardzo niepopularna biografia niezwykle ciekawego człowieka. Przeczytałam już trochę biografii, biogramów i wzmianek o jegomościu, które niestety były w stylu Ossendowskiego (brrr...). Tego typu pozycje mają za zadanie tworzyć pewien mit i spójną, pożyteczną z punktu widzenia tworzenia tożsamości narodowej narrację. Nie ma w tym niczego zdrożnego, ale wyłącznie w sytuacji,...

Doskonała biografia. Zawiedzeni będą ci, którzy dadzą się nabrać na podtytuł (o miłości tak naprawdę jest tylko jeden rozdział).

Doskonała biografia. Zawiedzeni będą ci, którzy dadzą się nabrać na podtytuł (o miłości tak naprawdę jest tylko jeden rozdział).

Zamiast Miłość i rewolucja tytuł powinien brzmieć Miłość do rewolucji, generalnie liczyłem (a miała to być Biografia intymna) na więcej szczegółów z życia intymnego, pasjonaci biografii sensu stricto nie powinni być jednakże rozczarowani.

Zamiast Miłość i rewolucja tytuł powinien brzmieć Miłość do rewolucji, generalnie liczyłem (a miała to być Biografia intymna) na więcej szczegółów z życia intymnego, pasjonaci biografii sensu stricto nie powinni być jednakże rozczarowani.